Na pozostałości dworu rycerskiego z XV w., zwieńczonego drewnianą wieżą, natrafili archeolodzy podczas wykopalisk w Widowie. O randze miejsca świadczą m.in. znalezione kafle piecowe z wizerunkiem św. Jerzego walczącego ze smokiem.
„Do tej pory posiadaliśmy bardzo niewiele informacji dotyczących historii tego miejsca. Sporo zmieniło się dzięki naszym badaniom, które prowadzimy od początku czerwca”- przekazał Nauce w Polsce archeolog Radosław Zdaniewicz, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego.
Dzisiaj po gródku nie pozostało wiele. Jest to bardzo dobrze widoczny w terenie kopiec o powierzchni ok. 0,3 ha. Położony jest na skraju wsi, na południowy zachód od zabudowań Widowa.
„Pasjonatom pieszych wycieczek miejscowość znana jest przede wszystkim z tutejszych malowniczych wzniesień zwanych Widowskimi Górami. Jak się okazuje jedno z nich w średniowieczu wybrane zostało na miejsce budowy siedziby obronnej” – powiedział Zdaniewicz.
Archeolodzy postanowili zweryfikować informacje na temat gródka, bo poprzednie badania nie przyniosły za dużo odpowiedzi.
![Badania na grodzisku, fot. R. Zdaniewicz](https://archeologia.com.pl/wp-content/uploads/siedziba-rycerska-widow-1024x576.webp)
„Sam kopiec został wprawdzie uszkodzony, lecz postanowiliśmy przebadać przede wszystkim jego otoczenie. Chwyciliśmy za świder geologiczny i dzięki serii odwiertów udało się namierzyć warstwy kulturowe. Następnie w wybranych miejscach wykonaliśmy niewielkie wykopaliska” – przekazał Zdaniewicz
Okazało się, że drewniana wieża, którą niegdyś zbudowano na wzniesieniu, została zniszczona, a na jej pozostałości archeolodzy natknęli się poniżej wzgórza. Wśród jej reliktów badacze natrafili obok pozostałości konstrukcji samego dworu również na ułamki naczyń ceramicznych. Nie wiadomo jednak, czy uległ on zniszczeniu w trakcie najazdu czy też np. pożaru. Jak przekazał szef badań, przypuszczalnie była to dwu – trzy kondygnacyjna wieża mieszkalno-obronna, być może z dodatkowym zapleczem gospodarczym.
Uwagę odkrywców przykuły pięknie zdobione kafle gotyckie z wyobrażeniami nawiązującymi do kultury dworskiej późnego średniowiecza, m.in. ze św. Jerzym walczącym ze smokiem, sceny z polowań czy tańców. Niegdyś zdobiły piec.
![Głowica miecza z fragmentem trzpienia rękojeści, fot. R. Zdaniewicz](https://archeologia.com.pl/wp-content/uploads/widow-militaria-1024x768.webp)
![Fragmenty kafli piecowych, fot. R.Zdaniewicz](https://archeologia.com.pl/wp-content/uploads/kafle-piecowe-sredniowiecze-1024x768.webp)
![Fragment kafla ze strzelcem, fot. R. Zdaniewicz](https://archeologia.com.pl/wp-content/uploads/strzelec-kafel-piecowy-widow-1024x904.webp)
![Fragment kafla z Meluzyną, fot. R. Zdaniewicz](https://archeologia.com.pl/wp-content/uploads/kafle-piecowe-widow-edited.webp)
Wśród zabytków była też miedziana aplikacja, zapewne pasa oraz moneta z końca XV w. Archeolodzy natknęli się też na ozdobną głowicę miecza z fragmentem rękojeści, który – według Zdaniewicza – być może należał do jednego z rycerzy z rodziny Widowskich, do których należały okoliczne dobra ziemskie w XV w.
Czerwcowe badania sfinansował Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Zdaniewicz przypomniał, że już w okresie przedwojennym prowadzono w tym miejscu pierwsze prace powierzchniowe, podczas których zebrano materiał zabytkowy w postaci ułamków naczyń czy drobnych przedmiotów żelaznych.
„Niestety prawdopodobnie w tym czasie wyniesienie, na którym niegdyś wybudowano wieżę rycerską zostało częściowo zniszczone przez wybieranie piasku” – dodał Zdaniewicz. Archeolodzy powrócili tu następnie w latach 70. XX w., ale w założonych wówczas wykopach nie odkryli zbyt wiele.
Archeolodzy planują kontynuować badania, szczególnie w zachowanej górnej partii kopca, a także w jego bezpośrednim otoczeniu. Liczą, że tam uda się natrafić na pozostałości ewentualnego zaplecza gospodarczego.
Źródło: naukawpolsce.pl
Dziennikarz naukowy w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i portalu PAP - Nauka w Polsce. Ukończył archeologię i PR na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Autor książki „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności" (Wydawnictwo Poznańskie 2023).