Nasza świadomość jest dla nas czymś bardzo drogim. Ba! Możliwe, że dla wielu najcenniejszym darem i trzymamy się jej bardzo mocno twierdząc, że to ona właśnie jest podstawą naszego jestestwa. W końcu „Cogito ergo sum”. Co zatem z nami gdy nie myślimy? Jak podchodzili do tego ludzie w zamierzchłych czasach?
Archeologia Żywa 2 (64) 2017 postara się zbadać bliżej kolejną tematykę. W tym celu połączyliśmy trzy tematy, które nierozerwalnie wiążą się ze sobą: Sen, Śmierć i Zaświaty. Wszyscy sympatycy archeologii wiedzą, że śmierć i zaświaty to konik archeologów. Odnajdywane pochówki są często bogato wyposażane w dary grobowe i dostarczają nam wielu cennych informacji. Czy jednak ktoś słyszał o archeologii snu? O tym niżej parę słów od szefa. Pierwszy numer po reaktywacji już za nami, czekamy na wasze komentarze w związku z tym numerem.
Jak każdy z naszych numerów, również i ten dostępny jest w kioskach i salonach prasowych w całej Polsce. Wiemy, ze czasami macie problemy z odnalezieniem Archeologii Żywej. Niestety, jako Redakcja nie jesteśmy w stanie wpłynąć na to co zamawiają właściciele kiosków i salonów prasowych. Z naszej strony umowy są podpisane, lecz to od Was zależy czy będzie ona dostępna. Dlatego spytajcie się w pobliskim kiosku czy istnieje możliwość zamówienia AŻ. Pewnie będzie to możliwe.
E-wydanie Archeologii Żywej dostępne jest niestety dopiero od numeru 65. Wszystkie późniejsze numery w wersji cyfrowej można odnaleźć w archiwum E-Kiosku po kliknięciu w zielony przycisk.
Archeologia Żywa 2/2017 – spis treści
- 04 / Między snem a śmiercią – symboliczne korelacje dwóch procesów biologicznych
Paweł Konczewski - 08 / Dar otwierający zaświaty
Marcin Maciejewski - 14 / Kiedy Egipcjanie zaczęli robić mumie?
- 18 / Wadi Sura. Skały zasiedlone przez bezgłowe bestie
Paweł Polkowski, Frank Förster - 24 / Zmarłych pogrzebać. Zwyczaje pogrzebowe w Palestynie czasów Jezusa
Ks. Mariusz Rosik - 28 / Archeolodzy pod szubienicą. Co kryją dawne miejsca straceń?
Paweł Duma, Daniel Wojtucki - 36 / Jak sobie pościelisz, tak się wyśpisz
Krzysztof Borysławski - 40 / Pogrzebani żywcem? Kulturowe następstwa tafefobii
Magdalena Konczewska - 44 / Śladami Rzymian we wschodniej Bawarii
Piotr Piekarz - 52 / Samborowice – celtycka wieś na Bursztynowym Szlaku
Przemysław Dulęba, Jacek Soida - 60 / Biografia zapisana na manierce
Dawid Kobiałka - 64 / Bajon – serce Angkoru
Małgorzata Rakoczy - 68 / Rumunia – archeologiczne eldorado
Michał Torz - 75 / Podwodna archeologia współczesności – wraki z I i II wojny światowej
Andrzej W. Święch - 78 / Drony a przeszłe krajobrazy Dalekiego Wschodu (i nie tylko)
Kasper Hanus - 82 / Funkcjonalizm
Jakub Okonek - 86 / Rekonstrukcja historyczna w muzealnictwie
Ewelina Imiołczyk
Archeologia Żywa 2 (64) 2017 – słowo od redaktora naczelnego
Kiedy na zebraniu redakcyjnym zaproponowałem, aby w kolejnym numerze AŻ zająć się snem, po minach współpracowników od razu wiedziałem, że temat „nie chwycił”. Snem jako takim archeolodzy zajmują się nader rzadko, pomimo że zajmował on i wciąż zajmuje około 1/3 życia każdego człowieka. To mierne zainteresowanie archeologii snem jest chyba po prostu odbiciem prostego faktu, że był/jest to czas poświęcony na regenerację naszego organizmu i tym samym czas wyłączenia go z aktywności. Inaczej jest, jeśli odniesiemy się do kulturowych konotacji snu. Przyrównanie śmierci jako swoistej formy snu można napotkać w ogromnej ilości kultur – zarówno dawniej, jak i dziś. Marzenia senne nierzadko rozumiano też jako podróż w zaświaty – do świata zmarłych. Świadectwa zarówno symbolicznego korelowania, jak i rozdzielnego rozumienia snu, śmierci i zaświatów (w przypadku snu i śmierci będących również procesami biologicznymi) są tematem przewodnim prezentowanego numeru AŻ.
