W NAJNOWSZYM NUMERZE ARCHEOLOGII ŻYWEJ
- 04 / Szpitale w średniowieczu
- 14 / Archeologia i epidemie
- 18 / Paleopatologia: choroby widoczne na kościach
- 22 / Ciąża i poród w starożytności
- 30 / Złośliwy bliźniak, homunculus i kamienne dziecko. Niezwykłe patologie ciąży
- 36 / Utropa świata
- 44 / Neandertalczyk w Europie środkowej: kamienie, kości, geny
- 52 / Od krzemienia do noryckiej stali. Żelazne zagłębie Celtów i Rzymian. Część 2
- 58 / Bałtowie i tęczowy świat emalii
- 66 / Eryk Rudy: wiking, wygnaniec, kolonizator
- 74 / Agatha Christie. Archeologia na tropie zbrodni
- 82 / Starożytna apteczka
- 87 / O demonach, stworkach i duchach wywołujących choroby
AKTUALNOŚCI
WPISY WEDŁUG EPOK
O ARCHEOLOGII
- Bez wychodzenia z domu
- Najwyższej jakości papier
- Oryginalne teksty
- 84 strony pełne archeologii
- Bez wychodzenia z domu
- Dostępne od zaraz
- Dostępne wszędzie
- Także na urządzenia mobilne
- Bez wychodzenia z domu
- Zyskujesz zniżkę 10%
- Oszczędzasz na przesyłce
- Oszczędzasz na czasie
POLECANE WYDARZENIA
Reklama
AKTUALNOŚCI
Odkryto ponad 150 osad, w których mieszkać mogli budowniczowie megalitycznych grobowców w Wietrzychowicach
Wsie, w których 5,5 tys. lat temu mieszkali budowniczowie tzw. grobowców kujawskich – określanych czasami „polskimi piramidami” – odkryli archeolodzy…
LiDAR – kompletny poradnik. Czym jest skaning laserowy, ALS, NMT, NMPT, LAS, jak działają i gdzie szukać?
Terenowe badania powierzchniowe to jeden z podstawowych sposobów zdobywania informacji przez archeologów. Polegają na poszukiwaniu śladów zostawionych przez ludzi setki…
W Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce
Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno…
Czytaj więcej… W Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce
Wczesnośredniowieczna studnia z ul. Tatarskiej w Przemyślu
Początkiem roku 2021 zakończył się kolejny etap prac archeologicznych związanych z budową Apartamentów Tatarska 4 w Przemyślu. Tym razem Pracownia…
Czytaj więcej… Wczesnośredniowieczna studnia z ul. Tatarskiej w Przemyślu
ARTYKUŁY WEDŁUG EPOK
PALEOLIT
Nowa Kaplica Sykstyńska Prehistorii? Serranía La Lindosa
Obszar Serranía La Lindosa był już wcześniej znany naukowcom, ale ukrywane do tej pory odkrycie skalnej ściany o długości 13 km, usianej wręcz malowidłami naskalnymi sprzed 12 000 lat rzuca całkiem nowe światło na przeszłość całych amazońskich lasów deszczowych! Już zaczyna się to miejsce określać jako Kaplicę Sykstyńską Starożytności. Naszym polskim mediom przypominamy jednak, że…
Czytaj więcej… Nowa Kaplica Sykstyńska Prehistorii? Serranía La Lindosa
Przodkowie homo sapiens. Skąd wzięliśmy się w Europie?
Skąd pochodzimy? Kiedy i w jakich okolicznościach ludzie pojawili się w Europie? A kiedy nasi przodkowie przybyli na ziemie dzisiejszej Polski? Aby znaleźć odpowiedzi na te pytania trzeba cofnąć się do przeszłości co najmniej 1000-krotnie odleglejszej niż historia naszego kraju. Zagadnienie początków ludzkości należy do najciekawszych, a zarazem bardzo trudnych w zakresie archeologii i paleoantropologii.…
Czytaj więcej… Przodkowie homo sapiens. Skąd wzięliśmy się w Europie?
Pieska przyjaźń – nie tak długa jak sądzimy?
