Tylko w Archeologii Żywej na bieżąco publikujemy najnowsze odkrycia archeologiczne, ciekawe znaleziska w Polsce i wyniki od dawna prowadzonych badań. Od 2018 roku organizujemy plebiscyt pt. „Archeologiczne Sensacje”, w ramach, którego wraz ze swoimi Czytelnikami i innymi specjalistami wybieramy najważniejsze badania, odkrycia i znaleziska polskiej archeologii w minionym roku.
Wszystkie dotychczasowe zestawienia można znaleźć w tym miejscu.
Muzeum Archeologiczne w Gdańsku po raz pierwszy zaprezentowało publicznie unikatową urnę domkową – glinianą popielnicę w kształcie miniaturowego domu, odkrytą w miejscowości Bożepole Wielkie (woj. pomorskie). Zabytek datowany na wczesną epokę żelaza sprzed ok. 2600 lat jest dopiero czwartą urną domkową odkrytą w Polsce … Czytaj więcej…
Największe w historii badanie DNA dawnych populacji Europy ujawniło, że ekspansja Słowian w VI–VIII wieku była prawdziwą wędrówką ludów. Ponad 80% wcześniejszej populacji ziem dzisiejszej Polski i sąsiednich regionów zostało wówczas zastąpionych przez przybyszów ze wschodu. Nowe dane pokazują, że początki Słowiańszczyzny były bardziej … Czytaj więcej…
Pod Kaliszem odkryto wyjątkowy depozyt – złoty naszyjnik ukryty w glinianym naczyniu, wstępnie datowany na III–IV w. n.e. Na znalezisko natrafił Mateusz Lachowicz ze Stowarzyszenia Poszukiwaczy Śladów Historii „DENAR Kalisz”. Do tej pory tego typu przedmioty znaliśmy głównie z wyposażenia grobowego. Od samego odkrycia … Czytaj więcej…
Podczas prac remontowych i towarzyszącego im nadzoru archeologicznego przy kościele św. Wojciecha w Bytomiu natrafiono na cztery dziecięce pochówki, wstępnie datowane na okres średniowiecza. Znaleziska dokonano w lipcu 2025 roku tuż pod głównym wejściem do świątyni, około 2,2 metra pod obecnym poziomem posadzki. W … Czytaj więcej…
Archeolodzy badają ślady obecności neandertalczyków sprzed ok. 75–64 tys. lat w dolinie rzeki Zwoleńki. Badania wskazują, że w okolicach Zwolenia neandertalczycy naprawiali narzędzia kamienne używane do oprawiania upolowanych zwierząt – mamutów, koni czy nosorożców. Jest to jeden z najbardziej na północ wysuniętych punktów obecności … Czytaj więcej…
W lipcu 2025 r. archeolodzy z Muzeum Zamkowego w Sandomierzu przeprowadzili ratownicze badania wykopaliskowe na stanowisku nr 92 w Słupczy (pow. sandomierski). Powodem interwencji było przypadkowe odkrycie szczątków ludzkich podczas prac polowych. Początkowo wydawało się, że grób został całkowicie zniszczony orką, jednak na głębokości … Czytaj więcej…
Polsko-tunezyjski zespół badawczy odkrył i przeanalizował cztery monumentalne stele nagrobne z II–III w. n.e., należące do kobiet interpretowanych jako kapłanki bogini Ceres. Badania przeprowadzono w rejonie starożytnego Musti (el-Krib, północna Tunezja), znanego z żyznych gleb i intensywnego rolnictwa. To prawdopodobnie jeden z najlepiej udokumentowanych … Czytaj więcej…
W lipcu 2025 roku archeolodzy z Muzeum w Wodzisławiu Śląskim wrócili na teren Grodziska — zalesionego wzniesienia w północnej części miasta, od lat podejrzewanego o znacznie starsze niż średniowieczne początki osadnictwa. Choć sięgają one nawet epoki kamienia, wciąż najciekawsze jest słowiańskie grodzisko. Teren ten … Czytaj więcej…
W lipcu 2025 roku na warszawskim Tarchominie Andrzej Korpikiewicz natknął się na długi, zardzewiały przedmiot wystający spośród kamieni umocnienia brzegu Wisły. Po oczyszczeniu go z mułu i przyczepionych do niego organizmów, zorientował się, że trzyma w rękach dobrze zachowany późnośredniowieczny miecz. Widoczny na trzpieniu … Czytaj więcej…
W samym centrum Gdańska, na terenie dawnego tzw. „zamczyska”, archeolodzy natrafili na wyjątkowy zabytek średniowiecznej sztuki sepulkralnej. Jest to wapienna płyta nagrobna z wyobrażeniem rycerza w kolczudze, która – jak wszystko wskazuje – pierwotnie wieńczyła elitarny pochówek w przestrzeni kościoła funkcjonującego w tym miejscu … Czytaj więcej…
