Starożytny Rzym to cywilizacja rozwijająca się w basenie Morza Śródziemnego i części Europy. Jej kolebką było miasto Rzym leżące w Italii, które w pewnym momencie swoich dziejów rozpoczęło ekspansję, rozszerzając swoje panowanie na znaczne obszary. Pochłonęło m.in. starożytną Grecję, Kartaginę, Egipt. Cywilizacja rzymska, nazywana też niekiedy grecko-rzymską, razem z pochodzącą z Bliskiego Wschodu religią – chrześcijaństwem, stworzyła podstawy późniejszej cywilizacji europejskiej.
Historię starożytnego Rzymu dzielimy na poszczególne okresy:
– królestwo rzymskie – od początków miasta (przyjmuje się, że to 753 p.n.e.) do roku 509 p.n.e.
– republika rzymska – od 509 p.n.e. do 30 p.n.e.
– cesarstwo rzymskie – od 30 p.n.e. do 1453 n.e.
W 395 roku nastąpił ostateczny podział cesarstwa na dwa niezależne państwa:
– cesarstwo zachodniorzymskie – upadło w 476 r. n.e.
– cesarstwo wschodniorzymskie (Bizantyńskie) – upadło w 1453 r. n. e.
Starożytną, monumentalną świątynię sprzed ok. 2 tys. lat odkrył polsko-chorwacki zespół pod XVIII w. kościołem w Danilo (Dalmacja), na terenie dawnego rzymskiego miasta Ridit. Ustalenia dokonano dzięki zastosowaniu georadaru. Namierzona starożytna budowla ma masywne mury i prostokątny zarys (ok. 20 x 10 m). Na … Czytaj więcej…
Pojemnik wykonany z płyt ceramicznych służący do przechowywania żywności, który można określić jako antyczną „lodówkę”, oraz szereg unikatowych monet odkryli polscy archeolodzy podczas wykopalisk w rzymskim obozie legionowym w Novae (Bułgaria). Novae było obozem legionowym wybudowanym w I w. n.e. przez rzymski legion, jako … Czytaj więcej…
Ponad 200 inskrypcji zawierających tajemnicze formuły skierowane do anonimowego boga odkryli badacze na przestrzeni dziesiątek lat w Palmyrze – starożytnej metropolii w obecnej Syrii. Polskiej badaczce udało się ustalić, do kogo były skierowane. Palmyra była starożytną metropolią, która pośredniczyła w handlu między cesarstwem rzymskim … Czytaj więcej…
Pozostałości po dwóch wielkich antycznych kamiennych budowlach na szczycie wzgórza niedaleko Szkodry w Albanii odkryli archeolodzy z Uniwersytetu Warszawskiego. Jeszcze kilka lat temu sądzono, że znajdują się tam jedynie naturalne ostańce skalne. Do odkrycia zaginionego, starożytnego miasta w północno-zachodniej Albanii w okolicy współczesnej Szkodry … Czytaj więcej…
Siedem skulonych szkieletów, położonych w kilku warstwach, znajdowało się w monumentalnym grobowcu sprzed 1,5 tys. lat. Byli to przedstawiciele elity portowego miasta Berenike nad Morzem Czerwonym w Egipcie – ustalili polscy archeolodzy. Uwagę naukowców zwrócił nietypowy sposób ułożenia ciał w kamiennej skrzyni. Szkielety wyglądały … Czytaj więcej…
Współcześnie dobrze znane są śmiertelne właściwości ołowiu. Pomimo tego, że ołów występuje powszechnie w przyrodzie, to jego stężenie rzadko kiedy w naturalnej postaci może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednakże w czasach świetności Imperium Rzymskiego ołów miał znacznie szersze zastosowanie niż obecnie i wykorzystywany … Czytaj więcej…
Polsko-marokańska misja archeologiczna, prowadząca badania rzymskiego limesu na przełomie października i listopada 2021 roku, odkryła pozostałości rzymskiej wieży obserwacyjnej, która stanowiła część systemu obrony antycznego miasta Volubilis. Tingitana Frontier Project realizowany jest w ramach umowy o wzajemnej współpracy podpisanej w lipcu 2021 pomiędzy Uniwersytetem Warszawskim a … Czytaj więcej…
Etruskowie należą do najbardziej tajemniczych ludów starożytności. Już greccy i rzymscy autorzy zadawali pytanie, które do dziś pozostaje bez definitywnej odpowiedzi: Skąd wzięli się Etruskowie? Byli rdzenną ludnością Italii? Przybyli z Anatolii? A może – jak chciał Liwiusz – napłynęli do Italii z terenów alpejskich? Badania etruskiego … Czytaj więcej…
Ślady po zabudowie wzniesionej przez migrantów-osadników z Dalmacji – jednej z prowincji Cesarstwa Rzymskiego – chroniących się przed plemionami germańskimi odkryli archeolodzy na wyspie Rab w Chorwacji. Odkrycia poświadczające ruchy ludnościowe w tak wczesnym okresie są rzadkością w archeologii. Do znaleziska doszło w ramach … Czytaj więcej…
Zestaw kilkunastu ekskluzywnych naczyń kuchennych odkrył zespół polskich archeologów w willi rzymskiego oficera w obozie legionowym Novae w dzisiejszej Bułgarii. Znalazły się w nim garnki z pokrywkami, miski, kubki, a nawet kufel, który przypomina formą dzisiejsze szklanki do picia złotego trunku. Badania prowadziła misja … Czytaj więcej…
