wikingowie

Wikingowie byli najczęściej skandynawskimi wojownikami, którzy od VIII wieku n.e. intensywnie podejmowali dalekie wyprawy o charakterze rabunkowym, osadniczym lub kupieckim. Pierwszy odnotowany napad wikingów miał miejsce w roku 793 na wybrzeżach Anglii (Lindisfarne).

Kim byli wikingowie i skąd pochodzili?
Wikingowie byli żeglarzami, wojownikami, eksploratorami i handlarzami, którzy pochodzili głównie z terenów Skandynawii, czyli dzisiejszej Norwegii, Szwecji i Danii. Określenie 'wiking’ nie odnosi się jednak do konkretnej grupy etnicznej, ale raczej do zawodu i aktywności, które podejmowali. Ich największa aktywność przypada na okres od ok. VIII do XI wieku n.e., dlatego też zwanym erą wikingów. Wikingowie, niezależnie od swojego pochodzenia etnicznego, zasłynęli z prowadzenia wypraw morskich, podbojów, handlu i odkryć na obszarach Europy, Azji i Ameryki Północnej.

Skąd pochodzi słowo „wiking”?
Słowo „wiking” pochodzi z języka staronordyjskiego, którym posługiwali się ludzie z terenów Skandynawii w okresie wikingów. W staronordyjskim istniało słowo „vikingr”, które oznaczało osobę uczestniczącą w wyprawie morskiej. Słowo to jest związane z innym staronordyjskim terminem „vík”, oznaczającym zatokę lub wąską zatokę. Istnieje kilka teorii na temat dokładnego pochodzenia tego słowa, ale jedna z nich mówi, że „vikingr” mógł oznaczać „osoba z zatoki” lub „osoba podróżująca po zatokach”, co odnosi się do wypraw morskich wikingów wzdłuż wybrzeży.

Dlaczego wikingowie zaczęli prowadzić wyprawy i podboje?
Wikingowie zaczęli prowadzić wyprawy i podboje z różnych powodów, które obejmują zarówno czynniki ekonomiczne, społeczne, jak i polityczne. Chęć zdobycia bogactw, wygnania ze swoich ojczyzn, ucieczka przed prawem, chęć kolonizacji nowych ziem czy zdobycia sławy. Szerzej o najczęstszych przyczynach piszemy w tym miejscu.

Jakie były najważniejsze osiągnięcia wikingów w podróżach i odkryciach?
Najważniejsze osiągnięcia wikingów w podróżach i odkryciach obejmują odkrycie i osiedlenie Islandii około 870 roku n.e., Grenlandii około 980 roku n.e. przez Eryka Rudego, a także wyprawę Leifa Eriksona do Ameryki Północnej około roku 1000 n.e., dzięki czemu wyprzedził w tym Krzysztofa Kolumba o prawie 500 lat! Wikingowie podróżowali również wzdłuż wschodnich wybrzeży Europy, docierając do Bizancjum, a także na tereny dzisiejszej Rosji i Ukrainy.

Jaki wpływ miała kultura wikingów na dzisiejszą Europę?
Ich kultura wpłynęła na rozwój kultury i języka w krajach, z którymi mieli kontakt, zwłaszcza w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Francji i na terenach wschodniej Europy. Wikingowie wpłynęli na kształtowanie się historycznych granic i tożsamości narodowych oraz pozostawili liczne archeologiczne i kulturowe ślady swojej obecności.

Czy Ragnar Lothbrok istniał?
Ragnar Lothbrok to postać, która występuje w licznych sagach i legendach skandynawskich. Jego historyczne istnienie nie jest jednak potwierdzone i jest przedmiotem debaty wśród historyków. Nie ma jednoznacznych dowodów na to, że Ragnar Lothbrok rzeczywiście istniał jako konkretna osoba, a niektórzy naukowcy uważają, że był raczej postacią legendarną, będącą kompilacją kilku różnych wikingów. Niektóre z tych opowieści wydają się jednak być anachronizmami lub były przypisywane różnym postaciom o podobnych osiągnięciach, co Ragnar. W związku z tym ciężko jest jednoznacznie potwierdzić, czy Ragnar Lothbrok rzeczywiście istniał jako historyczna postać, czy był jedynie legendarnym bohaterem sag.

Czy wikingowie rzeczywiście nosili hełmy z rogami?
Wikingowie nie nosili hełmów z rogami, co jest powszechnym mitem. Hełmy z rogami pojawiły się dopiero w XIX wieku w czasie romantyzmu, kiedy to artyści przedstawiali wikingów w taki sposób dla celów estetycznych. W rzeczywistości wikingowie używali prostych, funkcjonalnych hełmów z metalu lub skóry, bez rogów. Nieliczne zabytki z rogami odkrywane przez archeologów na terenie Skandynawii pochodzącą z czasów poprzedzających erę wikingów.

Czy wikingowie założyli Polskę?
Nie, wikingowie nie założyli Polski. Polska powstała w wyniku procesów politycznych i społecznych wśród plemion słowiańskich zamieszkujących tereny dzisiejszej Polski. Wikingowie wpłynęli na rozwój niektórych obszarów Europy, jak np. Ruś czy Anglia, ale założenie Polski jest przypisywane innym grupom etnicznym i historycznym. Pierwsze państwo polskie, zwane państwem Piastów, zostało założone przez Mieszka I, który był władającym plemienia Polan, i jego syna Bolesława Chrobrego. Mieszko I przyjął chrześcijaństwo w 966 roku n.e., co jest umownie uznawane za początek państwowości polskiej, oraz zjednoczył większość ziem zamieszkanych przez plemiona słowiańskie na obszarze dzisiejszej Polski. Nie oznacza to jednak, że na tych ziemiach przed pojawieniem się Piastów nic się nie działo. Mieszko I zwieńczył jedynie działalność swoich poprzedników na temat, których nie mamy przekazów pisanych – podejrzewamy jednak, że takowi istnieli. Tutaj piszemy więcej, a w tym miejscu znajdziecie zapis wykładu na ten temat.