Możliwości dotarcia w zaświaty jeszcze przed śmiercią i związane z tym rytuały opisuje Marcin Maciejewski. Pasjonującą historię odkrycia na Saharze malowideł sprzed 6 tys. lat i interpretację ich treści przedstawia artykuł Pawła Polkowskiego i Franka Förstera. Wojciech Ejsmond rozprawia się natomiast z mitem, jakoby zapoczątkowanie mumifikacji ciał przez starożytnych Egipcjan było efektem sprzyjającego działania środowiska. Różne aspekty śmierci i postępowania z ciałami osób zmarłych omawiają teksty: Magdaleny Konczewskiej (o strachu przed pochowaniem żywcem i podejmowanych ku temu przeciwdziałaniach), księdza prof. Mariusza Rosika (o zwyczajach pogrzebowych w Izraelu czasów Jezusa Chrystusa), Pawła Dumy i Daniela Wojtuckiego (o badaniach średniowiecznych i nowożytnych szubienic na Śląsku).
Jak przebiega proces snu i czym są marzenia senne oraz jak sypiano dawniej wyjaśnia prof. Krzysztof Borysławski. Poza głównym blokiem tematycznym zapraszamy Was na parę wycieczek. Do Bawarii – śladami Rzymian. Do Rumunii – kraju posiadającego imponujące dziedzictwo archeologiczne. Do Kambodży, gdzie dochowały się do naszych czasów imponujące kompleksy świątynne z okresu średniowiecza. Zapraszam również do lektury tekstu o Celtach zamieszkujących dawniej nasz kraj i do przestudiowania tekstów dotyczących warsztatu pracy archeologów.
Przypominamy, że na naszej stronie głównej zamieszczamy zwykle najważniejsze informacje i dłuższe artykuły. Naszą pozostałą aktywność możecie śledzić na naszym Facebooku, Twitterze i Instagramie, do czego serdecznie zachęcamy!
Doktor habilitowany, profesor Uniwersytety Przyrodniczego we Wrocławiu. Archeolog, nauczyciel akademicki, redaktor naukowy „Archeologii Żywej”. Na co dzień pracuje w Zakładzie Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej UPWr. Jego zainteresowania naukowe oscylują wokół archeologii historycznej oraz wykorzystania archeologii w naukach przyrodniczych i kryminalistyce. Miłośnik niespiesznych podróży.
Architekt, absolwentka Politechniki Warszawskiej, obecnie sekretarz redakcji Archeologii Żywej. Chętnie zajmuje się również grafiką. Interesuje się historią sztuki, uwielbia wycieczki po Polsce i nie tylko.
Archeolog, doktor nauk inżynieryjno-technicznych, popularyzator. Pierwsza osoba, z którą powinno się kontaktować w sprawie patronatów i ewentualnej współpracy z „Archeologią Żywą”. Post-doc w Katedrze Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kultury materialnej późnego średniowiecza i wykorzystania nowoczesnych technologii w archeologii. Pasjonat multimediów i gier komputerowych. Prowadzący cyklu cotygodniowych popularnonaukowych webinarów pt. „Kontekst”
