Krótko o ewolucji trąbowców

Ewolucja trąbowców (Proboscidea) jest o wiele bogatsza w różne formy niż jedynie mamut włochaty. Sięga też znacznie dalej w głąb historii życia na Ziemi, w czasy przed epoką plejstocenu. Bazując na aktualnym stanie wiedzy, najstarsze znane obecnie ssaki, które zaliczamy do Proboscidea, pojawiły się … Czytaj więcej…

Udomowienie Bydla

Udomowienie bydła mogło nastąpić też we wschodniej Afryce

Około 10 tys. lat temu ludzie udomowili bydło w rejonie Środkowego Nilu w dzisiejszym Sudanie – takie są wstępne wnioski naukowców z PAN, którzy niedawno wrócili z wykopalisk. Do tej pory sądzono, że do wschodniej Afryki trafiło z obszarów Turcji i Iraku. Obecnie badacze … Czytaj więcej…

Czaszka z otworem trepanacyjnym

Trepanacja czaszki w starożytnej Grecji

Hipokrates w dziele Corpus Hippocraticum opisał jedną z najbardziej skomplikowanych, a równocześnie jedną z najdawniejszych, metod uzdrowicielskich – trepanacji. W przeszłości nie funkcjonowała instytucja medycyny, która by określała konwencjonalne i niekonwencjonalne metody leczenia. Współcześnie trepanację nazwalibyśmy metodą medyczną. Nazwa trepanacja pochodzi od greckiego słowa … Czytaj więcej…

Jeden ze słynniejszych starożytnych rzymskich akweduktów w dzisiejszym Pont du Gard

Cichy zabójca. Ołów a śmiertelność dzieci w Imperium Rzymskim

Współcześnie dobrze znane są śmiertelne właściwości ołowiu. Pomimo tego, że ołów występuje powszechnie w przyrodzie, to jego stężenie rzadko kiedy w naturalnej postaci może doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Jednakże w czasach świetności Imperium Rzymskiego ołów miał znacznie szersze zastosowanie niż obecnie i wykorzystywany … Czytaj więcej…

Kto odkrył Amerykę – wikingowie czy Krzysztof Kolumb?

Współcześnie epoka wikingów kojarzy się zarówno z czasem wielkich podbojów, jak i dalekosiężnego handlu. Wspomniany czas to także moment w dziejach, gdy wczesnośredniowieczni Skandynawowie docierali do wcześniej słabo zbadanych lub w ogóle nieznanych Europejczykom regionów świata. W każdym z tych miejsc pozostawili po sobie … Czytaj więcej…

Odkrycie był możliwe dzięki zastosowaniu nowoczesnego tomografu

Płód w mumii przetrwał 2000 lat dzięki nietypowemu procesowi rozkładu

Płód znajdujący się w zmumifikowanej Egipcjance sprzed ponad dwóch tysięcy lat przetrwał do naszych czasów za sprawą bardzo nietypowego procesu rozkładu. Był on podobny do tego znanego z odkrywanych pradziejowych ciał w bagnach – uważa zespół polskich badaczy. W kwietniu 2021 r. Warszawski Projekt … Czytaj więcej…

Fragment rysunku naskalnego z jaskini Altamira

Opór przed nowym, czyli historia malowideł w jaskini Altamira

Truizmem jest stwierdzenie, że odkrycia mają to do siebie, iż często zmieniają wyobrażenie o świecie. Czasem dość drastycznie, o czym przekonali się współcześni Kopernikowi, Galileuszowi, Newtonowi czy Tesli. Wszystkie te postacie przeniosły stan wiedzy człowieka na zupełnie inny poziom świadomości. Towarzyszyły temu jednak konflikty ze … Czytaj więcej…

Via Marchionis

Historia średniowiecznej drogi Via Marchionis ukryta w jeziorze

Poznawać historię średniowiecza dzięki kronikom, dokumentom, przedmiotom codziennego użytku? Banał. Tym razem naukowcy przeanalizowali zapisaną w osadach na dnie jeziora historię średniowiecznej… drogi, Via Marchionis, która wiodła przez Bory Tucholskie. Co wynikło z tych badań? W skrócie: kiedy ludzi w okolicy ubywało – np. … Czytaj więcej…

Poziom wykonania reliefów jest homogeniczny

Wiemy jak zdobiono egipską kaplicę Hatszepsut w Deir el-Bahari

W kaplicy Hatszepsut, jednej z części słynnej świątyni kobiety faraona w Deir el-Bahari, mniej doświadczeni rzemieślnicy wykonywali prostsze elementy płaskorzeźb, np. torsy czy nogi. Mistrzowie rzeźbili twarze i poprawiali błędy praktykantów – ustaliła badaczka z Uniwersytetu Warszawskiego. Badania dotyczą świątyni zbudowanej przez kobietę-faraona Hatszepsut, … Czytaj więcej…

Morskie bogactwa Bizancjum zatopione w błocie

Wykopaliska ratunkowe prowadzone od 2004 roku na terenie portowej dzielnicy Yenikapi w Stambule odsłoniły pozostałości 37 statków handlowych i zgromadzone na nich rozmaite bogactwa. Jest to największa grupa tego typu jednostek pływających znalezionych kiedykolwiek na obszarze jednego antycznego portu. Pod podkładami statków, biorących niegdyś czynny udział … Czytaj więcej…