Żyjemy w czasach „rewolucji metodycznej” w archeologii. Powodują ją techniki badawcze nieinwazyjne dla dziedzictwa archeologicznego – niewymuszające rozkopywania stanowisk. W naszym najbliższym numerze zatytułowanym „Nie tylko łopatą” przybliżymy przynajmniej część z nich.
To już trzeci numer! Czas leci naprawdę szybko, ale nie bójcie się, pomysłów na tematy przyszłych numerów mamy w nadmiarze. Mamy nadzieję, że autorzy również będą dopisywać w takim stopniu jak do tej pory.
Wspieraj i zamów nas już teraz!
ARCHEOLOGIA ŻYWA 3/2017 – SPIS TREŚCI
- 04 / Archeolodzy XXI wieku kontra średniowieczny gród w Rozprzy
Jerzy Sikora, Piotr Kittel - 12 / Archeologia a fantomatyka [bonus]
Radosław Biel - 16 / Nieszawa 1424-1460. Niezwykła historia
Piotr Wroniecki - 24 / Brązy pod mikroskopem
Dawid Sych - 28 / Między drzewami, czyli co laser daje badaczom średniowiecznych zamków i dworów
Maria Legut-Pintal, Paweł Rajski - 34 / Archeobotonika. Między archeologią a botaniką
Agata Sady - 40 / Z georadarem, dronem i łopatą. O odkrywaniu tajemnic zaginionego Dzwonowa
Marcin Krzepkowski, Marcin Moeglich, Piotr Wroniecki - 48 / Wspomnienia drzew [bonus]
Dawid Kobiałka, Kornelia Kajda, Maksymilian Frąckowiak - 52 / Łowcy sztuki naskalnej. Polska ekspedycja „Petroglyph Unit” 1985-2017
Paweł Polkowski - 60 / Śmierć i życie wieczne w starożytnym Egipcie
Patryk Chudzik - 68 / Skarb z Guzowa
Marlena Magda-Nawrocka - 72 / Grodziska wczesnośredniowieczne w Sudetach
Sylwia Rodak - 78 / Kilka uwag o konserwacji zabytków archeologicznych
Magdalena Konczewska - 84 / Status prawny szczątków ludzkich w badaniach archeologicznych
Żaneta Gwardzińska, Andrzej W. Święch
SŁOWO OD REDAKTORA NACZELNEGO
Coraz szersze zastosowanie wspomnianych we wstępie metod prowadzi do wręcz lawinowego przyrostu nowych odkryć. Nowo odkrywane stanowiska archeologiczne często nie mają charakteru miejsc izolowanych w krajobrazie, ale stanowią łączące się ze sobą rozległe strefy aktywności ludzkiej, zróżnicowanej chronologicznie i funkcjonalnie. Nierzadko harmonijnie łączą się z dziedzictwem przyrodniczym i innymi zabytkami, jak na przykład architektura.
Ogromny rozwój wiedzy o dziedzictwie archeologicznym powinien skutkować zmianami pod kątem nie tylko badawczym, ale i w myśleniu o jego ochronie, celem zachowania go dla przyszłych pokoleń. Nie da się ocalić wszystkiego. Musimy jako społeczeństwo dokonywać wyborów co zachować, a co poświęcić na drodze naszego rozwoju. Metody archeologii nieinwazyjnej są szczególnie predysponowane przy rozwiązywaniu tego typu dylematów. Za ich pomocą można bowiem szybko i tanio wskazywać miejsca szczególnie wartościowe pod kątem występowania dziedzictwa archeologicznego.
Czy wobec tego łopaty odejdą do lamusa archeologii? Na pewno nie! Zawsze będziemy weryfikować sondażami odkrycia dokonane metodami nieinwazyjnymi, a także używać łopat w trakcie wykopalisk o charakterze ratowniczym.
…I TROCHĘ NA TEMAT ZAWARTOŚCI
W problem łączenia różnorodnych metod badawczych wprowadza nas artykuł autorstwa Jerzego Sikory i Piotra Kittla o badaniach kasztelanii w Rozprzy. O zaginionym średniowiecznym mieście Dzwonowo przeczytacie w tekście Marcina Krzepkowskiego, Marcina Moeglicha i Piotra Wronieckiego. Ten ostatni opisuje również fascynującą historię powstania, upadku i odkrycia przez archeologów Nowej Nieszawy – kolejnego miasta, które przez wieki uznane było za zaginione, a które w krótkim okresie swej świetności miało stanowić przeciwwagę dla handlowej potęgi Torunia.
O pożytkach z archeobotaniki pisze Agata Sady. O tym, czego można się dowiedzieć patrząc przez mikroskop na miecze z epoki brązu, ujawnia Dawid Sych. Jak rekonstruować dawne krajobrazy korzystając z rzeczywistości wirtualnej opowiada Radosław Biel. O zamkach uwidaczniających się na zobrazowaniach z lotniczego skaningu laserowego (ALS), a także o wadach i zaletach tej metody piszą Maria Legut-Pintal i Paweł Rajski. Poza głównym blokiem tematycznym polecamy artykuł Marleny Magdy-Nawrockiej o przypadkowym odkryciu skarbu średniowiecznych monet w Guzowie.
Zabierzemy Was też już tradycyjnie do Afryki poprzez teksty Pawła Polkowskiego i Patryka Chudzika. Na koniec numeru poruszamy ważne kwestie dotyczące właściwego zabezpieczania odkopywanych zabytków i skomplikowanego statusu prawnego szczątków ludzkich odkrywanych w trakcie badań archeologicznych.
NA ZAKOŃCZENIE
Przypominamy, że na naszej stronie głównej zamieszczamy zwykle najważniejsze informacje i dłuższe artykuły. Naszą pozostałą aktywność możecie śledzić na naszym Facebooku, Twitterze i Instagramie, do czego serdecznie zachęcamy!
Życzymy miłej lektury!
Doktor habilitowany, profesor Uniwersytety Przyrodniczego we Wrocławiu. Archeolog, nauczyciel akademicki, redaktor naukowy „Archeologii Żywej”. Na co dzień pracuje w Zakładzie Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej UPWr. Jego zainteresowania naukowe oscylują wokół archeologii historycznej oraz wykorzystania archeologii w naukach przyrodniczych i kryminalistyce. Miłośnik niespiesznych podróży.
Architekt, absolwentka Politechniki Warszawskiej, obecnie sekretarz redakcji Archeologii Żywej. Chętnie zajmuje się również grafiką. Interesuje się historią sztuki, uwielbia wycieczki po Polsce i nie tylko.
Archeolog, doktor nauk inżynieryjno-technicznych, popularyzator. Pierwsza osoba, z którą powinno się kontaktować w sprawie patronatów i ewentualnej współpracy z „Archeologią Żywą”. Post-doc w Katedrze Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kultury materialnej późnego średniowiecza i wykorzystania nowoczesnych technologii w archeologii. Pasjonat multimediów i gier komputerowych. Prowadzący cyklu cotygodniowych popularnonaukowych webinarów pt. „Kontekst”
