Skąd przybyli pierwsi mieszkańcy rejonu Gdyni? Jak żyli, czym się trudnili, jak wyglądało ich otoczenie i czym było dla nich morze? Odpowiedzi na te i inne pytania dotyczące najstarszych śladów osadnictwa w regionie znaleźć można w książce „Niepoznana. Gdynia i okolice do XII wieku”. Publikacja stanowi pierwszą część wielotomowej „Monografii Gdyni” – nowej serii Muzeum Miasta Gdyni oraz Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego.
Archeologia i Gdynia nie są ze sobą powszechnie kojarzone, ale ta książka udowadnia, że idą w parze. Wydawnictwo przybliża najdawniejsze okresy dziejów – pierwszych przybyszów i osadników na tych terenach oraz ich następców do czasów średniowiecza. Tym samym ukazuje mało dotąd poznaną i upowszechnioną część naszej wspólnej przeszłości. Charakteryzując warunki naturalne i szatę roślinną, pozwala czytelnikowi lepiej zrozumieć, co kierowało pionierami pradziejów, kiedy decydowali się na zamieszkanie na obszarze dzisiejszej Gdyni.
Nad tomem pracowało grono wybitnych ekspertów: dr Mateusz Cwaliński, Karol Dzięgielewski, Mirosław Fudziński, dr Piotr Fudziński, Leszek Jurys, Danuta Król, prof. Małgorzata Latałowa, dr Anna Pędziszewska, dr Anna Strobin, prof. Szymon Uścinowicz, dr Sławomir Wadyl.
Od 7 grudnia książka jest dostępna do nabycia w sklepie Muzeum Miasta Gdyni przy ul. Zawiszy Czarnego 1 oraz online na stronie Muzeum Miasta Gdynia lub Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego.
„Niepoznana. Gdynia i okolice do XII wieku” – spis treści
7 / Słowo wstępne
22 / Oś czasu
24 / Kto tu był? O magnetyzmie przeszłości
36 / Geologia i ukształtowanie terenu
60 / Zmiany klimatu i historia roślinności
86 / Archeologia Pomorza
112 / Badania archeologiczne w Gdyni
144 / Łowcy fok i rybacy
164 / Od środkowej epoki brązu do czasów celtyckich
200 / W czasach Celtów i Rzymian
228 / Pod znakiem grodzisk
260 / Moneta fałszywa (historia prawdziwa)
284 / Bibliografia
302 / Spis ilustracji
310 / Biogramy autorów
Nowa seria Muzeum Miasta Gdyni oraz Wydawnictwa Uniwersytetu Gdańskiego
To długo oczekiwane, wielotomowe opracowanie dziejów miasta. Poprzedzone badaniami na szeroką skalę, prowadzonymi przez grono wybitnych ekspertów. Oryginalne w założeniach, nowoczesne i wyjątkowe – jak miejsce, którego dotyczy.
Wiedząc, że od wydania Dziejów Gdyni, jedynej dotąd pracy monograficznej, minęło ponad 40 lat oraz mając świadomość dezaktualizacji jej treści, a także zmiany zainteresowań czytelniczych, wydawcy postanowili podjąć wyzwanie opisania historii Gdyni. Zaobserwowali narastającą potrzebę korzystania z merytorycznych opracowań, które jednocześnie byłyby – jak pozostałe publikacje Muzeum Miasta Gdyni – atrakcyjne wizualnie i przystępne w odbiorze. Połączenie rzetelnego treścią wnętrza z nieszablonową formą stało się dla nich priorytetem. Kolejnym jest upowszechnianie wiedzy o mieście w sposób, który pozwoli na dotarcie do szerokiego, a nie wyłącznie specjalistycznego grona odbiorców. Trzeci to zainteresowanie różnymi dziedzinami nauki, głównie humanistycznymi, i zachęta do dalszych, być może wspólnych badań nad Gdynią, jej przeszłością i dziedzictwem, ale również nad miastem obecnym i przyszłym. W opinii profesora Tomasza Krzemińskiego:
Gdynia stanowi oryginalne zjawisko w ogólnonarodowej historii i kulturze, fenomen godny podjęcia szerokich badań i rozpowszechnienia ich wyników w formie nowoczesnych i wzbudzających zainteresowanie publikacji.
Dla serii przygotowano kilka uniwersalnych pytań, na które autorzy odpowiadać będą w kolejnych tomach.
Skąd przybyli i kim byli mieszkańcy tego obszaru, później wsi i w końcu miasta; jak wyglądało ich życie i otoczenie; czym się trudnili; czy i jak się uczyli; czym było dla nich morze? Opracowując materiał i przygotowując publikacje pod tym kątem, spojrzą na Gdynię z innej perspektywy i również w nowy sposób pokażą jej przeszłość.
Proces wymaga zaangażowania kilkudziesięciu naukowców, rozpoczęcia szczegółowych kwerend w Polsce i poza jej granicami, dogłębnej analizy materiałów i wyciągnięcia z nich wniosków, a następnie przygotowania przyjaznych w odbiorze tekstów, które utrzymają przy tym aparat naukowy – przypisy i bibliografię. Pozwoli to na podejmowanie dalszych badań kierunkowych i poszerzanie stanu naszej wiedzy o przeszłości Gdyni.
Źródło tekstu i zdjęć: materiały prasowe, fot. wykonała Daria Szczygieł
