Kultura łużycka to kultura archeologiczna środkowej i młodszej epoki brązu oraz wczesnej epoki żelaza, występująca głównie na ziemiach polskich oraz przyległych do nich obszarów sąsiednich państw. Należy do większego, ogólnoeuropejskiego kręgu kultur pól popielnicowych, ze względu na charakterystyczne cmentarzyska złożone z urn zawierających popioły zmarłych, pochodzących z kremacji.
Kultura łużycka obejmowała obszar od doliny Odry na zachodzie po dzisiejszą Białoruś na wschodzie i od północnej Polski po Morawy na południu. Charakteryzowała się rozwiniętym rolnictwem, hodowlą i rzemiosłem, a także handlem i wymianą towarową z innymi kulturami epoki brązu. Funkcjonowała od około 1300 do 500 lat p.n.e.
Kultura łużycka nie jest tworem jednolitym i dzieli się na wiele grup lokalnych. Jedną z najbardziej znanych osad kultury łużyckiej jest Biskupin.
W trakcie studiów każdy student archeologii dowiaduje się od swoich wykładowców, że na kulturę łużycką można trafić wszędzie. Pewnie i na Księżycu jeśli ktoś ma pecha… nikt tylko jeszcze nie szukał.
BUDOWNICTWO
Analiza układu dołów i częściowo zagłębionych elementów (podziemne części budynków mieszkalnych) w obrębie osiedli pozwalają badaczom podejrzewać że w większości regionów zamieszkałych przez społeczności łużyckie, większość mieszkań stanowiły konstrukcje naziemne z konstrukcją zrębowa. Świadczy to o znacznych umiejętnościach stolarskich. Ludność kultury łużyckiej zamieszkiwała zarówno otwarte wioski, jak i ufortyfikowane osady (<a href="https://archeologia.com.pl/wicina-tam-gdzie-tanczyli-scytowie/"Wicina, Biskupin) na szczytach wzgórz lub na terenach podmokłych. Mury obronne były zbudowane z drewnianych skrzyń wypełnionych ziemią lub kamieniami.
OBRZĄDEK POGRZEBOWY
Głównym sposobem chowania zmarłych była kremacja i pochówki szkieletowe są rzadkie. Prochy zmarłych składane były do urn zwanych również popielnicami. Urnie zwykle towarzyszyły liczne (nawet do 40) naczyń wtórnych. Stosunkowo rzadko w inwentarzach grobowych odnajdywane są przedmioty z metalu, nie oznacza to jednak, że ich nie było wcale. Z kulturą tą związanych jest duża liczba skarbów, które zawierają bogate wyroby metalowe, zarówno brązowe, jak i złote. Cmentarze z tego okresu mogą być ogromne i zawierać nawet tysiące grobów.
GOSPODARKA
Gospodarka kultury łużyckiej opierała się głównie na rolnictwie. Pszenica i jęczmień stanowiły podstawę uprawianych zbóż. Prócz nich uprawiano również proso, żyto i owies, groch, bób, soczewicę i lnicznik siewny. Pośród znaleziono pozostałości innych roślin natrafiono na udomowione jabłka, gruszki i śliwki. Najważniejszymi zwierzętami domowymi były bydło i świnie, a następnie owce, kozy, konie i psy. Zdobienia widoczne na popielnicach ze Śląska świadczą o umiejętności jazdy konnej. Praktykowano również polowania, o czym świadczą odkrywane na stanowiskach kości jelenia i sarny, dzika, żubra, łosia, zająca, lisa i wilka. Nigdy nie stanowiły one jednak dużego udziału w konsumowanych zwierzętach. Dodatkowo, liczne kości żab znalezione w Biskupinie mogą świadczyć o tym, że jadano także żabie udka.
NAJNOWSZE ODKRYCIA I BADANIA STANOWISK KULTURY ŁUŻYCKIEJ
