Nowy sprzęt umożliwi szybkie i nieniszczące analizy składu pierwiastkowego zabytków archeologicznych

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu rozwija swoją Pracownię Konserwacji Zabytków

Muzeum Górnośląskie w Bytomiu kontynuuje modernizację jedynej w regionie Pracowni Konserwacji Zabytków Archeologicznych. Dzięki dofinansowaniu z programu rządowego „Wspieranie działań muzealnych” placówka wzbogaciła się o nowoczesny przenośny spektrometr fluorescencji rentgenowskiej (XRF) – urządzenie, które znacząco zwiększy możliwości badawcze i konserwatorskie muzeum. InstytucjaMuzeum Górnośląskie w … Czytaj więcej…

Orzełek z czapki urzędniczej odnaleziony w grobie masowym w Dolinie Śmierci (fot. D. Frymark)

Archeologia Zbrodni pomorskiej 1939 – materialne ślady niemieckiego ludobójstwa

Jak wynika z dotychczasowych ustaleń, w zaledwie kilka pierwszych miesięcy od wybuchu II wojny światowej na Pomorzu Gdańskim wymordowano kilkanaście tysięcy obywateli II RP. Powojenne szacunki oscylowały nawet wokół liczb rzędu 50 000–60 000 ofiar. Obecnie mówi się raczej o skali zbrodni na poziomie … Czytaj więcej…

Wybrane materiały ceramiczne kultury złockiej ze zbiorów Muzeum Zamkowego w Sandomierzu (fot. M. Mroczka)

Kim byli ludzie kultury złockiej? Wyniki nowych badań Muzeum Zamkowego w Sandomierzu

Kultura złocka rozwijała się w 1. poł. III tysiąclecia p.n.e. na obszarze między Nidą a Opatówką. Jej lokalny charakter i zróżnicowane tradycje czynią ją jednym z najciekawszych zjawisk młodszej epoki kamienia w Polsce. W 2024 roku Muzeum Zamkowe w Sandomierzu rozpoczęło poświęcony jej dwuletni … Czytaj więcej…

Archeologia Żywa 4 (98) 2025

Kim byli Celtowie naprawdę? W nowym numerze „Archeologii Żywej” zaglądamy do serca świata lateńskiego — od dworów elit i centrów handlowych po wodne miejsca ofiarne i niezwykłe odkrycia z ziem dzisiejszej Polski. Nie wszyscy bowiem zawsze pamiętają, że i u nas odegrali oni bardzo … Czytaj więcej…

Ponad 8 tysięcy lat temu, tam gdzie dziś rozciąga się suchy krajobraz pustyni Gobi, istniały rozległe jeziora i doliny porośnięte bujną roślinności

Pustynia Gobi 8000 lat temu. Polsko-mongolski zespół bada dawne jeziora

Tam, gdzie dziś królują piach i susza, przed tysiącami lat istniały jeziora, które przyciągały łowców-zbieraczy. Dzięki najnowszym wynikom badań geoarcheologicznych wiemy, że w południowej Mongolii istniał wówczas znacznie bardziej przyjazny człowiekowi klimat. Polsko-mongolski zespół odkrył ślady krótkotrwałych obozowisk, miejsca produkcji narzędzi kamiennych oraz ślady … Czytaj więcej…

ArcheoWizualizacje: ankieta o obrazach SI w archeologii. Dołącz do badania!

Wczoraj uruchomiono badanie o tym, jak odbieramy wizualizacje przeszłości tworzone przy pomocy sztucznej inteligencji (SI). Ankieta jest dla osób pełnoletnich, także spoza środowiska naukowego. Wypełnienie zajmuje około 10 minut. Formularz jest dostępny pod adresem: https://archeowiesci.webankieta.pl/. Ankieta trwa do czwartku, 30 października 2025, do godz. … Czytaj więcej…

Pozostałości dwóch z wielu pieców hutniczych odkrytych na stanowisku w Zaborowie

Nie przeworskie, lecz jastorfskie? Hutnictwo pod Zaborowem starsze o ponad 100 lat!

Na zachód od Warszawy, na terenach tzw. Mazowieckiego Centrum Metalurgicznego, archeolodzy dokonali kluczowych ustaleń. W Zaborowie piece hutnicze pracowały już w IV–III wieku p.n.e., a więc znacznie wcześniej, niż dotąd przypuszczano. Za zmianą datowania stoją analizy nasion, węgli drzewnych i gęsta siatka badań terenowych … Czytaj więcej…

Widok na cmentarzysko (fot. Adrian Chlebowski/CAŚ UW)

Idol z Argisztihinilii i nne odkrycia na Wzgórzu św. Dawida

Ogłoszono wyniki drugiego sezonu badań ormiańsko-polskiej ekspedycji w Argisztihinili, ufortyfikowanym mieście królestwa Urartu na Kaukazie Południowym. Wykopaliska domów w dzielnicy rezydencjalnej oraz cmentarzyska urnowego przyniosły nowe dane na temat codziennego życia i praktyk religijnych mieszkańców sprzed ponad 2,5 tysiąca lat. Ormiańsko-polska ekspedycja, pod kierunkiem … Czytaj więcej…

Kolosy Memnona

Grobowiec Amenhotepa III otwarty dla zwiedzających po ponad 200 latach!

Ponad dwie dekady międzynarodowych prac konserwatorskich przywróciły blask jednemu z najważniejszych królewskich grobowców w Egipcie. Po raz pierwszy od ponad dwóch stuleci grobowiec króla Amenhotepa III – jednego z najpotężniejszych i najbardziej wpływowych władców starożytnego Egiptu – zostaje udostępniony zwiedzającym. (Opublikowane pierwotnie zdjęcia z … Czytaj więcej…

Zdjęcie RTI (reflectance transformation imaging) zabytku (fot. © Julia Malinkiewicz)

Jeden zabytek, wiele tropów – co skrywa płytka z poroża z Ciepłego?

W archeologii są znaleziska, które od razu przyciągają wzrok, choć ich interpretacja wcale nie jest oczywista. Tak jest w przypadku niepozornego fragmentu poroża jelenia, odkrytego przed kilkoma tygodniami na terenie grodziska w Ciepłem na Pomorzu Wschodnim. Ma zaledwie 7 centymetrów długości i nieco ponad … Czytaj więcej…