Pochówek kobiety z nienarodzonym dzieckiem pod wschodnią platformą domu 150 (© Çatalhöyük Research Project)

Rola kobiet w Çatalhöyük ważniejsza niż zakładaliśmy

Kobiety odgrywały dominującą rolę w społeczności zamieszkującej Çatalhöyük w Turcji – wynika z analiz 131 genomów mieszkańców tej neolitycznej osady, jednego z najstarszych miast świata. Wyniki międzynarodowych badań z udziałem Polaków opublikowało „Science”. Osadę w Çatalhöyük, położoną w centralnej Turcji, odkryto w latach 60. … Czytaj więcej…

Najwięcej podobnych konstrukcji odkryto na Kujawach, stąd pochodzi ich nazwa

Dwa megalityczne grobowce sprzed 5500 lat odkryte w Wyskoci!

Archeolodzy zidentyfikowali pod Kościanem (woj. wielkopolskie) dwa neolityczne długie grobowce ziemne typu kujawskiego, pochodzące sprzed około 5500 lat. Obiekty te odkryto na terenie Parku Krajobrazowego im. gen. D. Chłapowskiego dzięki analizie lotniczej i skanowaniu LIDAR, które ujawniły regularne nasypy o imponujących rozmiarach. Badania wykazały, … Czytaj więcej…

Widok na Ostrów Lednicki (fot. M. Popek); Mapa ukazująca rozwój terytorialny pierwszego państwa piastowskiego (za: Izdebski i in. 2025)

Gwałtowna ekspansja, szybki upadek: jak runęło państwo pierwszych Piastów

Błyskawiczne powstanie państwa pierwszych Piastów mogło równie szybko doprowadzić do jego załamania. Nowe badania rzucają światło na to, jak gwałtowna eksplozja osadnictwa i eksploatacji środowiska w X-wiecznej Wielkopolsce stworzyła potęgę Piastów – i zarazem podkopała jej fundamenty. Wschodnia część Wielkopolski w drugiej połowie X … Czytaj więcej…

Fragmenty żelaznego pasa odkrytego w kobiecym grobie nr 94 wraz z możliwą rekonstrukcją

Bornholm – centrum Bałtyku epoki żelaza? Store Frigård

Bornholm – dzisiaj spokojna wyspa turystyczna – w epoce żelaza był miejscem tętniącym ruchem. Setki grobów, setki przedmiotów, prawie tysiąc lat historii kontaktów. Nowe interdyscyplinarne badania największego cmentarzyska na Bornholmie odkrywają rolę tej bałtyckiej wyspy w systemach wymiany, migracji i kontaktów ponadregionalnych między ok. … Czytaj więcej…

rozgryźć schemat paleolitycznej sztuki naskalnej

Migracje odpowiedzią na zmiany klimatu sprzed 12 tys. lat

Migracje ludzi na wschód były odpowiedzią prehistorycznych społeczności łowiecko-zbierackich w Europie na pogarszające się warunki klimatyczne sprzed ponad 12 tys. lat – wykazał międzynarodowy zespół archeologów. Wyniki ich badań ukazały się właśnie w artykule opublikowanym w „PLOS One“[ref]SCHMIDT I., GEHLEN B., WINKLER K., ARRIZABALAGA … Czytaj więcej…

Największy znany arsenał rzymskiego legionu odkryty w Bułgarii!

Tegoroczne prace archeologiczne w starożytnym obozie legionowym Novae, położonym nad Dunajem w Bułgarii, przyniosły przełomowe odkrycie. Międzynarodowy zespół pod kierunkiem prof. Eleny Kleniny z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu potwierdził istnienie ogromnego arsenału I Legionu Italskiego, zajmującego imponującą powierzchnię 3200 m². Novae, położone nad … Czytaj więcej…

W porównywanych ze sobą przedstawieniach z Toro Muerto i sztuki ludu Tukano powtarzają się pewne sekwencje

Czym są petroglify z Toro Muerto? Nowe ustalenia Polaków

Wzory geometryczne, linie, zygzaki, które towarzyszą wizerunkom tancerzy (danzantes) wyrytych w blokach skalnych peruwiańskiego Toro Muerto to nie węże czy pioruny, ale zapis pieśni – sugerują polscy naukowcy, analizujący sztukę naskalną sprzed 2 tys. lat. W Peru znajduje się jedno z najbogatszych w sztukę … Czytaj więcej…

Ogrzewanie i jedna z najstarszych kuchni królewskich odkryte zostały na Wzgórzu Przemysła w Poznaniu (fot. Martyna Płaczek / profil Facebook Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Jedna z najstarszych kuchni królewskich odkryta na Zamku Królewskiego w Poznaniu!

Kuchnię Królewską odkryto w trakcie badań archeologicznych na terenie Zamku Królewskiego w Poznaniu. Jak podkreślił prof. UAM dr hab. Artur Różański, to jedna z najstarszych – o ile nie najstarsza – z kuchni królewskich zachowanych na terenie ziem polskich. Obecne badania archeologiczne prowadzone na … Czytaj więcej…

W epoce brązu na terenach obecnej Polski i Ukrainy odbywały się wielkie migracje

W epoce środkowego brązu na tereny dzisiejszej Polski i Ukrainy napływały liczne fale migracji – piszą polscy naukowcy na łamach „Nature Communications”. Ich ślady odczytywane są dzięki nowym badaniom genetycznym. Badania populacyjne oraz studia nad pokrewieństwem społeczności z epoki brązu (2300/2200 – 1200 lat … Czytaj więcej…

Oto genetyczna historia państwa Piastów? Opublikowano wyniki badań zespołu prof. M. Figlerowicza

W V wieku n.e. zakończyły się zasadnicze procesy demograficzne kształtujące strukturę genetyczną populacji zamieszkującej w X-XII wieku n.e. obszar współczesnej Polski. Do ukształtowania się struktury genetycznej mieszkańców państwa Piastów nie była konieczna żadna dodatkowa migracja mająca miejsce po V wieku n.e. – wynika z … Czytaj więcej…