Do udomowienia wilka nie doszło 30 tys. lat temu, ale zdecydowanie później – zapewne kilkanaście tysięcy lat temu. Wśród obozowisk z tak wczesnego okresu naukowcy nie natknęli się na kości obgryzione przez czworonogi. To jednoznaczny dowód, że psy nie żyły wówczas z ludźmi – twierdzą. Archeolodzy od lat dyskutują, kiedy doszło do udomowienia wilka i…
NEOLIT
Odkryto ponad 150 osad, w których mieszkać mogli budowniczowie megalitycznych grobowców w Wietrzychowicach
Wsie, w których 5,5 tys. lat temu mieszkali budowniczowie tzw. grobowców kujawskich – określanych czasami „polskimi piramidami” – odkryli archeolodzy dzięki zastosowaniu m.in. dronów. Ówczesne osady były niewielkie – mieszkało w nich do 10 rodzin w lekkich, drewnianych konstrukcjach. Grobowce megalityczne typu kujawskiego (określenie to wzięło się od Kujaw, gdzie odkryto dotychczas najwięcej podobnych konstrukcji)…
W Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce
Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno z największych cmentarzysk tego typu w Polsce. Nowo odkryte założenia naukowcy określają jako megaksylony (z j. greckiego mega – wielki i ksylon – drewno). Usypywano je z ziemi w kształcie wydłużonego trapezu. W przeciwieństwie do…
Czytaj więcej… W Dębianach odkryto jedno z największych cmentarzysk megalitycznych w Polsce
W Nowym Objezierzu odkryto osadę budowniczych rondela
Osadę sprzed ponad 7 tys. lat odkryli archeolodzy w Nowym Objezierzu (zachodniopomorskie). Znajduje się niedaleko monumentalnego rondela – obiektu z tego samego okresu. Mieszkali w niej najprawdopodobniej budowniczowie obiektu. Osada usytuowana jest ok. 250 m na południowy wschód od pozostałości rondela (nazwa nawiązuje do kolistego kształtu), znajdującego się na polu pod Cedynią, w miejscowości Nowe…
Czytaj więcej… W Nowym Objezierzu odkryto osadę budowniczych rondela
EPOKA BRĄZU
Proso zaczęto uprawiać w Europie dopiero ok. 3,5 tys. lat temu
Proso zaczęto uprawiać w Europie nie, jak wcześniej uważano, już w okresie neolitu nawet 7 tys. lat temu, ale dopiero w czasach epoki brązu, czyli ok. 3,5 tys lat temu. Zboże to dotarło na nasz kontynent z obszaru Chin – uważają naukowcy. Międzynarodowy zespół naukowców pod kierunkiem dr Dragany Filipović z Uniwersytetu w Kilonii (Niemcy)…
Czytaj więcej… Proso zaczęto uprawiać w Europie dopiero ok. 3,5 tys. lat temu
Mamy kolejne dowody na ciągłość genetyczną społeczności na przełomie neolitu i brązu!
Ludzie zamieszkujący południowe tereny obecnej Polski ponad 4 tys. lat temu byli bliscy pod względem genetycznym wcześniejszym społecznościom z tych terenów. To świadczy o ciągłości zasiedlenia tych ziem na przełomie neolitu i brązu – wynika z analiz, które opublikowano w „American Journal of Physical Anthropology”. W epoce brązu, czyli ponad 3 tys. lat temu, na…
Czytaj więcej… Mamy kolejne dowody na ciągłość genetyczną społeczności na przełomie neolitu i brązu!
Jak stworzono kilkaset kopii najbardziej znanej urny w Polsce
Technologia skanowania 3D znajduje zastosowanie w muzealnictwie i popularyzacji nauki. Muzeum Archeologiczne w Gdańsku stworzyło cyfrowy model urny twarzowej sprzed 2500 lat. Na podstawie modelu wydrukowano – przy użyciu drukarki 3D – kopię zabytku. Następnie konserwatorzy z muzeum wykonali formę odlewniczą, która posłużyła do odlania z gipsu kilkuset mniejszych urn. Gdańscy archeolodzy wykorzystają gipsowe urny…
Czytaj więcej… Jak stworzono kilkaset kopii najbardziej znanej urny w Polsce
EPOKA ŻELAZA
Wykopaliska (The Dig) – jak to było z odkryciem w Sutton Hoo?
„Tuż przed wybuchem II wojny światowej brytyjska wdowa wynajmuje domorosłego archeologa, aby zbadał tajemnicze kopce na jej posesji. Ich odkrycie wstrząśnie całym krajem.” Tak brzmi krótka zapowiedź filmu Wykopaliska, wielce oczekiwanego nie tylko przez archeologów ale i osoby, które choć raz brały udział w rzeczywistych wykopaliskach. Film został zapowiedziany na 2020, otrzymaliśmy go na początku 2021…
Czytaj więcej… Wykopaliska (The Dig) – jak to było z odkryciem w Sutton Hoo?
