Archeowarsztat
Czy sztuczna inteligencja odkryje nowe stanowiska archeologiczne?
Naukowcy z Polski planują wykorzystanie sztucznej sieci neuronowej do wykrywania pradziejowych cmentarzysk, grodów czy osad. “Spodziewam się bardzo dużego przyrostu danych” – mówi PAP inicjator projektu, archeolog Piotr Wroniecki z UW. Sztuczna inteligencja i uczące się sieci neuronowe są innowacyjnym sposobem wspomagania pracy człowieka … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Czy sztuczna inteligencja odkryje nowe stanowiska archeologiczne?
LiDAR – kompletny poradnik. Czym jest skaning laserowy, ALS, NMT, NMPT, LAS, jak działają i gdzie szukać?
Terenowe badania powierzchniowe to jeden z podstawowych sposobów zdobywania informacji przez archeologów. Polegają na poszukiwaniu śladów zostawionych przez ludzi setki czy tysiące lat temu. Takie badania zazwyczaj wykonuje się na świeżo zaoranym polu, zbiera się fragmenty ceramiki, krzemienie, metale. Jednak jedna trzecia powierzchni Polski … Czytaj więcej…
Hieroglify egipskie i Fabricius – tłumacz, historia i nauka
Fabricius to nowe narzędzie od Google’a, które dzięki uczeniu maszynowemu ma pomóc w odczytywaniu egipskich hieroglifów. I choć przeznaczony jest by służyć specjalistom, każda osoba zainteresowana hieroglifami może dzięki niemu poszerzyć swoją wiedzę na ich temat. A wystarczy znajomość angielskiego na podstawowym poziomie. Fabricius … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Hieroglify egipskie i Fabricius – tłumacz, historia i nauka
Artefakty i zabytki
Naczynie z Dziedzic. Najstarszy zabytek z runami w Polsce?
W zbiorach Działu Archeologii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu znajduje się niepozorny, ale bardzo interesujący zabytek. Jest to duży fragment ceramicznego naczynia, przypuszczalnie z napisem runicznym lub jego naśladownictwem. Jest on jednym z wielu zabytków, które podziwiać można na wystawie czasowej Najcenniejsze. W 1931 roku … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Naczynie z Dziedzic. Najstarszy zabytek z runami w Polsce?
Żelazny czekan ze Żmijowisk
Latem 2020 roku Muzeum Nadwiślańskie w Kazimierzu Dolnym prowadziło kierowane przez mgr Annę Kacprzak badania wykopaliskowe na północnej osadzie wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Żmijowiskach (gm. Wilków, woj. lubelskie). Celem tego sezonu było odsłonięcie pełnego zarysu budowli, której narożnik odkryliśmy podczas wykopalisk w 2016 roku. … Czytaj więcej…
Germańskie runy odkryte na terenie słowiańskiej osady z VI w.
Podczas wykopalisk na stanowisku Břeclav-Lány, położonym na południowych Morawach w Czechach, natrafiono na fragment zabytku z kości zwierzęcej pokrytej runami fuþark. Jest to pierwszy, i na dodatek dobrze udokumentowany, przedmiot runiczny odkryty w kontekście nie-germańskim! Według czeskich badaczy, do tej pory nauka nie posiadała … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Germańskie runy odkryte na terenie słowiańskiej osady z VI w.
Genetyka
-
Dzieci, które pochowano wspólnie z osobami dorosłymi w domach w jednym z najstarszych miast świata Çatalhöyük w obecnej Turcji, nie były spokrewnione ani z nimi, ani z innymi dziećmi pochowanymi obok – wynika z badań międzynarodowego zespołu naukowców, w których […]
-
W okresie wikińskim, czyli w latach 750-1050, genom Skandynawów pojawił się w licznych częściach Europy, szczególnie w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Islandii i na Grenlandii – wynika z szeroko zakrojonych analiz DNA. Artykuł na ten temat opublikowano w magazynie “Nature”. Najczęściej […]
-
Ludzie zamieszkujący południowe tereny obecnej Polski ponad 4 tys. lat temu byli bliscy pod względem genetycznym wcześniejszym społecznościom z tych terenów. To świadczy o ciągłości zasiedlenia tych ziem na przełomie neolitu i brązu – wynika z analiz, które opublikowano w […]
Ludzie i społeczeństwa
-
Europa Środkowa jest jednym z kluczowych regionów Eurazji jeśli chodzi o badania wymarłych około 30 tysięcy lat temu neandertalczyków. Na obszarze roztaczającym się od Francji poprzez Niemcy, Czechy, Polskę aż po Ukrainę i Rosję znaleziono wiele miejsc będących dowodem ich […]
-
Wsie, w których 5,5 tys. lat temu mieszkali budowniczowie tzw. grobowców kujawskich – określanych czasami „polskimi piramidami” – odkryli archeolodzy dzięki zastosowaniu m.in. dronów. Ówczesne osady były niewielkie – mieszkało w nich do 10 rodzin w lekkich, drewnianych konstrukcjach. Grobowce […]
-
Jednym z najbardziej utrwalonych mitów o średniowieczu jest brak higieny. Choć coraz częściej badacze zwracają uwagę na fakt, że okres brudu w Europie tak naprawdę rozpoczął się dopiero po tragicznej epidemii zwanej czarną śmiercią. Polskę dotknęła ona w znacznie mniejszym […]
