To epoka, w której żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi. Ramy czasowe epoki żelaza są różne i uzależnione od stref geograficznych, zróżnicowania kulturowego i rozwoju społeczno-gospodarczego. Najstarsze wyroby z kutego żelaza (głównie pochodzenia meteorytowego), pochodzą z XV i XIV wieku p.n.e. z terenów gdzie ludność zamieszkiwała państwo Hetytów (Azja Mniejsza). Stamtąd żelazo przez Palestynę dotarło do Egiptu, i dalej do Mezopotamii i Iranu. Następnie na Kaukaz, w XII w p.n.e. do Grecji oraz w XI-X w. p.n.e. do Italii. Do dalszych części Europy żelazo dotarło przez Półwysep Bałkański oraz Kaukaz. W znaczeniu historycznym epoka żelaza trwa do dziś (w sensie archeologicznym skończyła się w XIII w.)
Epokę żelaza dzielimy na:
-okres halsztacki – od połowy VII w. p.n.e. do 400 p.n.e.
-okres lateński albo przedrzymski – od ok. V w. p.n.e. do początku I w. n.e.
-okres rzymski (wpływów rzymskich) – od I w. n.e. do ok. 375 roku (schyłek Cesarstwa Rzymskiego)
-okres wędrówek ludów – od końca IV w. (najazd Hunów) do końca VII w. (stabilizacja osadnictwa słowiańskiego we wczesnym średniowieczu).
W każdym z tych okresów możemy wyróżnić wpływy różnych sąsiednich kultur na lokalne społeczności zamieszkujące tereny dzisiejszej Polski. Najważniejsze kultury na ziemiach polskich to kultura łużycka (od epoki brązu – 400 r. p.n.e.), kultura pomorska (VII – III w p.n.e.), kultura przeworska (III w. p.n.e. – V w. n.e.), kultura wielbarska (I – V w. n.e.), kultura lateńska (V w. p.n.e. – I w. n.e.)
Fragmenty importowanych i lokalnych naczyń, kilkanaście brązowych scytyjskich grotów, oraz ozdoby z brązu to kolejne odkrycia w Chotyńcu – jedynym w Polsce scytyjskim grodzisku. W zeszłym roku archeolodzy z Uniwersytetu Rzeszowskiego pochwalili się odnalezieniem pierwszej na terenach dzisiejszej Polski greckiej amfory. Na podstawie cech typologicznych stwierdzili, że można ją datować na okres od drugiej połowy VII do … Czytaj dalej…
Ślady osady obronnej sprzed ok. dwóch i pół tysiąca lat, czyli z czasów grodów takich, jak Biskupin, odkryli w Jatwiezi Dużej w gminie Suchowola (woj. podlaskie) archeolodzy z Muzeum Podlaskiego w Białymstoku. Badania są prowadzone na łąkach w rejonie Jatwiezi Dużej. Na możliwość istnienia osady w tym miejscu, wskazywała analiza dostępnych wcześniej materiałów z przeprowadzonego … Czytaj dalej…
Kości należące do mieszkańców starożytnego miasta, zabitych w czasie krwawego najazdu w poł. I tysiąclecia p.n.e. oraz obszerny kurhan z wieloma pochówkami – to najważniejsze znaleziska w Metsamor w Armenii dokonane przez archeologów z Uniwersytetu Warszawskiego. Metsamor w Armenii jest jednym z najbardziej znanych stanowisk archeologicznych tego kraju. Zespół kierowany przez dr hab. Krzysztofa Jakubiaka … Czytaj dalej…
Jakiś czas temu pisaliśmy o samych Scytach, stanowisku w Chotyńcu i o tym dlaczego jest ono ważne dla polskiej archeologii. Okazuję się, że archeolodzy z Uniwersytetu Rzeszowskiego nie powiedzieli ostatniego słowa, ponieważ pojawiła się grecka amfora… Chotyniec leżący na Podkarpaciu uznawany był przez długi czas za grodzisko późnośredniowieczne. Dopiero ostatnie badania udowodniły, że założenie mające … Czytaj dalej…
To, że Scytowie zapuszczali się na obszar dzisiejszej Polski, wiemy od bardzo dawna. Jednak to, że na Podkarpaciu odkryto grodzisko Scytów zmienia całkiem sporo. W Chotyńcu (gm. Radymno) znajdowało się wielkie grodzisko. Archeolodzy znali je już od dłuższego czasu, ale jak to zwykle u nas bywa – pracy dużo, ale już rąk do niej zawsze za … Czytaj dalej…
Jakiś czas temu donosiliśmy na temat odkrycia jednego z największych skarbów w dziejach Wysp Brytyjskich. Tym razem opowiemy na temat kosztowności odnalezionych o wiele bliżej nas – w Niemczech, w pobliżu grodziska Heuneburg, a dokładniej: na cmentarzysku po drugiej stronie Dunaju. Prace rozpoczęte w 2005 w końcu doczekały się publikacji . Odkrycie sprzed ok. 2600 lat … Czytaj dalej…
Parę dni temu udało się wydobyć ostatnią monetę będącą częścią gigantycznego skarbu celtyckiego odnalezionego na polu w Jersey. Znany jako Catillon II i datowany na ok. 30-50 lata p.n.e. stanowi kolekcję 70,000 monet. To sześciokrotnie więcej niż jakikolwiek inny znany nam depozyt. Znaleźli go amatorzy-odkrywcy. Według badaczy zajmujących się Celtami to odkrycie może diametralnie zmienić … Czytaj dalej…