Piec garncarski sprzed 2 tys. lat odkryty w Samborowicach
Kilkaset fragmentów naczyń ceramicznych odkryto na Śląsku w świetnie zachowanym piecu garncarskim, którego ponad 2 tys. lat temu używali Celtowie. Piec należał do jednych z ostatnich przedstawicieli tego ludu na obecnych ziemiach Polski – którzy w 2. poł. II wieku p.n.e. wyemigrowali na południe – uważają naukowcy. Celtowie zamieszkiwali od ok. 400 do ok. 120…
Czytaj więcej… Piec garncarski sprzed 2 tys. lat odkryty w Samborowicach
Freja, walkirie i guldgubber – w objęciach dawnych bogów
Wyspy na Morzu Bałtyckim są piękne i wciąż mało znane. Skrywają wiele tajemnic. Miejscem, do którego chcielibyśmy zabrać Państwa w tym artykule, jest niezwykłe stanowisko położone na malowniczej wyspie Bornholm – letniej rowerowej „Mekce” Bałtyku. Wyspa Bornholm kojarzona jest przede wszystkim z pięknymi krajobrazami, spokojem i niezliczoną ilością tras dla miłośników dwóch kółek. Niestety niewielu…
Czytaj więcej… Freja, walkirie i guldgubber – w objęciach dawnych bogów
STAROŻYTNOŚĆ
Ciąża i poród w starożytności
Przez wieki kobiety w czasie ciąży, porodu i połogu radziły sobie same lub pozostawały pod opieką rodziny, lokalnych akuszerek lub wykształconych położnych. Położnictwo należy do jednych z najstarszych zawodów na świecie. W starożytności stanowiło domenę kobiet. Lekarze, z reguły mężczyźni, interweniowali tylko w przypadku patologii i zagrożenia życia ciężarnej lub noworodka. Pierwsze próby klasyfikowania różnych…
Skradziona mozaika ukazuje najstarsze znane nam koło wodne
Najstarsze przedstawienie hydraulicznego koła wodnego na rzymskiej mozaice ma około 1700 lat i pochodzi z Apamei (obecna Syria) – uważa prof. Marek T. Olszewski z Uniwersytetu Warszawskiego. Najstarsze znane do tej pory było późniejsze o ok. 150 lat – twierdzi badacz. Naukowiec z Wydziału Archeologii UW dokonał ustalenia w nietypowy sposób. Analizowana mozaika została skradziona…
Czytaj więcej… Skradziona mozaika ukazuje najstarsze znane nam koło wodne
Wpływy z Dalekiego Wschodu odkryte w starożytnej świątyni nad Morzem Czerwonym w Egipcie
Kamienne główki naśladujące rzeźby z azjatyckiego regionu Gandhara i posąg ukazujący bóstwo znane z głębi Afryki odkryli archeolodzy w czasie badań świątyni w Berenike w Egipcie nad Morzem Czerwonym – poinformowali badacze z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Miasto Berenike założył w III wieku p.n.e. faraon Ptolemeusz II. Początkowo port służył do przeładunku transportów słoni afrykańskich.…
ŚREDNIOWIECZE
Wczesnośredniowieczna studnia z ul. Tatarskiej w Przemyślu
Początkiem roku 2021 zakończył się kolejny etap prac archeologicznych związanych z budową Apartamentów Tatarska 4 w Przemyślu. Tym razem Pracownia Archeologiczna Mirosława Mazurka prowadziła badania pod miejsca parkingowe dla powstającej inwestycji. Najciekawszym odkryciem okazała się studnia datowana na wczesne średniowiecze (X-XII wiek). Studnia zbudowana była z solidnych, odpowiednio przygotowanych desek z wycięciami, które umożliwiały zbudowanie…
Czytaj więcej… Wczesnośredniowieczna studnia z ul. Tatarskiej w Przemyślu
Żelazny czekan ze Żmijowisk
Latem 2020 roku Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym prowadziło kierowane przez mgr Annę Kacprzak badania wykopaliskowe na północnej osadzie wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Żmijowiskach (gm. Wilków, woj. lubelskie). Celem tego sezonu było odsłonięcie pełnego zarysu budowli, której narożnik odkryliśmy podczas wykopalisk w 2016 roku. Założyliśmy dokładne zbadanie wszystkich elementów, i konstrukcyjnych, i wyposażenia, tej –…
Higiena w średniowiecznej Polsce
Jednym z najbardziej utrwalonych mitów o średniowieczu jest brak higieny. Choć coraz częściej badacze zwracają uwagę na fakt, że okres brudu w Europie tak naprawdę rozpoczął się dopiero po tragicznej epidemii zwanej czarną śmiercią. Polskę dotknęła ona w znacznie mniejszym stopniu aniżeli zachód Europy, jednak przesądy związane z morowym powietrzem dotarły również do naszych ziem.…
NOWOŻYTNOŚĆ
Niepełnosprawni w nowożytnej Europie. Projekt DIS-ABLED.
