W centrum Gdańska archeolodzy natrafili na wyjątkowy zabytek średniowiecznej sztuki sepulkralnej

Rycerski nagrobek i pochówek spod lodziarni „Miś”. Unikatowe odkrycie w Gdańsku

W samym centrum Gdańska, na terenie dawnego tzw. „zamczyska”, archeolodzy natrafili na wyjątkowy zabytek średniowiecznej sztuki sepulkralnej. Jest to wapienna płyta nagrobna z wyobrażeniem rycerza w kolczudze, która – jak wszystko wskazuje – pierwotnie wieńczyła elitarny pochówek w przestrzeni kościoła funkcjonującego w tym miejscu … Czytaj więcej…

Okrąg C na terenie Göbekli Tepe

Neolityczna rewolucja symboli

Około 10 tysięcy lat p.n.e. wraz z początkiem neolitu na Bliskim Wschodzie ludzie zaczęli wznosić monumentalne budowle publiczne. Pojawiły się także przedstawienia skoncentrowane wokół motywów niebezpieczeństwa i śmierci. Niektóre z nich są niezwykle intrygujące. Mogą się nam wydawać wręcz makabryczne, jak choćby drapieżne ptaki … Czytaj więcej…

Zwiedzający podążają wzdłuż korytarzy między zachowanymi murami – od średniowiecznych po nowożytn

„Międzymurze. Podziemia Wawelu” – nowa stała wystawa archeologiczna!

W sercu wzgórza wawelskiego, tuż obok Smoczej Jamy, otwiera się zupełnie nowa trasa zwiedzania – „Międzymurze”. To nie tylko ekspozycja – to spektakularna podróż w czasie, od pradziejów aż po XIX wiek, ukazująca nieznane dotąd przestrzenie i tajemnice jednego z najważniejszych miejsc w polskiej … Czytaj więcej…

Archeologia Żywa 2 (96) 2025

Choć rewolucja neolityczna to termin powtarzany do znudzenia w podręcznikach, jego znaczenie nadal pozostaje przedmiotem naukowej debaty. Czy naprawdę był to gwałtowny przełom? A może długi, złożony proces, który przebiegał różnie w zależności od regionu? Jak wyglądało życie ludzi, którzy zaczęli uprawiać ziemię, budować … Czytaj więcej…

archeologia żywa numer i wydanie cyfrowe

Archeologia Żywa 1 (95) 2025

Chrześcijaństwo – religia, która ukształtowała świat, jest tematem najnowszego numeru „Archeologii Żywej”. Przyglądamy się jego początkom, wpływowi na rozwój cywilizacji oraz najnowszym odkryciom archeologicznym, które rzucają nowe światło na kluczowe wydarzenia z dziejów tej religii. Od Soboru Nicejskiego po chrystianizację Pomorza – zapraszamy do … Czytaj więcej…

Makieta wrocławskiego zamku u szczytu potęgi (fot. R. Biel)

Zamek Piastów Śląskich we Wrocławiu już otwarty dla zwiedzających!

Nie każdy wie, że spacerując po Ostrowie Tumskim we Wrocławiu, stąpa po miejscu, gdzie kiedyś rozciągał się jeden z największych zamków Piastów Śląskich! Dziś dzięki staraniom naukowców, archeologów oraz sióstr zakonnych, ten XII-wieczny kompleks obronny powrócił na kulturalną mapę Wrocławia. Nowa wystawa, zatytułowana „Piastowska … Czytaj więcej…

Plakietka Jowisza odkryta przez polsko-gruziński zespół badawczy w Apsaros

W rzymskim forcie Apsaros, położonym w zachodniej Gruzji w pobliżu Batumi, archeolodzy natrafili na niezwykle rzadkie znalezisko: złotą plakietkę wotywną poświęconą Jowiszowi Dolicheńskiemu, bóstwu szczególnie czczonemu przez rzymskich żołnierzy. To wyjątkowe odkrycie potwierdza istnienie miejsca kultu w pobliżu fortu. Fort Apsaros, założony około dwóch … Czytaj więcej…

Pochówek atypowy – „antywampiryczny” odkryty na Górze Chełmskiej

Pochówek „antywampiryczny” dziecka odkryty na Górze Chełmskiej

Podczas remontu muru ogrodzenia dawnych ogrodów biskupów unickich na Górze Chełmskiej w Chełmie archeolodzy natrafili na dwa dziecięce groby z XIII wieku. Jeden z nich wykazuje cechy pochówku, który potocznie określa się jako tzw. antywampiryczny. Góra Chełmska kryje w sobie liczne tajemnice z przeszłości. … Czytaj więcej…

Knossos Kreta

Pałac Minotaura – fragment książki „Archeologia. Krótka historia”

Był rok 1894. Handlarze zabytków z ateńskiego rynku doskonale znali tego Anglika. Był niski, napastliwy i płynnie mówił po grecku. Przyjeżdżał każdego ranka, aby wolno przechadzając się od stoiska do stoiska, przeglądać zawartość niewielkich tac z pieczęciami i biżuterią. Od czasu do czasu podnosił … Czytaj więcej…

Najciekawszym odkryciem jest przedmiot, który wstępnie zidentyfikowany został jako głowica średniowiecznego miecza (fot. profil Facebook LTH-K)

Głowica miecza, monety i chaty. Średniowieczne odkrycia w Staromieściu

Ziemia Lelowska to region o bogatej historii, której początki sięgają XII wieku. W ostatni weekend zakończył się kolejny etap badań archeologicznych w Staromieściu, które przyniosły niezwykłe odkrycia z okresu początków funkcjonowania dawnej osady. Prace prowadzone przez Lelowskie Towarzystwo Historyczno-Kulturalne pod kierownictwem Bartosza Karolczyka, archeologa … Czytaj więcej…