Okres przedrzymski to nazwa jednego z etapów pradziejów Europy Środkowej i Północnej, obejmującego czas od około 400 roku p.n.e. do początków naszej ery. Termin ten stosowany jest w archeologii do opisu przemian kulturowych na terenach nieobjętych cywilizacją rzymską – tzw. Barbaricum.
W ramach okresu przedrzymskiego wyróżnia się dwie główne fazy:
– starszą, w której dominowały lokalne tradycje wczesnej epoki żelaza,
– młodszą, charakteryzującą się wpływami kultury lateńskiej oraz wyraźnym ujednoliceniem wzorców kulturowych.
To właśnie w młodszym okresie przedrzymskim (od końca III w. p.n.e.) zaczęły się intensywne przemiany społeczne i kulturowe, związane m.in. z ekspansją ludów germańskich (Bastarnowie, Skirzy, Cymbrowie, Swewowie). Powstały wówczas nowe kultury archeologiczne, takie jak: przeworska, oksywska, Poieneşti–Łukaszówka, zarubiniecka, a starsze kultury przeszły głęboką metamorfozę.
Okres przedrzymski to również czas rozpowszechnienia produkcji żelaza oraz pierwszych, pośrednich kontaktów z cywilizacją śródziemnomorską – głównie za pośrednictwem Celtów.
Bornholm – dzisiaj spokojna wyspa turystyczna – w epoce żelaza był miejscem tętniącym ruchem. Setki grobów, setki przedmiotów, prawie tysiąc lat historii kontaktów. Nowe interdyscyplinarne badania największego cmentarzyska na Bornholmie odkrywają rolę tej bałtyckiej wyspy w systemach wymiany, migracji i kontaktów ponadregionalnych między ok. … Czytaj więcej…
W trakcie wykopalisk w Kazimierzy Wielkiej (woj. świętokrzyskie) natrafiono na bardzo nietypowy pochówek z pierwszych wieków naszej ery. W grobie, obok elementów uzbrojenia typowych dla wojowników tego okresu, jako urnę na prochy użyto situli – metalowego naczynia, najprawdopodobniej importowanego z terenów Imperium Rzymskiego. To … Czytaj więcej…
Większość znanych dziś kurhanów i innych pozostałości po dawnej działalności człowieka odkryto w Puszczy Białowieskiej w XXI w. Było to możliwe dzięki zastosowaniu nowych metod badawczych, w tym skanowania laserowego. Miejsce to przestaje być w końcu archeologiczną białą plamą – przekonują badacze. Puszcza Białowieska … Czytaj więcej…
O ważnym stanowisku z późnej starożytności, leżącym w podwarszawskiej miejscowości Zaborów, pisaliśmy obszerniej już jakiś czas temu. Już wtedy zapowiadaliśmy, że trwają pracę, ale nie spodziewaliśmy się, że w ramach ich podsumowania będziemy mogli zaprezentować materiał filmowy! Zespół osadniczy w Zaborowie składa się co … Czytaj więcej…
Szereg reliktów przeszłości, z późnej starożytności i średniowiecza, znalazł zespół archeologów pod Warszawą. Na polach niewielkiej miejscowości Zaborów, leżącej tuż przy granicy Puszczy Kampinoskiej, naukowcy odkryli świadectwa istnienia ważnego ośrodka osadniczego w późnej starożytności. Kompleks ten znajduje się w granicach zachodniomazowieckiego centrum metalurgii żelaza kultury … Czytaj więcej…
Wyspy na Morzu Bałtyckim są piękne i wciąż mało znane. Skrywają wiele tajemnic. Miejscem, do którego chcielibyśmy zabrać Państwa w tym artykule, jest niezwykłe stanowisko położone na malowniczej wyspie Bornholm – letniej rowerowej „Mekce” Bałtyku. Wyspa Bornholm kojarzona jest przede wszystkim z pięknymi krajobrazami, … Czytaj więcej…
Kolejny sezon badań na cmentarzysku w Bejscach dostarcza niesamowitych znalezisk. Świetnie zachowany miecz jednosieczny, groty włóczni, zapinki do spinania szat, bogato zdobiony przęślik i żelazne szpile to tylko te najbardziej oczywiste. Cmentarzysko w Bejscach odkryte rok temu na polu uprawnym, doczekało się kolejnego sezonu … Czytaj więcej…
