Kulturę województwa śląskiego cechuje zróżnicowanie będące efektem przenikania się różnych tradycji kulturowych. Województwo to jest obszarem wielokulturowym, ukształtowanym przez wpływy zamieszkującej je ludności pochodzenia polskiego, niemieckiego, czeskiego oraz żydowskiego, co typowe jest dla regionów przygranicznych. To region o zróżnicowanych kulturowo obszarach i silnym poczuciu tożsamości etnicznej. I choć wiele najbardziej znanych stanowisk archeologicznych i zabytków pochodzi ze średniowiecza to już w pradziejach działo się na tych obszarach bardzo dużo, a jednym z najważniejszych osadników zaraz przed Słowianami byli chociażby Celtowie.
Po zakończeniu II wojny światowej Górny Śląsk znalazł się w całości w granicach państwa polskiego. W pierwszych latach powojennych wysiłki kadry archeologów podejmujących badania na terenach przed wojną nie należących do Polski koncentrowały się na stwierdzaniu zniszczeń i strat wojennych przede wszystkim w zbiorach muzealnych. Rodziły się również koncepcje stworzenia struktury organizacyjnej instytucji muzealnych. Na Górnym Śląsku nie powstał żaden ośrodek naukowy o wyraźnym profilu naukowo-badawczym w rodzaju instytutu naukowego, katedry lub instytutu uniwersyteckiego.
W zakresie badań archeologicznych rolę taką podjął się spełniać Śląski Instytut Naukowy w Katowicach, powstały już w latach trzydziestych i reaktywowany w 1945 roku. Różne były koleje tej placówki. Po likwidacji w 1948 roku został ponownie powołany do życia w roku 1956. Rok później zaktywizowana została w nim działalność archeologów i powołana Komisja Archeologiczna, skupiająca archeologów pracujących głównie w placówkach muzealnych i urzędach konserwatorskich na Górnym Śląsku (z województw katowickiego i opolskiego) oraz najaktywniejszą w tym zespole grupę z Krakowa, przede wszystkim z Uniwersytetu Jagiellońskiego. Pracami tego zespołu kierował prof. dr hab. Rudolf Jamka. W tej grupie swoje zainteresowania pradziejami Górnego Śląska, uwieńczone licznymi badaniami terenowymi, niekiedy kontynuowanymi do lat ostatnich, oraz publikacjami rozwinęli późniejsi profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego tacy jak Marek Gedl, Kazimierz Godłowski, Bolesław Ginter czy Janusz Krzysztof Kozłowski.
NAJNOWSZE ODKRYCIA I BADANIA ARCHEOLOGICZNE W WOJ. ŚLĄSKIM
Pozostałości osady z przełomu III i II wieku przed Chrystusem odkrytej w Samborowicach pokazują, że zamieszkująca ją celtycka społeczność utrzymywała rozliczne kontakty handlowe z odległymi obszarami ówczesnej Europy. Samborowice to obecnie niewielka miejscowość położona w powiecie raciborskim, niedaleko od granicy z Czechami. Jest to … Czytaj więcej…
Od kilku stuleci w różnych częściach Europy, od Atlantyku po Polskę, od Szkocji do Sycylii, a nawet w północnej Afryce archeolodzy odkrywają bardzo podobne do siebie groby. Skurczonym, najczęściej pochowanym na boku szkieletom towarzyszą zbliżone do siebie przedmioty: charakterystyczne gliniane puchary dzwonowate. Naczynia te … Czytaj więcej…
Znajdujące się na peryferiach czterech krain geograficzno-historycznych – Śląska, Czech, Moraw i Łużyc – Sudety pozostawały dotąd na dalszym planie zainteresowań archeologów wczesnego średniowiecza. Jednak stopniowo odkrywane są liczne ślady działalności ówczesnych mieszkańców Sudetów. Także i miłośnikom dawnych fortyfikacji region ten kojarzy się przede … Czytaj więcej…
