Najstarsze, największe, najciekawsze. Poniższa lista 10 najważniejszych odkryć archeologicznych w Polsce przybliży co przyniósł nam rok 2018.
PRZEJDŹ DO 10 NAJWAŻNIEJSZYCH ODKRYĆ POLSKIEJ ARCHEOLOGII 2020
Koniec roku to tradycyjnie moment podsumowań w każdej branży. Niestety w przypadku archeologii mamy pewien deficyt. Jeśli jakiś portal zdecyduje się już na zajęcie się archeologią zwykle ogranicza się on do tego co prezentują zagraniczne media – tym lepiej, im bardziej sensacyjne i niewytłumaczalne jest odkrycie. Cudze chwalicie, swego nie znacie!
Na szczęście dla Was – w przypadku roku 2018 przygotowaliśmy nie jedno, a 3 zestawienia najważniejszych archeologicznych wydarzeń! Dodatkowo jedna lista ekstra, w ramach podziękowania dla naszych Czytelników. Tytuł 10 najważniejszych odkryć archeologicznych w Polsce 2018, jest co prawda małym chwytem marketingowym bo mamy pięć miejsc w kategorii głównej i kategorie dodatkowe, ale liczymy, że nam to wybaczycie. Nie zapomnijcie doczytać do końca i zapoznać się z pozostałymi zestawieniami.
NAJWAŻNIEJSZE BADANIA KONTYNUOWANE W 2018 ROKU
Drugi sezon badawczy na scytyjskim grodzisku w Chotyńcu
Przyznamy się: ta kategoria została wymyślona specjalnie po to by wspomnieć na temat najważniejszego odkrycia jeszcze z 2017 roku – scytyjskiego grodziska w Chotyńcu. Odkrycie to co prawda nie sprawiło, że należy wyrzucić wszystkie podręczniki historii, ale na pewno wymagają one aktualizacji. Wszystko za sprawą naukowców z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Rzeszowskiego.
Nagle mamy idealne potwierdzenie teorii na to, że ze Wschodu również docierały do nas nowinki technologiczne. Nie mówiąc o odkryciu pierwszej na terenach dzisiejszej Polski greckiej amfory! Tym bardziej jesteśmy zadowoleni, że w 2018 roku prace były kontynuowane przynosząc kolejne zabytki i informacje. Więcej o wynikach tego sezonu badawczego przeczytacie w tym wpisie.
NAJCIEKAWSZE CMENTARZYSKO 2018
Cmentarzysko w pow. gorzowskim z grobami germańskich wojowników z pełnym wyposażeniem
Niezwykły zbieg okoliczności: kataklizm, łut szczęścia, ludzka dociekliwość i pasja sprawiły, że w lesie na terenie powiatu gorzowskiego odkryto nieznane dotąd cmentarzysko sprzed dwóch tysięcy lat a wraz z nim groby wojowników z niesamowitą liczbą dobrze zachowanych metalowych przedmiotów.
To tylko fragment artykułu, który będziecie mogli przeczytać w następnym numerze AŻ, który ukaże się już wkrótce. Archeologia Żywa 1 (71) 2019 „Wino, Muzyka, Śpiew” – szukajcie w dobrych salonach prasowych. W nim znajdziecie więcej informacji na temat odkrycia.
Archeolodzy, poszukiwacze, detektoryści… Nas wszystkich łączy jedna pasja – chęć poszukiwania i odkrywania historii oraz przybliżania wiedzy o naszych przodkach. W przypadku tego cmentarzyska głównymi sprawcami zamieszania byli członkowie Stowarzyszenia Historyczno – Kulturalnego „Tempelburg” oraz pracownicy Muzeum Twierdzy Kostrzyn i Muzeum Templariuszy w Chwarszczanach.
NAJWIĘKSZY SKARB 2018
Bydgoski skarb wart miliony złotych
Pod kątem odkryć nowy rok rozpoczął się spektakularnie, odnalezieniem przez archeologów pod posadzką katedry w Bydgoszczy 480 złotych monet i licznych kosztowności pochodzących z XVII wieku. W sumie było to ponad 700 zabytków. Takich skarbów można poszukiwać całe życie, a tak naprawdę decyduje los lub przypadek. Zależy w co kto wierzy.
Skarb przeleżał ok. 350 lat, jedyne 10 cm pod posadzką bydgoskiej katedry. Co interesujące, bardzo szybko stworzona została wystawa każdy mógł go zobaczyć na tymczasowej wystawie w Europejskim Centrum Pieniądza w Bydgoszczy (edyt. dziękujemy Panu Patrykowi, za poinformowanie, że wystawa funkcjonuje nadal). Teraz pewnie jest konserwowany i szczegółowo analizowany. Więcej na temat odkrycia w tym wpisie.
