Rozbieżna linia ludzkości? Zbadano DNA księżniczki z Sulawesi

Wciąż istnieje wiele niewiadomych na temat historii populacji wczesnego człowieka współczesnego w południowo-wschodniej Azji, gdzie dane archeologiczne są skąpe, a klimat tropikalny nie sprzyja zachowaniu starożytnego ludzkiego DNA. Jednak tak jak w przypadku najnowszego odkrycia z indonezyjskiej wyspy Sulawesi, czasem wytrwałość naukowców się opłaca, … Czytaj więcej…

W poszukiwaniu geologicznego kontekstu znalezisk archeologicznych w Azji Środkowej

Bardzo rzadko się zdarza, by osady jaskiniowe, kryjące w sobie cenne znaleziska archeologiczne, przetrwały tysiące lat w niezmienionym kształcie. Tak właśnie jest w Jaskini Chagyrskaya w Górach Ałtaju, gdzie odkryto m.in. szczątki neandertalczyków. Geologiczny kontekst tych odkryć bada dr hab. Maciej Krajcarz z PAN. … Czytaj więcej…

Położenie stanowiska w Gordineşti (fot. G. Sîrbu)

Gordineşti – osada sprzed 5 tys. lat badana przez Polaków

Pozostałości domostwa sprzed ok. 5 tys. lat odkrył w czasie wykopalisk polsko-mołdawski zespół archeologów w Gordineşti (północna Mołdawia). Dzięki badaniom geofizycznym wiadomo, że zabudowania powstały wokół pustego placu. Osiedle obronne w Gordineşti odkrył w 1971 r. Valentyn Dergachev z Mołdawskiej Akademii Nauk. Do 2016 … Czytaj więcej…

Zagadkowe surowce z czasów budowniczych piramid egipskich

Istnieje wiele mitów dotyczących technologii obróbki metali przez budowniczych piramid egipskich. Najpopularniejsze z nich głoszą, że do naszych czasów nie zachowały się żadne narzędzia, które można zbadać, oraz że starożytni Egipcjanie znali tylko czystą miedź. Ani jedno, ani drugie nie jest jednak prawdziwe: ostatnie … Czytaj więcej…

Jak z próbki ziemi uzyskać DNA człowieka sprzed 25 tys. lat?

Już od jakiegoś czas wiadomo, że nawarstwienia kulturowe w jaskiniach zachowują DNA (a dokładniej eDNA, z ang. environmental DNA). Liczba sekwencji odzyskanych z osadów środowiskowych jest jednak na ogół niewielka, co utrudnia prowadzenie związanych z nimi analiz. Jednak zespół badaczy z powodzeniem pobrał trzy … Czytaj więcej…

Wiedza tajemna w starożytnej Mezopotamii

Zapisany na glinianych tabliczkach babiloński tekst Inamgiszhuranki z VII wieku p.n.e. zawiera ezoteryczne wywody, za pomocą których kapłani tłumaczyli epitety bogów o dawno zapomnianym znaczeniu. Ta wiedza tajemna była bardzo ceniona w Babilonii i Asyrii, a jej elementy mogły stanowić inspirację dla pitagorejskiej teorii liczb i … Czytaj więcej…

W Egipcie odkryto centrum obsługi chrześcijańskich pielgrzymów z VI w.

Monumentalne, kamienne budowle zachowane do pół metra wysokości, odkryli w Marei w północnym Egipcie polscy archeolodzy. Mieszkali w nich w VI w. pielgrzymi, którzy byli w drodze do chrześcijańskiego sanktuarium w Abu Mena. Marea to osada portowa, położona nad jeziorem Mareotis, założona jeszcze w … Czytaj więcej…

Paquime Handel Papugami

Skąd wzięły się kolorowe papugi na pustyni?

Stanowisko Paquimé w okresie swojego największego rozkwitu stało się najważniejszym ośrodkiem na północy Meksyku i południowym zachodzie Stanów Zjednoczonych. Poza licznymi przykładami monumentalnej architektury i egzotycznych dóbr luksusowych znaleziono tu setki szkieletów papug. Kolorowe papugi na pustyni Ara żółtoskrzydła (Ara macao) występuje naturalnie w lasach tropikalnych … Czytaj więcej…

Po raz pierwszy mamy namacalny dowód na zmiany w technologii włókiennictwa starożytnej

Zidentyfikowano nieznane rodzaje starożytnych greckich tekstyliów

Dziesiątki nieznanych rodzajów tekstyliów zidentyfikowała na odciskach pieczętnych z Grecji epoki brązu dr hab. Agata Ulanowska z Uniwersytetu Warszawskiego. Według badaczki jej analizy wielokrotnie zwiększają wiedzę na temat m.in. tkanin, sznurków czy wyrobów z wikliny. W większości krajów świata, również w Grecji, w czasie … Czytaj więcej…

Ślady prekolumbijskiego spożycia napojów zawierających kofeinę lub teobrominę stwierdzono na dwóch z badanych stanowisk

Przedhiszpańskie napoje używkowe z południowych Wielkich Równin

Badania fizykochemiczne naczyń ceramicznych kultury Toyah, rozwijającej się na terenie południowych Wielkich Równin w tzw. okresie protohistorycznym (około 1350–1650 n.e.), udowodniły, że te społeczności spożywały przedhiszpańskie napoje używkowe zawierające kofeinę i teobrominę. Ponadto stwierdzono prawdopodobne przypadki lokalnej produkcji wina. Przedhiszpańskie napoje używkowe a ceramika … Czytaj więcej…