Archeowarsztat
Pomimo upływu dwóch lat od napisania tego artykułu wielu z nas ciągle zdarza się wysyłać zabytki na tzw. "badanie C14". Odnosimy się do niej dosyć często w nadziei, że w magiczny sposób rozwieje nasze wątpliwości chronologiczne. Jak właściwie działa datowanie radiowęglowe? Jakie zagadki kryje tak często stosowana metoda 14C, a jakich...- Problem niszczenia stanowisk archeologicznych jest powszechnie znany. Pewnie każdy z Was spotkał się w swoim życiu przynajmniej z jednym tzw. wkopem rabunkowym. Pomimo tego wspomniane zjawisko bywa marginalizowane. Przemilcza się je lub winnych poszukuje się (czy nawet automatycznie wskazuje się) bez jakiegokolwiek zastanowienia. Nie myśląc nawet o wspólnej dyskusji. Czyli...
Budownictwo i architektura
- Jeden ze starożytnych 7 Cudów Świata - Mauzoleum w Halikarnasie, znane również jako grobowiec króla Mauzolosa ma zostać przywrócony. Co to jednak oznacza i jak wygląda dokładny plan projektu? Kolosalne posągi kobiety i mężczyzny identyfikowane jako Mauzolos wraz z żoną Artemizją II, ok. 350 p.n.e. Dziś w British Museum By Carole...
- W momencie gdy drapacze chmur projektowane są jako wynik potrzeb ekonomicznych, ich starożytne odpowiedniki zwykle związane były z szeroko pojętą sferą sacrum. Biorąc jednak pod uwagę ich charakter i dostępne wtedy możliwości technologiczne, ich powstanie nie miało w sobie nic z cudu. Były one wyłącznie tryumfem myśli technicznej i wysiłku tysięcy...
Znajdujące się na peryferiach czterech krain geograficzno-historycznych – Śląska, Czech, Moraw i Łużyc – Sudety pozostawały dotąd na dalszym planie zainteresowań archeologów wczesnego średniowiecza. Także i miłośnikom dawnych fortyfikacji region ten kojarzy się przede wszystkim z późnośredniowiecznymi zamkami, spośród których do najbardziej znanych należą Bolków, Chojnik, Grodno w Zagórzu...
Ludzie i miejsca
Niektóre tereny naszego kraju, a szczególnie te bardziej zalesione, przez długi czas nie wydawały się interesującymi dla archeologów. Najnowsze odkrycia w Puszczy Białowieskiej mogą to jednak zmienić. W ramach prac (opartych na analizie danych lotniczego skanowania laserowego - LiDAR), interdyscyplinarny zespół naukowców dokonał niesamowitego odkrycia w Puszczy Białowieskiej nieznanych dotąd...- Ostatnio było troszkę głośno na temat zagadkowych geoglifów, które już dawno odnaleziono na terenie Amazonii. Te megalityczne struktury są pozostałościami ludzkiej działalności na tym obszarze, w czasach o wiele wcześniejszych niż jakiekolwiek kontakty z Europą. Nowe studia Jennifer Watling, et al., Impact of pre-Columbian “geoglyph” builders on Amazonian forests, www.pnas.org/cgi/doi/10.1073/pnas.1614359114 sugerują, że...
- Znajdujące się na peryferiach czterech krain geograficzno-historycznych – Śląska, Czech, Moraw i Łużyc – Sudety pozostawały dotąd na dalszym planie zainteresowań archeologów wczesnego średniowiecza. Także i miłośnikom dawnych fortyfikacji region ten kojarzy się przede wszystkim z późnośredniowiecznymi zamkami, spośród których do najbardziej znanych należą Bolków, Chojnik, Grodno w Zagórzu...
Podróże
- Dżungla, przez korony drzew przedzierają się rozproszone smugi światła. Wokół słychać śpiew ptaków, trzask gałęzi i ciche tupanie nieobutych stóp. To grupa Indian wraca z polowania. W ich wiosce pojawił się tajemniczy człowiek z plecakiem i aparatem przywieszonym przez ramię. Nieznajomy z wielkim zainteresowaniem ogląda każdy przedmiot. Powołaniem owego...
- Położone w Sudetach Środkowych Góry Kamienne to miejsce niezwykłe. W ich krajobrazach można podziwiać dno morza sprzed ponad 300 mln lat, relikty procesów wulkanicznych zaszłych w trakcie transformacji dna morskiego w góry oraz miejsca pradziejowego i średniowiecznego zagospodarowania gór przez ludzi. Góry Kamienne są z rzadka odwiedzane przez turystów i...