NAJCIEKAWSZY FILM O TEMATYCE ARCHEOLOGICZNEJ 2018
Megality – historia sprzed 5500 lat
Polskie ziemie skrywają tajemnice na miarę Stonehenge. Cywilizację, jaka wytworzyła się na polskich ziemiach 5500 lat temu, archeolodzy nazwali od kształtu zachowanych naczyń – kulturą pucharów lejkowatych. Jej największą tajemnicą są megality – po dziś dzień widoczne w terenie i osiągające dziesiątki metrów długości.
Każdy kto śledził działalność „Archeologii Żywej” w minionym roku, z pewnością nie zastanawia się dlaczego właśnie ta produkcja otrzymała ten tytuł. Reżyser Krzysztof Paluszyński nakładem wielkich sił i środków stworzył świetną polską produkcję, która może rywalizować na równi z zagranicznymi dokumentami. Liczymy jedynie na to, że wkrótce pojawią się kolejne informacje na temat ewentualnych możliwości zobaczenia dokumentu. Jak zwykle obiecujemy, że od razu po otrzymaniu info poinformujemy o tym na naszym Facebooku. Trailer i informacje o samym filmie znajdziecie w tym miejscu.
NAJWAŻNIEJSZE PALEONTOLOGICZNE ODKRYCIE 2018
Największy znany dotąd gad ssakokształtny żył na terenie Śląska
Mamy pewną podstawową zasadę: archeolodzy nie zajmują się dinozaurami. Dlatego o szczegółach samego odkrycia nie przeczytacie u nas. Jednak w związku ze światową sławą jaką uzyskała Lisowicia bojani zrobimy mały wyjątek w ramach ukłonu dla kolegów paleontologów z Instytutu Paleobiologii PAN w Warszawie i Uniwersytetu w Uppsali. Pragniemy tym samym podkreślić znaczenie artykułu opublikowanego w 2018 r.
Jedyny znany na świecie przedstawiciel rodzaju Lisowicia znany jest ze wsi Lisowice, w woj. śląskim. Na jego pierwsze ślady natrafiono już w 2006 r., jednak dopiero w wyniku wieloletnich prac udało się pozyskać odpowiedni materiał składający się z ponad 1000 skamieniałych kości. Pozwoliło to na stworzenie i publikację artykułu w prestiżowym czasopiśmie Science. Odkrycie rzuca nowe światło epokę pierwszych dinozaurów.
MIEJSCE 5. NAJWAŻNIEJSZYCH ODKRYĆ ARCHEOLOGICZNYCH W POLSCE 2018
Projekt Lednica i badania prowadzone wokół Jeziora Lednickiego
W trakcie badań przeprowadzonych w wyniku kooperacji członków stowarzyszenia Wielkopolska Grupa Eksploracyjno-Historyczna „Gniazdo” z archeologami z Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy odkryto ponad 600 zabytków. Pośród wielu przedmiotów odnaleziono monety, guziki, okucia metalowe, kule muszkietowe czy metalowe akcesoria stroju. Więcej na ten temat przeczytać możecie w tym wpisie.
Może i ani sama inicjatywa, ani znaleziska nie są niczym przełomowym, jednak już uzyskana liczba sprawia, że Projekt Lednica zasługuje na piąte miejsce. Jak zwykle jesteśmy również orędownikami wszelkiego rodzaju współpracy różnych środowisk. W polskiej sytuacji wiecznie skłóconych środowisk naukowych z grupami eksploracyjno-historycznymi tego typu przedsięwzięcie jest ważnym krokiem naprzód. Na szczęście nieodosobnionym o czym świadczy następna pozycja na liście.
MIEJSCE 4. NAJWAŻNIEJSZYCH ODKRYĆ ARCHEOLOGICZNYCH W POLSCE 2018
Najstarsze w Polsce malowidło z królem Arturem odkryte w Toruniu
Tego typu odkrycie w zwyczajnej sytuacji możliwe, że zasługiwałoby na wyższą pozycję. Jednak samego odkrycia malowideł dokonano już parę lat temu, a dopiero powtórna analiza pozwoliła na stwierdzenie, że jest ono najstarszym przedstawieniem w Polsce. Dodatkowo odkryciu umniejsza fakt, że w najbliższym czasie nie zapowiada się by możliwe było zobaczenie go na własne oczy. Szkoda… Zainteresowanych odsyłamy jednak do tego wpisu.
