Na pozostałości dworu rycerskiego z XV w., zwieńczonego drewnianą wieżą, natrafili archeolodzy podczas wykopalisk w Widowie. O randze miejsca świadczą m.in. znalezione kafle piecowe z wizerunkiem św. Jerzego walczącego ze smokiem.
„Do tej pory posiadaliśmy bardzo niewiele informacji dotyczących historii tego miejsca. Sporo zmieniło się dzięki naszym badaniom, które prowadzimy od początku czerwca”- przekazał Nauce w Polsce archeolog Radosław Zdaniewicz, doktorant w Szkole Doktorskiej Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Łódzkiego.
Dzisiaj po gródku nie pozostało wiele. Jest to bardzo dobrze widoczny w terenie kopiec o powierzchni ok. 0,3 ha. Położony jest na skraju wsi, na południowy zachód od zabudowań Widowa.
„Pasjonatom pieszych wycieczek miejscowość znana jest przede wszystkim z tutejszych malowniczych wzniesień zwanych Widowskimi Górami. Jak się okazuje jedno z nich w średniowieczu wybrane zostało na miejsce budowy siedziby obronnej” – powiedział Zdaniewicz.
Archeolodzy postanowili zweryfikować informacje na temat gródka, bo poprzednie badania nie przyniosły za dużo odpowiedzi.
„Sam kopiec został wprawdzie uszkodzony, lecz postanowiliśmy przebadać przede wszystkim jego otoczenie. Chwyciliśmy za świder geologiczny i dzięki serii odwiertów udało się namierzyć warstwy kulturowe. Następnie w wybranych miejscach wykonaliśmy niewielkie wykopaliska” – przekazał Zdaniewicz
Okazało się, że drewniana wieża, którą niegdyś zbudowano na wzniesieniu, została zniszczona, a na jej pozostałości archeolodzy natknęli się poniżej wzgórza. Wśród jej reliktów badacze natrafili obok pozostałości konstrukcji samego dworu również na ułamki naczyń ceramicznych. Nie wiadomo jednak, czy uległ on zniszczeniu w trakcie najazdu czy też np. pożaru. Jak przekazał szef badań, przypuszczalnie była to dwu – trzy kondygnacyjna wieża mieszkalno-obronna, być może z dodatkowym zapleczem gospodarczym.
Uwagę odkrywców przykuły pięknie zdobione kafle gotyckie z wyobrażeniami nawiązującymi do kultury dworskiej późnego średniowiecza, m.in. ze św. Jerzym walczącym ze smokiem, sceny z polowań czy tańców. Niegdyś zdobiły piec.
Wśród zabytków była też miedziana aplikacja, zapewne pasa oraz moneta z końca XV w. Archeolodzy natknęli się też na ozdobną głowicę miecza z fragmentem rękojeści, który – według Zdaniewicza – być może należał do jednego z rycerzy z rodziny Widowskich, do których należały okoliczne dobra ziemskie w XV w.
Czerwcowe badania sfinansował Śląski Wojewódzki Konserwator Zabytków.
Zdaniewicz przypomniał, że już w okresie przedwojennym prowadzono w tym miejscu pierwsze prace powierzchniowe, podczas których zebrano materiał zabytkowy w postaci ułamków naczyń czy drobnych przedmiotów żelaznych.
„Niestety prawdopodobnie w tym czasie wyniesienie, na którym niegdyś wybudowano wieżę rycerską zostało częściowo zniszczone przez wybieranie piasku” – dodał Zdaniewicz. Archeolodzy powrócili tu następnie w latach 70. XX w., ale w założonych wówczas wykopach nie odkryli zbyt wiele.
Archeolodzy planują kontynuować badania, szczególnie w zachowanej górnej partii kopca, a także w jego bezpośrednim otoczeniu. Liczą, że tam uda się natrafić na pozostałości ewentualnego zaplecza gospodarczego.
Źródło: naukawpolsce.pl
Szymon Zdziebłowski
Dziennikarz naukowy w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i portalu PAP - Nauka w Polsce. Ukończył archeologię i PR na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Autor książki „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności" (Wydawnictwo Poznańskie 2023).
