EPOKA ŻELAZA to czas, gdy żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi. Ramy czasowe epoki żelaza są różne i uzależnione od stref geograficznych, zróżnicowania kulturowego i rozwoju społeczno-gospodarczego.
Najstarsze wyroby z kutego żelaza (głównie pochodzenia meteorytowego), pochodzą z XV i XIV wieku p.n.e. z terenów gdzie ludność zamieszkiwała państwo Hetytów (Azja Mniejsza). Stamtąd żelazo przez Palestynę dotarło do Egiptu, i dalej do Mezopotamii i Iranu. Następnie na Kaukaz, w XII w p.n.e. do Grecji oraz w XI-X w. p.n.e. do Italii. Do dalszych części Europy żelazo dotarło przez Półwysep Bałkański oraz Kaukaz. W znaczeniu historycznym epoka żelaza trwa do dziś (w sensie archeologicznym skończyła się w XIII w.)
Epokę żelaza dzielimy na:
–okres halsztacki C i D – od VII do IV w, p.n.e.
-okres lateński albo przedrzymski – od V/IV w. p.n.e. do początku I w. n.e.
-okres rzymski (wpływów rzymskich) – od I w. n.e. do ok. 375 roku (schyłek Cesarstwa Rzymskiego)
-okres wędrówek ludów – od końca IV w. (najazd Hunów) do końca VII w. (stabilizacja osadnictwa słowiańskiego we wczesnym średniowieczu).
W każdym z tych okresów możemy wyróżnić wpływy różnych sąsiednich kultur na lokalne społeczności zamieszkujące tereny dzisiejszej Polski.
Najważniejsze kultury na ziemiach polskich to kultura łużycka (od epoki brązu – 400 r. p.n.e.), kultura pomorska (VII – III w p.n.e.), kultura przeworska (III w. p.n.e. – V w. n.e.), kultura wielbarska (I – V w. n.e.), kultura lateńska (V w. p.n.e. – I w. n.e.)
Najnowsze odkrycia i wyniki badań na temat epoki żelaza opublikowane na stronie miesięcznika Archeologia Żywa
Przedhistoryczne dzieje Suwalszczyzny znane są głównie z badań, które rozpoczęły się w latach 50. XX wieku. Zespół młodych naukowców zainicjował wówczas – niezwykle nowoczesny i wyprzedzający swoje czasy – projekt interdycyplinarnych badań nad pradziejami Suwalszczyzny. Dziś, są one weryfikowane. Badacze (archeolodzy, antropolodzy, językoznawcy, przyrodnicy … Czytaj więcej…
Szkielet kobiety wyposażonej na ostatnią drogę m.in. w złoty pektorał i lusterko z brązu odkrył polsko-rosyjski zespół archeologów wewnątrz dużego kurhanu sprzed ok. 2,5 tys. lat. Badania prowadzono na Syberii, w miejscu znanym jako syberyjska Dolina Królów. Stanowisko archeologiczne Chinge-Tey położone jest w dolinie … Czytaj więcej…
Przeszłość leży pod nogami! Chciałbym Wam przedstawić kolejne znalezisko Stowarzyszenia Grupa Historyczno-Eksploracyjna „Weles”, czyli kamień kanelurowany. Tym razem nasz kolega Arek Kurij natrafił na niego całkowicie przypadkowo, podczas zwykłego spaceru. O tym, że Arek ma niezwykłe szczęście dowiedzieliśmy się już parę razy. Niektórym może … Czytaj więcej…
Po przebadaniu stanowiska ze skarbem rzymskich denarów z Półwsi odnaleziono trzy kolejne monety – podało w czwartek Muzeum w Ostródzie. Skarb, którego główną część odkryto przypadkowo przed pięciu laty, liczy obecnie 112 srebrnych denarów z I i II wieku n. e. Jak poinformował PAP … Czytaj więcej…
O ważnym stanowisku z późnej starożytności, leżącym w podwarszawskiej miejscowości Zaborów, pisaliśmy obszerniej już jakiś czas temu. Już wtedy zapowiadaliśmy, że trwają pracę, ale nie spodziewaliśmy się, że w ramach ich podsumowania będziemy mogli zaprezentować materiał filmowy! Zespół osadniczy w Zaborowie składa się co … Czytaj więcej…
Zakończył się kolejny sezon wykopaliskowy na terenie osady kultury przeworskiej w Rzemienowicach, w czasie którego udało się odkryć dwie pokaźne konstrukcje piecowe. Nie wiadomo jednak do czego mogły one służyć. Okazuje się, że pomimo wielu lat badań, w gruncie rzeczy wciąż nie wiemy wszystkiego o życiu ludności zamieszkującej dorzecze … Czytaj więcej…
Szereg reliktów przeszłości, z późnej starożytności i średniowiecza, znalazł zespół archeologów pod Warszawą. Na polach niewielkiej miejscowości Zaborów, leżącej tuż przy granicy Puszczy Kampinoskiej, naukowcy odkryli świadectwa istnienia ważnego ośrodka osadniczego w późnej starożytności. Kompleks ten znajduje się w granicach zachodniomazowieckiego centrum metalurgii żelaza kultury … Czytaj więcej…
„Był pierwszy z cieplejszych dni tej wiosny” – wspomina Artur Rybski, członek Stowarzyszenia Weles Grupy Historyczno-Eksploracyjnej. Wraz z kolegą Mariuszem Gajewskim, po wielu godzinach bezowocnych poszukiwań, zmęczeni i pogryzieni przez owady, kierowaliśmy się w stronę zaparkowanych samochodów. To był jeden z ostatnich sygnałów jaki … Czytaj więcej…
W Laosie, na północnym krańcu Gór Annamskich, głównego pasma na Półwyspie Indochińskim, znajduje się obszar nazywany płaskowyżem Xiangkhoang. W jego regionie leży słynna Równina Dzbanów – grupa ponad stu megalitycznych stanowisk. Słynna Równina Dzbanów Nazwa równiny wywodzi się od charakterystycznych kamiennych naczyń o wielkich rozmiarach – mają one … Czytaj więcej…
W zbiorach Działu Archeologii Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu znajduje się niepozorny, ale bardzo interesujący zabytek. Jest to duży fragment ceramicznego naczynia, przypuszczalnie z napisem runicznym lub jego naśladownictwem. Jest on jednym z wielu zabytków, które podziwiać można na wystawie czasowej Najcenniejsze. W 1931 roku … Czytaj więcej…
