Mezolit to okres trwający od około 11 000–7 000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8 000–4 800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu i związany z postępującymi przemianami klimatycznymi związanymi z końcem zlodowaceń.
W mezolicie wyróżnia się trzy fazy (okresy) klimatyczne:
– fazę preborealną – stopniowe ocieplenie klimatu po ustąpieniu lodowca, występowanie lasów iglastych,
– fazę borealną – znaczne ocieplenie, duży udział lasów liściastych, wzrost wilgotności, poziomu morza, powstanie jezior, bagien i torfowisk,
– fazę atlantycką – ustabilizowanie klimatu, łagodne zmiany pór roku.
Na ziemiach polskich znaleziska z okresu mezolitu są nieliczne. Wyróżnić można cztery kultury archeologiczne mezolitu na ziemiach polskich: kultura komornicka, kultura janisławicka, kultura kundajska, kultura chojnicko-pieńkowska.
Najważniejszym wyróżnikiem zabytków z tego okresu jest mikrolityzacja czyli tendencja do zmniejszania rozmiarów krzemiennych narzędzi i broni.