Ciekawostki
-
W zbiorach Działu Archeologii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu znajduje się niepozorny, ale bardzo interesujący zabytek. Jest to duży fragment ceramicznego naczynia, przypuszczalnie z napisem runicznym lub jego naśladownictwem. Jest on jednym z wielu zabytków, które podziwiać można na wystawie czasowej […]
-
Jednym z najbardziej utrwalonych mitów o średniowieczu jest brak higieny. Choć coraz częściej badacze zwracają uwagę na fakt, że okres brudu w Europie tak naprawdę rozpoczął się dopiero po tragicznej epidemii zwanej czarną śmiercią. Polskę dotknęła ona w znacznie mniejszym […]
-
“Tuż przed wybuchem II wojny światowej brytyjska wdowa wynajmuje domorosłego archeologa, aby zbadał tajemnicze kopce na jej posesji. Ich odkrycie wstrząśnie całym krajem.” Tak brzmi krótka zapowiedź filmu Wykopaliska, wielce oczekiwanego nie tylko przez archeologów ale i osoby, które choć raz […]
Prawo
-
Odkrycia fascynują. Rozbudzają ciekawość, skupiają zainteresowanie i na chwilę wyrywają nas z przewidywalnej codzienności. Największe emocje rodzą u tych, którym dane było przez moment stać się odkrywcami. Dotyczy to każdego, a siła która każe nam zabrać do kieszeni kamień ze […]
-
Kwestia dziedzictwa kulturowego, a przede wszystkim zabytków archeologicznych odkrywanych podczas tzw. amatorskich poszukiwań jest od dawien dawna tematem gorących dyskusji. Sami nosimy się od dłuższego czasu z zamiarem opublikowania wpisu na ten temat. Trwa to długo bo chcemy stworzyć coś […]
Rekonstrukcje
Jak wyglądał zamek książąt mazowieckich w Rawie Mazowieckiej? [REKONSTRUKCJA]
Zamek książąt mazowieckich w Rawie Mazowieckiej został wybudowany w 2 poł. XIV w. jako najbardziej wysunięta na południowy-zachód warownia Mazowsza. Usytuowany w bagnistych widłach rzek Rawki i Rylki, na ważnym szlaku handlowym z Pomorza na Ruś. Najnowsza rekonstrukcja pokazuje jak mógł on wyglądać w … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Jak wyglądał zamek książąt mazowieckich w Rawie Mazowieckiej? [REKONSTRUKCJA]
Jak wyglądał sudański klasztor sprzed 1300 lat? [REKONSTRUKCJA]
Trójwymiarowe modele zespołu monastycznego w Ghazali w Sudanie wykonali eksperci z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej (CAŚ) UW. Można oglądać je na portalu „Wirtualna Nubia”. Kolejne rekonstrukcje pojawią się na nim w tym roku – poinformowało PAP CAŚ UW. W Ghazali w Sudanie znajduje się kompleks … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Jak wyglądał sudański klasztor sprzed 1300 lat? [REKONSTRUKCJA]
Jak wyglądały rzymskie termy sprzed 2 tys. lat?
Z dwóch przebieralni, atrium, trzech pomieszczeń kąpielowych z basenami i pieca, znajdującego się za nimi w tylnej części kompleksu – składały się termy w rzymskiej twierdzy Apsaros (dzisiejsze Gonio) koło Batumi w Gruzji. Archeolodzy na podstawie wieloletnich badań wykonali ich trójwymiarową rekonstrukcję. Gonio jest … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Jak wyglądały rzymskie termy sprzed 2 tys. lat?
Religie i rytuały
-
Dzieci, które pochowano wspólnie z osobami dorosłymi w domach w jednym z najstarszych miast świata Çatalhöyük w obecnej Turcji, nie były spokrewnione ani z nimi, ani z innymi dziećmi pochowanymi obok – wynika z badań międzynarodowego zespołu naukowców, w których […]
-
Pierwsze dowody na to, że Grecy myli ręce pochodzą z 2 poł. II tysiąclecia p.n.e. – ustalili badacze z Polski i Kanady. Mykeńczycy, czyli ówcześni mieszkańcy Grecji lądowej, używali do tego celu szerokich mis, co było początkowo związane z rytuałami […]
-
Obszar Serranía La Lindosa był już wcześniej znany naukowcom, ale ukrywane do tej pory odkrycie skalnej ściany o długości 13 km, usianej wręcz malowidłami naskalnymi sprzed 12 000 lat rzuca całkiem nowe światło na przeszłość całych amazońskich lasów deszczowych! Już […]
Skarby i depozyty
Skarb ze Słuszkowa jednym z najbardziej intrygujących skarbów z terenu Polski
Obrączki i pierścionki znaleziono wraz ze średniowiecznymi monetami zakopanymi na polu kukurydzy w Słuszkowie k. Kalisza. Według dr Adama Kędzierskiego z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, który kierował badaniami, jest to jeden z najbardziej intrygujących skarbów z terenu Polski. Kaliscy i warszawscy archeolodzy znaleźli … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Skarb ze Słuszkowa jednym z najbardziej intrygujących skarbów z terenu Polski
Nowy a stary skarb ze Słuszkowa. Czy skarb 13 tys. srebrnych zabytków zwiększy się o kolejne?
