GOCI (lub Gotowie czy wschodniogermanie) to lud przybyły z główną falą Germanów ze Skandynawii (prawdopodobnie od nich pochodzi nazwa wyspy Gotlandia na Morzu Bałtyckim) do środkowej Europy.
Gdzie mieszkali Goci?
W III w. n.e. osiedli się nad Morzem Czarnym; w tym czasie podzielili się na Ostrogotów (Goci wschodni) i Wizygotów (Goci zachodni).
Co o Gotach mówi archeologia?
Za najwcześniejszy, uchwytny archeologicznie ślad Gotów jest uznawana kultura wielbarska, która w początkach okresu wpływów rzymskich uformowała się na Pomorzu Gdańskim. W kulturze tej jest czytelna obecność elementów skandynawskich (np. kręgi kamienne), co jest zbieżne z przekazaną przez Jordanesa tradycją plemienną, wg której Goci mieli pochodzić ze Skandynawii. Następujące na przełomie II i III w. n.e. rozszerzenie się zasięgu kultury wielbarskiej na Mazowszu i Podlasiu jest interpretowane jako ślad wędrówki Gotów i sprzymierzonych z nimi plemion wschodniogermańskimi nad Morze Czarne i nad dolny Dunaj. Powstała nieco później kultura czerniachowska jest łączona przede wszystkim z Ostrogotami, a kultura Sintana de Mureş, występująca w Siedmiogrodzie i południowych Karpatach, z Wizygotami.
Dlaczego Goci zniknęli?
Najazdy Hunów u schyłku IV i w V w. wyparły Gotów z dotychczasowych siedzib. Źródła archeologiczne nie dają jednak podstaw do prześledzenia ich dalszej wędrówki. Dopiero z ostatecznych siedzib obu odłamów Gotów: z Hiszpanii (Wizygoci) i z Italii (Ostrogoci) są znane materiały archeologiczne, które można bezdyskusyjnie wiązać z Gotami. W Europie Wschodniej pozostała tylko niewielka grupa Gotów, która w górach Krymu przetrwała aż do podboju tureckiego w XV w.
Artykuły o Gotach opublikowane na stronie „Archeologii Żywej”
