Nowa technika datowania ujawnia zwyczaje życiowe neandertalczyków

Przełom w metodach datowania archeologicznego rzucił nowe światło na zwyczaje neandertalczyków na paleolitycznym stanowisku El Salt w Hiszpanii.

To pionierskie badanie, którego wyniki opublikowano niedawno w czasopiśmie „Nature“¹⁾HERREJÓN-LAGUNILLA Á., VILLALAÍN J.J., PAVÓN-CARRASCO F.J., SERRANO SÁNCHEZ-BRAVO M., SOSSA-RÍOS S., MAYOR A., GALVÁN B., HERNÁNDEZ C.M., … Więcej, wykazało, że paleolityczne miejsca na ogniska były używane przez okres 200–240 lat, z przerwami wynoszącymi dekady między poszczególnymi użyciami. Odkrycie to jest kolejnym dowodem przeciwko przestarzałemu przekonaniu, że neandertalczycy byli stale w ruchu, sugerując zamiast tego, że wracali do określonych miejsc przez wiele pokoleń. Kontrolowane użycie ognia, fundamentalna umiejętność ludzka, której odkrycie datujemy na co najmniej 790 tys. lat temu, jest kluczowe dla tego badania.

Interdyscyplinarny zespół z hiszpańskich instytucji zastosował nową metodę łączącą analizy archeomagnetyczne i archeostratygraficzne. Badali właściwości magnetyczne minerałów w paleniskach (tzn. pozostałościach po ogniskach), które zapisały orientację pola magnetycznego Ziemi w momencie ich ostatniego użycia. Dzięki temu naukowcy mogli ustalić bardzo dokładny czas ich powstania. Połączenie tej metody z analizą warstw ziemi, w których znaleziono paleniska, pozwoliło precyzyjnie określić ich wiek. Obecność narzędzi kamiennych, kości zwierząt i innych artefaktów dostarczyła dodatkowego kontekstu do interpretacji stylu życia neandertalczyków.

Wyniki wykazały, że sześć ognisk w El Salt było używanych na przestrzeni 200 do 240 lat, ze znacznymi przerwami pomiędzy różnymi momentami palenia ognia – od dekady do stu lat. Naukowcy oceniają skuteczność swojej metody datowania na 99% prawidłowości! Santiago Sossa-Ríos, archeolog z Uniwersytetu w Walencji oraz współautor publikacji, powiedział: „Kiedy przeprowadzamy wykopaliska archeologiczne na stanowiskach osadniczych, zakładamy, że są one wynikiem wielu ludzkich działań, ale nie wiedzieliśmy dokładnie, czy te działania obejmowały dekady, stulecia, czy tysiące lat. Ta nowa technika pozwala nam badać wzorce mobilności, zmiany technologiczne i wykorzystanie przestrzeni w nowo zdefiniowanym ramach czasowych.”

Tradycyjne metody datowania, takie jak datowanie radiowęglowe, są ograniczone do próbek młodszych niż 60 tys. lat i często charakteryzują się dużym marginesem błędu. Potencjalna możliwość ich zmniejszenia oferuje bardziej szczegółowe zrozumienie działalności człowieka w skali bliższej długości ludzkiego życia, co stanowi znaczący postęp w archeologii epoki kamienia.

Stanowisko El Salt znajduje się w południowo-wschodniej Hiszpanii i jest jednym z najważniejszych miejsc paleolitycznych w regionie. Odkryto tam wiele warstw osadniczych, które dostarczyły bogatego materiału do badań nad życiem neandertalczyków. Ok. 45 tys. lat temu brak już dalszych śladów ich obecności w tym miejscu.

Konsekwencje tego badania wykraczają poza świat naukowy, oferując nową perspektywę na zdolności i styl życia naszych starożytnych krewnych. Poprzez regularne powracanie do określonych miejsc, neandertalczycy wykazywali poziom planowania osadniczego i zarządzania zasobami, który sugeruje zaawansowane zrozumienie swojego środowiska.

To przełomowe badanie nie tylko wzbogaca nasze zrozumienie życia neandertalczyków, ale także otwiera nowe drogi do badania dziejów gatunku ludzkiego z większą precyzją i wnikliwością.