Waqaywillka – szczyt, u którego stóp leży stanowisko Salapunku

Jeden z najstarszych pochówków w Andach? Rewelacyjne daty z grobowca u bram do Machu Picchu

W cieniu słynnego Machu Picchu polsko-peruwiański zespół archeologów dokonał przełomowego odkrycia. W Salapunku – stanowisku nazywanym „bramą do Cordillery Vilcabamby” – natrafiono na ślady obecności człowieka sięgające blisko 10 tysięcy lat wstecz. Odkrycie rzuca nowe światło na początki zasiedlenia Andów w rejonie Cusco i … Czytaj więcej…

Odkryte włócznie datowane są przełom X i XI wieku

Grot, który przebił wszystko! Pozłacana włócznia odkryta w jeziorze Lednica

W spokojnych wodach jeziora Lednica archeolodzy dokonali odkrycia, które na nowo rozbudziło emocje wokół Ostrowa Lednickiego. Podczas tegorocznych badań natrafiono na cztery wczesnośredniowieczne groty, w tym jeden – bogato zdobiony i pokryty metalami szlachetnymi – natychmiast przyciągnął uwagę badaczy i pasjonatów wczesnego średniowiecza. Od … Czytaj więcej…

Wybrane materiały ceramiczne kultury złockiej ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Sandomierzu (fot. M. Mroczka)

Kim byli ludzie kultury złockiej? Wyniki nowych badań Muzeum Zamkowego w Sandomierzu

Kultura złocka rozwijała się w 1. poł. III tysiąclecia p.n.e. na obszarze między Nidą a Opatówką. Jej lokalny charakter i zróżnicowane tradycje czynią ją jednym z najciekawszych zjawisk młodszej epoki kamienia w Polsce. W 2024 roku Muzeum Zamkowe w Sandomierzu rozpoczęło poświęcony jej dwuletni … Czytaj więcej…

Pozostałości dwóch z wielu pieców hutniczych odkrytych na stanowisku w Zaborowie

Nie przeworskie, lecz jastorfskie? Hutnictwo pod Zaborowem starsze o ponad 100 lat!

Na zachód od Warszawy, na terenach tzw. Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego, archeolodzy dokonali kluczowych ustaleń. W Zaborowie piece hutnicze pracowały już w IV–III wieku p.n.e., a więc znacznie wcześniej, niż dotąd przypuszczano. Za zmianą datowania stoją analizy nasion, węgli drzewnych i gęsta siatka badań terenowych … Czytaj więcej…

Teren ten był od XIX wieku podejrzewany o starsze ślady osadnictwa

Zanim powstał Wodzisław Śląski. Grodzisko Słowian i starsze niż myślisz ślady myśliwych

W lipcu 2025 roku archeolodzy z Muzeum w Wodzisławiu Śląskim wrócili na teren Grodziska — zalesionego wzniesienia w północnej części miasta, od lat podejrzewanego o znacznie starsze niż średniowieczne początki osadnictwa. Choć sięgają one nawet epoki kamienia, wciąż najciekawsze jest słowiańskie grodzisko. Teren ten … Czytaj więcej…

Bumerang Polska Najstarszy Na Swiecie

Najstarszy bumerang na świecie ma jednak 40 000 lat. Pochodzi z terenów obecnej Małopolski

Międzynarodowy zespół badawczy potwierdził wiek zakrzywionego ciosu mamuta z Jaskini Obłazowej (woj. małopolskie), uznawanego za najstarszy znany bumerang na świecie. Nowe wyniki datowań wskazują, że liczy on około 42–39 tysięcy lat, a więc jest starszy od słynnych australijskich odpowiedników o ponad 30 tysięcy lat. … Czytaj więcej…

Rekonstrukcja rytualnej ofiar z konia, inspirowana szczątkami konia odkrytego w Paprotkach Kolońskich

Niezwykłe odkrycia dotyczące ofiar z koni u ostatnich pogan Europy

Międzynarodowy zespół, w skład którego wchodzą polscy naukowcy, odkrył nowe informacje na temat rytuałów składania ofiar z koni przez społeczności w regionie wschodniego Bałtyku. Wyniki badań, opublikowane w czasopiśmie „Science Advances”[ref]FRENCH K.M., MUSIAŁ A.D., KARCZEWSKI M., DAUGNORA L., SHIROUKHOV R., ROPKA-MOLIK K., BARANOWSKI T., … Czytaj więcej…

Szachy sandomierskie stanowią na gruncie polskim fenomen

Szachy sandomierskie – dlaczego są tak wyjątkowe?

Szachy sandomierskie odkryte zostały w 1962 roku, podczas wykopalisk prowadzonych przez prof. Jerzego Gąssowskiego i dr Eligię Gąssowską z Polskiej Akademii Nauk, na Wzgórzu Św. Jakuba w Sandomierzu. Obecnie znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego w tym mieście, gdzie można je podziwiać na specjalnej … Czytaj więcej…

Fajka "Więzeń" odkryta w Missisipi

Co palono w najstarszych fajkach Ameryki Północnej?

Antropomorficzne gliniane fajki są jednym z najpiękniejszych i zarazem najciekawszych wytworów kultur Missisipi. Zabytki te rozwijały się od około 1500 roku p.n.e. do XII wieku n.e., od najprostszych form po fajki, których cybuchy przyjęły kształt antropomorficzny lub zoomorficzny i częstokroć przedstawiały postacie mitologiczne. Ze … Czytaj więcej…

Zdjęcie plakietki z jaskini Stajnia

Czy w Jaskini Stajnia odkryto jedną z najstarszych ozdób w Eurazji?

Plakietka z kości mamuta z ornamentem dołeczkowym znaleziona w Jaskini Stajnia ma 41,5 tys. lat i jest najstarszym znanym przykładem tego typu biżuterii – uważają autorzy artykułu naukowego w „Scientific Reports”. Zastrzeżenia do publikacji zgłosił jednak jeden z jej autorów. W czwartek wieczorem w … Czytaj więcej…