Pozostałości po osadzie sprzed ponad 3,2 tys. lat na stanowisku archeologicznym Pefkakia położonym obok miasta Volos w Grecji są m.in. celem badań grecko-polskiego zespołu naukowców, który w lipcu prowadzi tam pomiary geofizyczne i a we wrześniu wykona serię odwiertów.
Stanowisko Pefkakia położone jest w nadmorskiej części Tesalii, 1 km na południe od miasta Volos. To nowy projekt terenowy, który prowadzony jest pod egidą Polskiego Instytutu Archeologicznego w Atenach.
„Celem tego etapu naszych badań jest rozpoznanie zasięgu i charakteru architektury hellenistycznej i mykeńskiej, wykrycie za pomocą metod nieinwazyjnych np. pieców garncarskich, oraz rozpoznanie lokalnych uwarunkowań geologicznych” – przekazał Nauce w Polsce dr hab. Bartłomiej Lis z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN, który odpowiada za projekt ze strony polskiej. Ze strony greckiej kierowniczką jest dr Anthi Batziou z Eforatu Starożytności Magnezji.
W lipcu trwają badania geofizyczne, które umożliwiają wejrzenie pod powierzchnię ziemi bez wbijania w nią łopaty. Są one coraz częściej stosowane przez archeologów, bo często umożliwiają poznanie rozplanowania wielkich osad bez prowadzenia kosztownych i czasochłonnych wykopalisk.
Badania nieinwazyjne wykonują naukowcy z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN – Tomasz Herbich oraz Robert Ryndziewicz. Podstawową metodą wykorzystywaną na stanowisku jest georadar (GPR), dodatkowo naukowcy wykorzystują metodę elektrooporową i magnetyczną.
Wyniki tych badań posłużą także jako wskazówki dla planowania miejsc odwiertów, które wykona ekipa z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu pod kierownictwem Jakuba Niebieszczańskiego.
Mykeńska Pefkakia położona jest na południe od sztucznego wzgórza (tellu, w języku greckim określanego jako magoula) zamieszkanego od początków epoki brązu po epokę hellenistyczną. Nie jest to teren zupełnie nieznany naukowcom. Dzięki pracom Anthi Batziou wiadomo, że znajdują się tam pozostałości osady mykeńskiej funkcjonującej pomiędzy 1400 a 1200 p.n.e. Miała charakter handlowo-produkcyjny. Później w tym samym miejscu pojawili się osadnicy hellenistyczni w ramach założonego przez Demetriusza Poliorketesa olbrzymiego miasta Dimitriada. Nazwa cywilizacji mykeńskiej pochodzi od ośrodka w Mykenach, gdzie znajdował się najbardziej znany pałac-cytadela wzniesiony przez przedstawicieli tej greckiej kultury. Z kolei okres hellenistyczny trwał od 330 do 30 r. p.n.e.
Badaniom patronuje Polski Instytut Archeologiczny w Atenach (należy do UAM w Poznaniu), którego zadaniem jest promowanie osiągnięć naukowych i kultury polskiej oraz koordynacja działań polskich badaczy w Grecji. Instytut uruchomiono oficjalnie w 2021 r.
Badania są finansowane z grantu Narodowego Centrum Nauki, w ramach którego przeprowadzone zostaną także szersze studia nad terenem nadmorskiej Tesalii w późnej epoce brązu.
Źródło: naukawpolsce.pap.pl
Dziennikarz naukowy w Polskiej Agencji Prasowej (PAP) i portalu PAP - Nauka w Polsce. Ukończył archeologię i PR na Uniwersytecie im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Autor książki „Wielka Piramida. Tajemnice cudu starożytności" (Wydawnictwo Poznańskie 2023).