Religie i rytuały
Bezcenne teksty biblijne skrywały cele mnichów i kosz na śmieci w klasztorze św. Katarzyny na Synaju. Możliwość przekonać się o tym miał Konstantin von Tischendorf. Manuskrypt okazał się być jednym z dwóch najcenniejszych rękopisów „Nowego Testamentu”. Był rok 1844, kiedy młody badacz niemiecki Konstantin von Tischendorf wyruszył na objazd klasztorów i kościołów...- Skórę ściągano i suszono. Mistrzowie ceremonii usuwali narządy wewnętrzne. Głowę łączono z ciałem za pomocą kija. Sztuka mumifikacji kwitła w Ameryce Południowej na długo przed tym, zanim spreparowano ciało Tutenchamona. Ludzie w różnych częściach świata oddawali cześć swoim zmarłym. Odkąd u człowieka współczesnego tysiące lat temu rozwinęła się kultura i...
- Jakiś czas temu donosiliśmy na temat odkrycia jednego z największych skarbów w dziejach Wysp Brytyjskich. Tym razem opowiemy na temat kosztowności odnalezionych o wiele bliżej nas - w Niemczech, w pobliżu grodziska Heuneburg, a dokładniej: na cmentarzysku po drugiej stronie Dunaju. Prace rozpoczęte w 2005 w końcu doczekały się publikacji...
Skarby i depozyty
- Parę dni temu udało się wydobyć ostatnią monetę będącą częścią gigantycznego skarbu celtyckiego odnalezionego na polu w Jersey. Znany jako Catillon II i datowany na ok. 30-50 lata p.n.e. stanowi kolekcję 70,000 monet. To sześciokrotnie więcej niż jakikolwiek inny znany nam depozyt. Znaleźli go amatorzy-odkrywcy. Według badaczy zajmujących się Celtami...
17 października 2017 r. Zamek Grodno był nad wyraz hojny. Podczas prowadzonych przez nas badań udało się odnaleźć niezwykły i rzadki przedmiot - bullę papieża Benedykta XIII! Wyraz bulla pochodzi z łaciny, w której oznacza okrągłą rzecz. Początkowo określenie odnosiło się wyłącznie do okrągłej, złotej lub ołowianej pieczęci. Posiadała ona podobizni...
Prawie 500 monet i 200 złotych przedmiotów. Pieniądze i kosztowności zostały ukryte najprawdopodobniej podczas potopu szwedzkiego. To jeden z największych skarbów odkrytych w ostatnich lat w Polsce, a na pewno największy w historii Bydgoszczy. Ze świecą można szukać archeologów, którym udało się trafić na najprawdziwszy skarb. Według nas, skarbem można...
Sztuka i rzemiosło
Instalację do warzenia piwa sprzed ponad 5,5 tysiąca lat, odkrytą przez polska misję archeologiczną w Tell el-Farcha w Egipcie zrekonstruowała w trójwymiarze Karolina Rosińska-Balik, doktorantka Instytutu Archeologii UJ. „Przedstawiona rekonstrukcja jest hipotetycznym założeniem bazującym na zachowanych strukturach, analogicznych budowli zarówno ze stanowiska w Tell el-Farcha, jak i innych centrów browarniczych...- To nie jest próba naciągnięcia na chwytliwy tytuł. Tutanchamon naprawdę posiadał kosmiczny sztyletDaniela Comelli, et al., 2016, The meteoritic origin of Tutankhamun's iron dagger blade, Meteoritics & Planetary Science! W 1925 r. archeolog Howard Carter wraz z mumią nastoletniego władcy zmumifikowanego prawie 3300 lat temu odnalazł dwa sztylety. Jeden żelazny i jeden...
Wojna towarzyszy nam od zawsze. Wielu twierdzi, że jest ona napędem naszego rozwoju technologicznego i bez niej nie doszlibyśmy tak daleko. Jednak czy ofiary, które ponosimy podczas każdej z nich są tego warte? Jak zmieniało się wyposażenie żołnierza przez cały ten czas? My jesteśmy w stanie odpowiedzieć tylko na to...
Wojna i polityka
- Skandynawowie utworzyli państwo polskie, a Mieszko I był wikingiem o imieniu Dago! Pogląd ten od ponad wieku krąży w obiegu opinii publicznej. To jedno z zagadnień, z którymi zmierzyli się polscy mediewiści podczas konferencji „Kultura skandynawska na ziemiach polskich we wczesnym średniowieczu”. Rola, jaką odegrali przybysze z Północy w procesie powstawania...
- Polski październik 1956 to określenie na zapewne najbardziej dramatyczny okres w powojennej historii Polski. Nastroje społeczne ulegały wówczas kilkakrotnie gwałtownym wahnięciom. Przełom polityczny uwolnił pod koniec roku falę społecznej energii, która nie ominęła środowiska archeologów. Przypomnijmy w skrócie najważniejsze wydarzenia czasu określanego terminem polski październik 1956. W marcu w Moskwie umiera...
- To nie jest próba naciągnięcia na chwytliwy tytuł. Tutanchamon naprawdę posiadał kosmiczny sztyletDaniela Comelli, et al., 2016, The meteoritic origin of Tutankhamun's iron dagger blade, Meteoritics & Planetary Science! W 1925 r. archeolog Howard Carter wraz z mumią nastoletniego władcy zmumifikowanego prawie 3300 lat temu odnalazł dwa sztylety. Jeden żelazny i jeden...
