Liczni rekonstruktorzy i archeolodzy wystąpili w nowym filmie dokumentalnym na temat m.in. pradziejowych kopalni krzemienia pasiastego w rejonie Krzemionek, która była użytkowana kilka tysięcy lat temu. Miejsce to znajduje się na Liście Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Krzemionki pod Ostrowcem Świętokrzyskim (nazywane także Krzemionkami Opatowskimi) to region prehistorycznych kopalni krzemienia pasiastego oraz związanych z nimi pradziejowych osad. Poza Krzemionkami są to kopalnie „Borownia” i „Korycizna” oraz neolityczna osada na wzgórzu „Gawroniec”. Prehistoryczny region górniczy jest położony na północno-wschodnim skraju Gór Świętokrzyskich, w powiatach ostrowieckim i opatowskim, na terenie gmin: Bodzechów, Ćmielów i Ożarów.
O premierze filmu „Krzemienne Dziedzictwo” poinformowało Naukę w Polsce Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim, które opiekuje się zespołem kopalń. „Film jest próbą opowiedzenia w skrótowej formie, jak ważne są dla nas świadectwa ludzkiej pracy i życia codziennego dawnych mieszkańców tego terenu. Najstarsze z nich mają ponad 5000 lat” – podkreślono w komunikacie.
Produkcja powstała w 2020 r. dzięki kooperacji Świętokrzyskiego Stowarzyszenia Dziedzictwa Przemysłowego i Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim. Scenariusz przygotował dr Jerzy Tomasz Bąbel – archeolog i badacz Krzemionek.
W filmie występują liczni rekonstruktorzy, którzy współpracują m.in. przy realizacji festiwalu „Krzemionkowskie Spotkania z Epoką Kamienia”, upamiętniającego corocznie odkrycie prehistorycznych kopalni krzemienia pasiastego w Krzemionkach. Realizacja filmu była też możliwa dzięki pomocy wolontariuszy.
Podostrowieckie kopalnie krzemienia pasiastego pochodzą z okresu neolitu i wczesnej epoki brązu (funkcjonowały pomiędzy IV a II tysiącleciem p.n.e). W Krzemionkach zlokalizowano ok. czterech tys. szybów połączonych siecią chodników; mają do dziewięciu metrów głębokości. W kopalniach ze skał wapiennych wydobywano krzemień, który służył do wytwarzania narzędzi. Wyrabiane potem krzemienne siekiery rozprowadzono w odległości nawet kilkuset kilometrów od kopalń.
Kopalnie krzemienia pasiastego w Krzemionkach odkrył w 1922 r. urodzony w Ostrowcu geolog prof. Jan Samsonowicz. Szybko uznano je za zabytek. Od 1994 r. stanowią pomnik historii, a od 1995 r. także rezerwat przyrodniczy. W 2019 r. obszar pod nazwą „Krzemionkowski region pradziejowego górnictwa krzemienia pasiastego” wpisano na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Krzemienne Dziedzictwo (pełna wersja)
Źródło: naukawpolsce.pap.pl
Dziennikarz naukowy w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i portalu PAP - Nauka w Polsce. Ukończył archeologię i PR na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Autor książki „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności" (Wydawnictwo Poznańskie 2023).
