Geofizyka to dyscyplina nauk o Ziemi, która bada Ziemię jako planetę metodami naukowymi używanymi w fizyce
W archeologii geofizyczne metody prospekcji należą do szerszego grona metod tzw. archeologii niedestrukcyjnej. W przeciwieństwie do najbardziej znanej metody wykopaliskowej, która bezpowrotnie niszczy badane obiekty i stanowiska, metody nieinwazyjne pozwalają sprawdzić nam co kryje się pod ziemią, bez potrzeby ich rozkopywania.
Po co metody nieinwazyjne?
Jedną z największych trudności w badaniach archeologicznych jest wyznaczenie miejsca rozpoczęcia badań. Zwykle podstawą do tego są wyorane lub wykopane przypadkowo zabytki. Jednak takie stanowiska są już w znacznej mierze zniszczone. Największy potencjał poznawczy mają stanowiska, na których pozostałości struktur po dawnych społecznościach są najmniej zniszczone, a więc zwykle niedostrzegalne na powierzchni. Archeologia podejmująca takie badania zyskała miano niedestrukcyjnej, ponieważ podczas rozpoznawania tych struktur nie dochodzi do ich zniszczenia, do czego nieuchronnie prowadzi metoda wykopaliskowa.
Jak działają metody geofizyczne?
Aparatura GPR umożliwia bezinwazyjne rozpoznanie obiektów archeologicznych i geologicznych nawet do głębokości kilkudziesięciu metrów, w zależności od rodzaju urządzenia i doboru anten. Różne metody geofizyczne polegają na obserwacji i analizie zmian badanych parametrów takich jak zróżnicowanie przewodnictwa prądu elektrycznego, natężenia pola magnetycznego pomiędzy obiektami archeologicznymi a ich otoczeniem. Oznacza to, że dzięki zastosowaniu specjalistycznej aparatury można uzyskać obraz znajdujących się pod ziemią obiektów archeologicznych w postaci mapy/wykresu badanego terenu.
Najczęściej stosowane metody geofizyczne w archeologii
Najczęściej wykorzystywanymi metodami są: metoda georadarowa, metoda elektrooporowa, metoda elektromagnetyczna, metoda magnetyczna. Poza nimi istnieją również metoda grawimetryczna i sejsmiczna, ale z nich korzysta się o wiele rzadziej.
Poniżej przykłady badań, w których wykorzystywany z mniejszym lub większym sukcesem badania geofizyczne
Bo czasem bywa tak, że wszystko układa się, aż nazbyt pięknie – wręcz podejrzanie! Przystępując do badań grodziska w Białogórzu w ramach projektu 1000 lat Górnych Łużyc plany były bardzo ambitne. A wychodzi na to, że założone sobie cele zrealizowaliśmy w 100%! Od prawie … Czytaj więcej…
Skórzane buty i drewniane sprzęty kuchenne, w tym fragmenty łyżek, odkryli archeolodzy wewnątrz fosy broniącej dostępu do średniowiecznego gródka w dzisiejszych Ciochowicach (woj. śląskie). Mieszkał w nim rycerz lub posiadacz ziemski wraz z rodziną i służbą. Archeolodzy od lat wiedzą o istnieniu gródka w … Czytaj więcej…
Dwa cmentarze z okresu I wojny światowej odkryli i przebadali krakowscy naukowcy w okolicach Łupkowa na Podkarpaciu. Rezultaty prac planują zaprezentować na wystawie. Trwają też prace nad cyfrowym przewodnikiem, umożliwiającym zwiedzanie nekropolii. Tegoroczne poszukiwania zapomnianych miejsc pochówku żołnierzy poległych w zimowych walkach o przełęcz … Czytaj więcej…
Dolina Śmierci to zwyczajowa nazwa obecnych terenów północnych granic miasta Chojnice. W pierwszych miesiącach trwania II wojny światowej okoliczne pola były wykorzystywane przez Niemców jako miejsca egzekucji mieszkańców tego miasta i regionu. Do masowych egzekucji doszło też w styczniu 1945 r. Naukowcy szacują, że … Czytaj więcej…
Specjaliści od badań georadarowych poszukiwali w poniedziałek podziemi pozostałych po XIV-wiecznym kościele pofranciszkańskim w Braniewie. Badania mają pomóc w odnalezieniu m.in. lokalizacji dawnej krypty grobowej patronki miasta bł. Reginy Protmann. Jak poinformowała PAP Dorota Olbryś z Towarzystwa Miłośników Braniewa, były to tzw. poszukiwania bezinwazyjne, … Czytaj więcej…