MIEJSCE 3. NAJWAŻNIEJSZYCH ODKRYĆ ARCHEOLOGICZNYCH W POLSCE 2018
Pierwszy pradziejowy kurhan odkryty w Puszczy Białowieskiej
Puszcza Białowieska jest ostatnim lasem naturalnym na Niżu Europejskim. Tradycyjnie, jak to w przypadku obszarów leśnych, uważano ją za obszar pozbawiony dziedzictwa kulturowego. Dopiero ostatnie lata przynoszą zmiany. Nowe technologie jak LiDAR pozwalają na dostrzeżenie tego, co dotąd było niemożliwe do wykrycia.
Jak zwykle jednak – badania nieinwazyjne to dopiero pierwszy krok w rozpoznaniu terenu. Rok 2018 w końcu przyniósł pierwsze wyraźnie wyniki podejmowanych prac wykopaliskowych w postaci pierwszego pradziejowego kurhanu odkrytego na terenie Puszczy Białowieskiej. Więcej na ten temat w tym wpisie. Liczymy, że w 2019 licznie pojawią się następne.
MIEJSCE 2. NAJWAŻNIEJSZYCH ODKRYĆ ARCHEOLOGICZNYCH W POLSCE 2018
30-metrowa średniowieczna szkuta wydobyta po 9 latach oczekiwania
9 lat zajęły przygotowania do wydobycia szkuty odkrytej w 2009 roku. Dlaczego aż tyle? Tyle czasu zajęło uzbieranie środków, a następnie wybudowanie specjalnie w tym celu przygotowanej pracowni konserwatorskiej. Rzadko podchodzimy do badań z taką sumiennością – może dlatego, że XV-wiecznemu okrętowi nic nie groziło, a właścicielka gruntu pogodziła się z myślą, że planowanego stawu nie będzie. Przynajmniej w tym miejscu.
W 2018 roku nareszcie udało się wydobyć zachowany w świetnym stanie zabytek. Żmudny etap dokumentacji, eksploracji i transportu został zakończony. Teraz czas na konserwację a następnie składanie okrętu w całość. Za ile i czy w ogóle ujrzymy go w specjalnie do tego celu zapowiadanym muzeum? Jedynie przyszłość pokaże. O samych pracach więcej w tym wpisie.
MIEJSCE 1. NAJWAŻNIEJSZE ODKRYCIE ARCHEOLOGICZNE W POLSCE 2018
Najstarsze szczątki człowieka na terenie dzisiejszej Polski odkryte w Jaskini Ciemnej
Bez człowieka nie ma archeologii. I nie mamy w tym przypadku na myśli samych naukowców, ale raczej chodzi nam o to, że archeologia zajmuje się odtwarzaniem przeszłości właśnie rodzaju ludzkiego. W momencie gdy odkrywane są szczątki neandertalskie mające około 115 tys. lat, przesuwa nam to znaną obecność człowieka na terenie dzisiejszej Polski jeszcze bardziej w głąb dziejów. Tym samym zasługuje to na tytuł NAJWAŻNIEJSZEGO ODKRYCIA ARCHEOLOGICZNEGO W POLSCE 2018.
Jak sami napisaliśmy na naszym profilu Facebook, do tej pory kości neandertalczyka odnalezione w Polsce mogliśmy policzyć na palcach jednej ręki. Teraz możemy dodać do tego dwa paliczki. W archeologii najważniejsze są informacje o przeszłości „wyczytane” ze znaleziska, a nie wartość materialna odkrycia. Nie wagony ze złota, nie tajemnicze komnaty, czy święte graale. To właśnie te dwa paliczki według „Archeologii Żywej” są najważniejszym odkryciem w 2018 roku. Kości, które przez osoby niebędące archeologami lub antropologami najpewniej zostałyby nawet niezauważone w trakcie poszukiwań. Na szczęście badacze Jaskini Ciemnej ich nie przeoczyli, o czym więcej przeczytacie w tym wpisie.
Liczymy, że bieżący rok przyniesie równie ciekawe odkrycia. Jeśli poszukujecie rzetelnego źródła informacji, „Archeologia Żywa” poleca się na przyszłość. Jeśli macie ochotę wesprzeć naszą działalność, kupujcie nasze numery w salonach prasowych lub już w tym momencie zamówcie naszą prenumeratę. Tylko przez najbliższy czas to jedyne 60 zł za cały rok, dzięki czemu otrzymacie 4 kolejne wydania w promocyjnej cenie. Jeśli jesteście ciekawi naszych pozostałych zestawień za rok 2018 polecamy poniższe artykuły.
„Skarb bydgoski” nadal można oglądać w Europejskim Centrum Pieniądza.
Dziękujemy. Dopisaliśmy.