Widok na cmentarzysko (fot. Adrian Chlebowski/CAŚ UW)

Idol z Argisztihinilii i nne odkrycia na Wzgórzu św. Dawida

Ogłoszono wyniki drugiego sezonu badań ormiańsko-polskiej ekspedycji w Argisztihinili, ufortyfikowanym mieście królestwa Urartu na Kaukazie Południowym. Wykopaliska domów w dzielnicy rezydencjalnej oraz cmentarzyska urnowego przyniosły nowe dane na temat codziennego życia i praktyk religijnych mieszkańców sprzed ponad 2,5 tysiąca lat. Ormiańsko-polska ekspedycja, pod kierunkiem … Czytaj więcej…

Znaleziska dokonano w lipcu 2025 roku tuż pod głównym wejściem do świątyni, około 2,2 metra pod obecnym poziomem posadzki

Dziecięce szkielety u progu kościoła. Bytomskie odkrycie z XIII–XIV w.?

Podczas prac remontowych i towarzyszącego im nadzoru archeologicznego przy kościele św. Wojciecha w Bytomiu natrafiono na cztery dziecięce pochówki, wstępnie datowane na okres średniowiecza. Znaleziska dokonano w lipcu 2025 roku tuż pod głównym wejściem do świątyni, około 2,2 metra pod obecnym poziomem posadzki. W … Czytaj więcej…

W latach 2019–2023 polsko-tunezyjska misja archeologiczna odkryła i zinwentaryzowała już setki łacińskich inskrypcji

Kapłanki i kult Ceres z Musti. Nowe polsko-tunezyjskie odkrycia!

Polsko-tunezyjski zespół badawczy odkrył i przeanalizował cztery monumentalne stele nagrobne z II–III w. n.e., należące do kobiet interpretowanych jako kapłanki bogini Ceres. Badania przeprowadzono w rejonie starożytnego Musti (el-Krib, północna Tunezja), znanego z żyznych gleb i intensywnego rolnictwa. To prawdopodobnie jeden z najlepiej udokumentowanych … Czytaj więcej…

W centrum Gdańska archeolodzy natrafili na wyjątkowy zabytek średniowiecznej sztuki sepulkralnej

Rycerski nagrobek i pochówek spod lodziarni „Miś”. Unikatowe odkrycie w Gdańsku

W samym centrum Gdańska, na terenie dawnego tzw. „zamczyska”, archeolodzy natrafili na wyjątkowy zabytek średniowiecznej sztuki sepulkralnej. Jest to wapienna płyta nagrobna z wyobrażeniem rycerza w kolczudze, która – jak wszystko wskazuje – pierwotnie wieńczyła elitarny pochówek w przestrzeni kościoła funkcjonującego w tym miejscu … Czytaj więcej…

Okrąg C na terenie Göbekli Tepe

Neolityczna rewolucja symboli

Około 10 tysięcy lat p.n.e. wraz z początkiem neolitu na Bliskim Wschodzie ludzie zaczęli wznosić monumentalne budowle publiczne. Pojawiły się także przedstawienia skoncentrowane wokół motywów niebezpieczeństwa i śmierci. Niektóre z nich są niezwykle intrygujące. Mogą się nam wydawać wręcz makabryczne, jak choćby drapieżne ptaki … Czytaj więcej…

Zwiedzający podążają wzdłuż korytarzy między zachowanymi murami – od średniowiecznych po nowożytn

„Międzymurze. Podziemia Wawelu” – nowa stała wystawa archeologiczna!

W sercu wzgórza wawelskiego, tuż obok Smoczej Jamy, otwiera się zupełnie nowa trasa zwiedzania – „Międzymurze”. To nie tylko ekspozycja – to spektakularna podróż w czasie, od pradziejów aż po XIX wiek, ukazująca nieznane dotąd przestrzenie i tajemnice jednego z najważniejszych miejsc w polskiej … Czytaj więcej…

Archeologia Żywa 2 (96) 2025

Choć rewolucja neolityczna to termin powtarzany do znudzenia w podręcznikach, jego znaczenie nadal pozostaje przedmiotem naukowej debaty. Czy naprawdę był to gwałtowny przełom? A może długi, złożony proces, który przebiegał różnie w zależności od regionu? Jak wyglądało życie ludzi, którzy zaczęli uprawiać ziemię, budować … Czytaj więcej…

archeologia żywa numer i wydanie cyfrowe

Archeologia Żywa 1 (95) 2025

Chrześcijaństwo – religia, która ukształtowała świat, jest tematem najnowszego numeru „Archeologii Żywej”. Przyglądamy się jego początkom, wpływowi na rozwój cywilizacji oraz najnowszym odkryciom archeologicznym, które rzucają nowe światło na kluczowe wydarzenia z dziejów tej religii. Od Soboru Nicejskiego po chrystianizację Pomorza – zapraszamy do … Czytaj więcej…

Makieta wrocławskiego zamku u szczytu potęgi (fot. R. Biel)

Zamek Piastów Śląskich we Wrocławiu już otwarty dla zwiedzających!

Nie każdy wie, że spacerując po Ostrowie Tumskim we Wrocławiu, stąpa po miejscu, gdzie kiedyś rozciągał się jeden z największych zamków Piastów Śląskich! Dziś dzięki staraniom naukowców, archeologów oraz sióstr zakonnych, ten XII-wieczny kompleks obronny powrócił na kulturalną mapę Wrocławia. Nowa wystawa, zatytułowana „Piastowska … Czytaj więcej…

Plakietka Jowisza odkryta przez polsko-gruziński zespół badawczy w Apsaros

W rzymskim forcie Apsaros, położonym w zachodniej Gruzji w pobliżu Batumi, archeolodzy natrafili na niezwykle rzadkie znalezisko: złotą plakietkę wotywną poświęconą Jowiszowi Dolicheńskiemu, bóstwu szczególnie czczonemu przez rzymskich żołnierzy. To wyjątkowe odkrycie potwierdza istnienie miejsca kultu w pobliżu fortu. Fort Apsaros, założony około dwóch … Czytaj więcej…