U neandertalczyków można znaleźć przykład opieki nad niepełnosprawnym, w starożytnym Egipcie szacunkiem darzono osoby niskiego wzrostu. W średniowieczu zaś polskie pochówki osób niepełnosprawnych nie różniły się od innych pochówków. Jak wyglądało w dziejach podejście do niepełnosprawności mówi archeolog dr Magdalena Matczak. „Teraz aż jedna ósma populacji ludzkiej to osoby uznawane za niepełnosprawne. W samej Unii…
Czytaj więcej… Niepełnosprawni w nowożytnej Europie. Projekt DIS-ABLED.
Projekt 1000 lat Górnych Łużyc
Projekt „1000 lat Górnych Łużyc – ludzie, grody, miasta” współfinansowany przez Unię Europejską ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Współpracy INTERREG Polska-Saksonia 2014-2020. Partnerzy Beneficjent wiodący – Landesamt für Archäologie Sachsen Niemcy – Saksonia Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, PolskaMuseum Bautzen/ Muzej Budyšin, Niemcy – SaksoniaMuzeum Ceramiki w Bolesławcu, PolskaGroße Kreisstadt Zittau, Niemcy – SaksoniaEuroregionalne Centrum Kultury…
Ponad 650 monet z XVII wieku odkrytych na hałdzie w Ełku
Dokładnie 680 XVII-wiecznych monet pochodzących z wielu krajów Europy odnaleźli w Ełku (Warmińsko-mazurskie) członkowie Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego „Jaćwież”. Skarb został zaprezentowany po raz pierwszy w piątek w ełckim muzeum. Członkowie stowarzyszenia dokonali tego odkrycia przeszukując wykrywaczami metalu hałdy ziemi, którą zdjęto i wywieziono z placu budowy przy wymianie nawierzchni ulicy Wojska Polskiego. Odkryli w sumie 680…
Czytaj więcej… Ponad 650 monet z XVII wieku odkrytych na hałdzie w Ełku
NOWY ŚWIAT
Polka odkryła drugi system miar użyty do budowy Machu Picchu
W czasie rozplanowywania budowli w słynnym Machu Picchu w Peru Inkowie stosowali dwa rodzaje miar. Jeden z nich opierał się na module wynoszącym 42 cm, drugi – 54 cm. Istnienia tego pierwszego naukowcy spodziewali się, drugi – jest niespodzianką. Takie ustalenia płyną z pracy doktorskiej dr inż. arch. Anny Kubickiej z Wydziału Architektury Politechniki Wrocławskiej,…
Czytaj więcej… Polka odkryła drugi system miar użyty do budowy Machu Picchu
Dzieci składane w ofierze przez Inków pochodziły z całego imperium
Dzieci składane przez Inków na szczytach wulkanów jako ofiary dla bogów mogły pochodzić z różnych rejonów imperium – twierdzą naukowcy badający peruwiańskie mumie, m.in. bioarcheolog z Polski. Archeolodzy znają już kilkanaście miejsc na terenie Peru, gdzie ok. 500 lat temu na szczytach gór lub wulkanów Inkowie składali dzieci w ramach tzw. rytuału capacocha. Bioarcheolog z…
Czytaj więcej… Dzieci składane w ofierze przez Inków pochodziły z całego imperium
Archeolodzy odkryli olbrzymi, inkaski kompleks ceremonialny w Peru
Z przeszło 20 budowli i 5 placów składał się inkaski kompleks ceremonialny odkryty w sierpniu przez polskich i peruwiańskich archeologów. Zdaniem naukowców jest to największe znalezione dotąd założenie tego typu w Andach, zlokalizowane na tak dużej wysokości – powyżej 4800 m n.p.m. Do odkrycia doszło na południowym stoku wulkanu Coropuna (6425 m n.p.m.) w południowym…
Czytaj więcej… Archeolodzy odkryli olbrzymi, inkaski kompleks ceremonialny w Peru
Archeologia Żywa – jedyne takie czasopismo popularnonaukowe w Polsce, przeznaczone dla archeologów i pasjonatów tej nauki, a także specjalizacji pokrewnych.