Podkaliska wieś Słuszków, już 62 lata temu stała się sławna wśród miłośników historii i numizmatyki, za sprawą ujawnienia wielkiego skarbu liczącego ponad 13 tys. zabytków. Okazuje się jednak, że w Słuszkowie jeszcze wiele pozostaje do odkrycia! Najbardziej znany, pierwszy skarb odkryto przypadkowo w 1935 … Czytaj więcej…
Ponad 650 monet z XVII wieku odkrytych na hałdzie w Ełku
Dokładnie 680 XVII-wiecznych monet pochodzących z wielu krajów Europy odnaleźli w Ełku (Warmińsko-mazurskie) członkowie Stowarzyszenia Historyczno-Eksploracyjnego “Jaćwież”. Skarb został zaprezentowany po raz pierwszy w piątek w ełckim muzeum. Członkowie stowarzyszenia dokonali tego odkrycia przeszukując wykrywaczami metalu hałdy ziemi, którą zdjęto i wywieziono z placu … Czytaj więcej…
Czytaj więcej… Ponad 650 monet z XVII wieku odkrytych na hałdzie w Ełku
Stanowiska archeologiczne
-
Zapraszamy do obejrzenia filmu dokumentalnego pt. „Zapomniane ślady w Puszczy” związanego z badaniami na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej – obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na kanale YouTube Lasów Państwowych dostępny jest od 6 kwietnia 2021 r. Film dokumentalny o charakterze […]
-
Zamek książąt mazowieckich w Rawie Mazowieckiej został wybudowany w 2 poł. XIV w. jako najbardziej wysunięta na południowy-zachód warownia Mazowsza. Usytuowany w bagnistych widłach rzek Rawki i Rylki, na ważnym szlaku handlowym z Pomorza na Ruś. Najnowsza rekonstrukcja pokazuje jak […]
-
Co najmniej 46 tys. lat temu w Jaskini Stajnia (Jura Krakowsko-Częstochowska) przebywali neandertalczycy. Właśnie do nich należały dwa zęby, których analizy, m.in. genetyczne, zakończył niedawno międzynarodowy zespół naukowców. Badania zębów neandertalczyków z Jaskini Stajnia przeprowadzili naukowcy z Uniwersytetów: Wrocławskiego i […]
Wojna i polityka
-
Wicina zajmuje specjalne miejsce na historycznej mapie Polski. Ta mała wioska w województwie lubuskim była niegdyś areną wspaniałej historii. Gdyby kilkaset lat przed naszą erą ktoś nie spróbował wybudować w tym miejscu osady, dziś najpewniej nikt by o niej nie […]
-
Fizyczne dowody po urazach spowodowanych bronią w średniowiecznych pochówkach są nieczęste, a już te wynikłe przez groty strzał wyjątkowo rzadkie. Oczywiście, tam gdzie ich liczba jest duża zwykle związane jest to z ofiarami bitew, lecz w normalnych pochówkach jest to […]
-
Nie ma absolutnie żadnych przesłanek, które wskazywałyby na istnienie zorganizowanego słowiańskiego tworu państwowego o nazwie Lechia – twierdzi historyk Artur Wójcik, autor książki “Fantazmat Wielkiej Lechii. Jak pseudonauka zawładnęła umysłami Polaków”. Wielka Lechia miała być wielkim, słowiańskim imperium istniejącym w […]
Wykopaliska archeologiczne
-
Naukowcy z Krakowa i Warszawy mimo pandemii kontynuują badania na Cyprze. Planują stworzyć m.in. modele 3D starożytnego miasta Nea Pafos. Projekt potrwa dwa lata i wtedy modele mają być dostępne na stronach internetowych uczelni, które go realizują: Uniwersytetu Jagiellońskiego, Uniwersytetu […]
-
Stanowisko kultury przeworskiej we Wrzępi znane było archeologom od lat 90′. Wtedy też w ramach realizacji projektu Archeologicznego Zdjęcia Polski, na powierzchni pola odkryto bardzo liczne fragmenty naczyń zasobowych. I choć już w trakcie wykopalisk w 1995 r. natrafiono na […]
-
Siedem kilkudziesięciometrowych grobowców megalitycznych sprzed ok. 5,5 tys. lat odkryli archeolodzy w Dębianach (woj. świętokrzyskie). Zdaniem odkrywców jest to jedno z największych cmentarzysk tego typu w Polsce. Nowo odkryte założenia naukowcy określają jako megaksylony (z j. greckiego mega – wielki […]
