Kultura łużycka to kultura archeologiczna środkowej i młodszej epoki brązu oraz wczesnej epoki żelaza, występująca głównie na ziemiach polskich oraz przyległych do nich obszarów sąsiednich państw. Należy do większego, ogólnoeuropejskiego kręgu kultur pól popielnicowych, w którym jak każdy domyślić się może z nazwy, zmarłych po ciałopaleniu chowano w popielnicach.
Kultura łużycka nie jest tworem jednolitym i dzieli się na wiele grup lokalnych. Jedną z najbardziej znanych osad kultury łużyckiej jest Biskupin.
W trakcie studiów każdy student archeologii dowiaduje się od swoich wykładowców, że na kulturę łużycką można trafić wszędzie. Pewnie i na Księżycu jeśli ktoś ma pecha… nikt tylko jeszcze nie szukał.
BUDOWNICTWO
Analiza układu dołów i częściowo zagłębionych elementów (podziemne części budynków mieszkalnych) w obrębie osiedli pozwalają badaczom podejrzewać że w większości regionów zamieszkałych przez społeczności łużyckie, większość mieszkań stanowiły konstrukcje naziemne z konstrukcją zrębowa. Świadczy to o znacznych umiejętnościach stolarskich. Ludność kultury łużyckiej zamieszkiwała zarówno otwarte wioski, jak i ufortyfikowane osady (<a href="https://archeologia.com.pl/wicina-tam-gdzie-tanczyli-scytowie/"Wicina, Biskupin) na szczytach wzgórz lub na terenach podmokłych. Mury obronne były zbudowane z drewnianych skrzyń wypełnionych ziemią lub kamieniami.
OBRZĄDEK POGRZEBOWY
Głównym sposobem chowania zmarłych była kremacja i pochówki szkieletowe są rzadkie. Prochy zmarłych składane były do urn zwanych również popielnicami. Urnie zwykle towarzyszyły liczne (nawet do 40) naczyń wtórnych. Stosunkowo rzadko w inwentarzach grobowych odnajdywane są przedmioty z metalu, nie oznacza to jednak, że ich nie było wcale. Z kulturą tą związanych jest duża liczba skarbów, które zawierają bogate wyroby metalowe, zarówno brązowe, jak i złote. Cmentarze z tego okresu mogą być ogromne i zawierać nawet tysiące grobów.
GOSPODARKA
Gospodarka kultury łużyckiej opierała się głównie na rolnictwie. Pszenica i jęczmień stanowiły podstawę uprawianych zbóż. Prócz nich uprawiano również proso, żyto i owies, groch, bób, soczewicę i lnicznik siewny. Pośród znaleziono pozostałości innych roślin natrafiono na udomowione jabłka, gruszki i śliwki. Najważniejszymi zwierzętami domowymi były bydło i świnie, a następnie owce, kozy, konie i psy. Zdobienia widoczne na popielnicach ze Śląska świadczą o umiejętności jazdy konnej. Praktykowano również polowania, o czym świadczą odkrywane na stanowiskach kości jelenia i sarny, dzika, żubra, łosia, zająca, lisa i wilka. Nigdy nie stanowiły one jednak dużego udziału w konsumowanych zwierzętach. Dodatkowo, liczne kości żab znalezione w Biskupinie mogą świadczyć o tym, że jadano także żabie udka.
NAJNOWSZE ODKRYCIA I BADANIA STANOWISK KULTURY ŁUŻYCKIEJ
Ponad 150 zdobionych fragmentów uprzęży końskiej z brązu odkryto w Cierpicach pod Toruniem. Zdaniem badaczy przedmioty były zawinięte w liście i włożone do skórzanego worka. Znalezisko ma ponad 2,5 tys. lat. To pierwsze tego typu odkrycie z obszaru Środkowo-Wschodniej Europy – uważają naukowcy. Znaleziska dokonał pod koniec września Arkadiusz Kurij z Grupy Historyczno Eksploracyjnej WELES … Czytaj więcej…
Do niedawna archeolodzy omijali lasy z racji, że szata roślinna utrudnia ich penetracje w poszukiwaniu dziedzictwa archeologicznego. Zmianę w tym względzie przyniosło wypracowanie nowych metod badań nieinwazyjnych i interdyscyplinarnych. Okazało się, że polskie lasy to istny baśniowy Sezam, kryjący naukowe skarby naszej przeszłości. Jednym z kompleksów leśnych penetrowanych w ostatnich latach przez badaczy są Bory … Czytaj więcej…
Duża, enigmatyczna ziemna budowla na wyspie jeziora Sowica ma ok. 2,5 tys. lat – twierdzą archeolodzy po serii najnowszych badań. Sugerują, że mógł to być obiekt kultowy lub schronienie na czas zagrożeń. Budowla na planie spłaszczonego owalu mierzyła ok. 90 na 70 metrów. Składała się z trzech koncentrycznych fos i dwóch wałów. Obecnie ich wysokość … Czytaj więcej…
Przez kilka tysięcy lat – od poł. III tysiąclecia p.n.e. aż do nastania chrześcijaństwa w X w. – na ziemiach polskich przeważnie palono zmarłych. Wbrew powszechnej opinii z takich szczątków można wiele wyczytać. Wśród archeologów bardzo często pokutuje opinia, wedle której ze szczątków ludzkich, które zostały poddane kremacji da się uzyskać niewiele informacji. Tymczasem z … Czytaj więcej…
Wyobraźmy sobie, że właśnie przeglądamy Internet i widzimy nagłówek: „Sensacyjny wynalazek. Apple prezentuje rewolucyjnego iPhone 2G”. Hmm… jakaś pomyłka? Nic podobnego – ktoś właśnie opisuje nam pierwszego iPhone’a jako najnowszą sensację. Brzmi śmiesznie? Dla archeologów to dzień powszedni. Inspiracją do wstępu był wpis, który kiedyś pojawił się na stronie Radia Wrocław i nosił tytuł: Sensacyjne … Czytaj więcej…
Ślady osady obronnej sprzed ok. dwóch i pół tysiąca lat, czyli z czasów grodów takich, jak Biskupin, odkryli w Jatwiezi Dużej w gminie Suchowola (woj. podlaskie) archeolodzy z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Badania są prowadzone na łąkach w rejonie Jatwiezi Dużej. Na możliwość istnienia osady w tym miejscu, wskazywała analiza dostępnych wcześniej materiałów z przeprowadzonego … Czytaj więcej…
Położone w pobliżu Legnicy Grzybiany to niezwykłe miejsce na mapie stanowisk archeologicznych w Polsce i Europie. Olbrzymie konstrukcje drewniane odkryte nad brzegiem Jeziora Koskowickiego odsłonięto po raz pierwszy w 1959 r. Odkrycie sprawiło, że Grzybiany porównywane były do wielkopolskiego Biskupina, grodu kultury łużyckiej z połowy VIII w. p. n. e., a współcześnie jednego z najbardziej znanych … Czytaj więcej…