JAK NAS WESPRZEĆ?
Nie masz czasu by odwiedzić najbliższy sklep? Nie możesz odnaleźć naszego numeru? Przestań mnożyć problemy! Spraw sobie prezent i zamów naszą prenumeratę!
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA DOTYCZĄCE ARCHEOLOGII
Czy w Polsce jest jeszcze coś do odkrycia?
Oczywiście! Każdy tydzień dostarcza nie tylko nowych wyników analiz starych wykopalisk, ale również coraz to nowe, a czasem wręcz przełomowe odkrycia. Co roku tworzymy specjalną listę Archeologicznych Sensacji, które stanowią podsumowanie najważniejszych odkryć polskiej archeologii.
Czym jest Archeologia Żywa?
Kwartalnik Archeologia Żywa to jedyne pismo popularnonaukowe w Polsce przeznaczone dla archeologów i pasjonatów tej nauki, a także specjalizacji pokrewnych. Słowem: dla wszystkich interesujących się przeszłością daleką i bliską.
Gdzie mogę kupić Archeologię Żywa?
W jaki sposób badania archeologów wspomagają prace historyków?
Mówi się, że historię piszą zwycięzcy, bo to najczęściej ich dokumenty studiują historycy. Archeologia bada jednak wszystkie materialne pozostałości po ludziach żyjących w przeszłości. Zniszczone przedmioty, zrujnowane budynki, spalone wsie, grody, osady, zapomniane miasta i cmentarzyska. W ten sposób nie tylko jesteśmy w stanie weryfikować na ile źródła historyczne mówią prawdę. Dowiadujemy się również wielu rzeczy na temat tego jak żyli „szarzy ludzie” różnych epok, o których wielkie kroniki czy traktaty najczęściej zapominają.
Studia na kierunku archeologia – gdzie studiować i co robić po archeologii?
W Polsce archeologię można studiować na 11 uczelniach wyższych w 10 miastach. Należą do nich: Warszawa, Kraków, Poznań, Toruń, Łódź, Wrocław, Gdańsk, Rzeszów, Szczecin i Lublin. Przy rekrutacji na pierwszym miejscu brane są zawsze historia i język obcy nowożytny, a pozostałe przedmioty zależą od uczelni, dlatego zawsze warto najpierw się upewnić co się przyda. Studia te są idealnym wyborem dla osób interesujących się przeszłością odległą i bliską, a także szeroko pojętym dziedzictwem kulturowym – zabytkami i stanowiskami archeologicznymi, zabytkami architektury, muzealnictwem, pomnikami historii a nawet kryminalistyką. Stąd też absolwenci archeologii najczęściej odnajdują pracę jako technicy w badaniach archeologicznych (naukowych lub komercyjnych, w kraju i za granicą), pracownicy laboratoriów w placówkach naukowych, muzealnicy, pracownicy urzędów ochrony zabytków czy biegli sądowi. Jednak to oczywiście tylko te najpopularniejsze! Jak w przypadku każdych studiów wyższych, ukończenie archeologii sprawia, że absolwent nie tylko zdobywa wiedzę w tej dyscyplinie naukowej, ale również podnosi swoje ogólne kwalifikacje i umiejętności. Dlatego nie należy obawiać się, że do końca życia w grę wchodzi tylko praca w muzeum lub na wykopaliskach. Możliwości są nieskończone.
Nasz kwartalnik finansowany jest w pełni ze środków prywatnych. Nie otrzymujemy, oraz nie chcemy żadnego wsparcia rządowego, oznacza to jednak, że nasza działalność w całości zależy od sprzedanych egzemplarzy czyli wsparcia naszych Czytelników. Dlatego każdego pasjonata archeologii zachęcamy do okazania wsparcia finansowego w formie zamówienia rocznej prenumeraty. W ten sposób nie tylko my możemy kontynuować to co kochamy, a Wy otrzymujecie każdy numer do rąk własnych.
Tylko u nas, w jednym miejscu, znajdziesz informacje na wszelkie interesujące tematy związane z archeologią. Najnowsze odkrycia wydobyte skarby czy rozwiązane tajemnice historii. To wszystko na naszej stronie, profilach społecznościowych i w druku.
Wszelkie instytucje naukowe, firmy, a także osoby prywatne zapraszamy do współpracy z nami. Archeologia Żywa z chęcią podzieli się z naszymi Czytelnikami informacjami na temat planowanych wydarzeń, czy wynikami badań.