Pośród lasów Pomorza wznoszą się tajemnicze budowle. Nad jeziorami, rzekami i strumieniami dawny lud zamieszkujący te tereny ustawił kamienne konstrukcje ułożone w kręgi. Do naszych czasów przetrwały zaledwie w kilku miejscach na północy dzisiejszej Polski. Kim byli budowniczowie kamiennych kręgów i dlaczego zadawali sobie trud ich budowy? Aby wyjaśnić tajemnice kamiennych kręgów na Pomorzu musimy cofnąć się w czasie o blisko dwa tysiące lat.
Wszystkich zainteresowanych kamiennymi kręgami na Pomorzu zapraszamy do obejrzenia dokumentu w reżyserii Tomasza Częścika.
Spis treści
Kamienne kręgi w Polsce
Kamienne kręgi na Pomorzu, często porównywane do słynnego Stonehenge, stanowią fascynujący element krajobrazu i kultury regionu. Te tajemnicze konstrukcje przyciągają uwagę zarówno turystów, jak i naukowców, będąc świadectwem bogatej historii i kultury zamieszkujących tu ludów.
Kto zbudował kamienne kręgi
Odkrycie tych kręgów przypisuje się ludom Gotów, którzy przybyli na te tereny z południowej Skandynawii w końcu I wieku i na początku II wieku naszej ery. Te konstrukcje kamiennych kręgów są podobne do tych, które powstawały w Skandynawii, choć są mniejsze i charakterystyczne dla regionu Pomorza.
Kręgi, zbudowane z pionowo ustawionych głazów, tworzą ogrodzoną przestrzeń zwaną koliskiem. Wysokość kamieni sięga nawet 1,7 metra, a średnice kręgów wahają się od 7 do 30 metrów. Wiele z tych kręgów znajduje się na nekropoliach, które zawierają zarówno pochówki szkieletowe, jak i ciałopalne.
Jedno z najbardziej znanych miejsc z kamiennymi kręgami to Odry, przez niektórych wręcz nazywane polskim Stonehenge. Jest to największy kompleks kręgów kamiennych w Polsce i jeden z największych w Europie. Oprócz Odrów, inne znaczące stanowiska to między innymi Węsiory, Leśno i Babi Dół-Borcz.
Gdzie w Polsce znajdują się kamienne kręgi?
Szlak Kręgów Kamiennych na Pomorzu to trasa o długości 94 kilometrów, prowadząca przez różnorodne krajobrazy regionu. Szlak jest znakowany i umożliwia turystom odkrywanie tych fascynujących konstrukcji, a także zapoznanie się z bogatą historią i przyrodą regionu.
Oprócz aspektu historycznego i kulturowego, kamienne kręgi na Pomorzu stanowią również znaczący element krajobrazu naturalnego. Wiele z nich znajduje się w malowniczych lasach, nad brzegami jezior czy rzek, co dodatkowo podnosi ich atrakcyjność turystyczną.
Wartość naukowa i kulturowa tych miejsc sprawia, że kamienne kręgi na Pomorzu są nie tylko ciekawym celem turystycznym, ale także ważnym obszarem badań archeologicznych. Prace archeologiczne w tych miejscach wciąż trwają, a odkrycia naukowców mogą dostarczyć nowych informacji na temat dawnych kultur i sposobu życia ludzi, którzy je zbudowali.
To, co sprawia, że kamienne kręgi na Pomorzu są tak wyjątkowe, to ich tajemniczość i powiązania z legendami oraz mitami, które otaczają te miejsca. Niektóre z tych legend opowiadają o skamieniałych weselach czy zaklętych w kamień tancerzach, dodając miejscu tajemniczego uroku.
Kamienne kręgi na Pomorzu to fascynujący przykład dziedzictwa kulturowego i historycznego regionu, który warto odkrywać, odwiedzając północną Polskę. Ich tajemnicza natura i związek z dawno minionymi epokami sprawiają, że stanowią one niezwykłe świadectwo przeszłości regionu i jego mieszkańców.
Witam, proszę o podanie linku do pracy lub jej tytułu i autora, w której wykorzystano naukę stratygrafii w oszacowaniu wieku kamiennych kręgów na Pomorzu. Dziękuję
Na początek polecam:
Walenta, K. (2007). Kręgi kamienne na cmentarzyskach kultury wielbarskiej na Pomorzu i ich związek z obrzędami i praktykami kultowymi. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, (25), 129–154. https://doi.org/10.18778/0208-6034.25.07
Tam też można znaleźć dalszą literaturę z czego warto zerknąć do:
Borczyk, W. (1996). Uwagi na temat astronomicznej interpretacji układu kręgów kamiennych z okresu rzymskiego w Odrach. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica, 20.
Grabarczyk, T. (1962). Sprawozdanie z badań na cmentarzysku kurhanowym z okresu rzymskiego w Odrach, pow. Chojnice w roku 1968. Komunikaty Archeologiczne, Bydgoszcz.
Grabarczyk, T. (1999). Przyczynek do chronologii cmentarzyska w Węsiorach. [w:] Comhlan. Studia z archeologii okresu przedrzymskiego i okresu wpływów rzymskich w Europie środkowej dedykowane Teresie Dąbrowskiej w 65 rocznicę urodzin, Warszawa.
Grabarczyk, T. (2001). O Węsiorach w trzydzieści pięć lat później. Pomorania Antiqua, 18.
Kasprzak, A. (2017). Cmentarzysko kurhanowe z kręgami kamiennymi w Pławnie, pow. drawski – wstępne wyniki badań. In Orbis Barbarorum. Monumenta Archaeologica Barbarica, Series Gemina, Vol. VI, Warszawa-Schlezwig.
Kmieciński, J. (1962). Zagadnienie tzw. kultury gocko-gepidzkiej na Pomorzu Wschodnim w okresie wczesnorzymskim. Łódź.
Kokowski, A. (1995). Grupa masłomęcka: z badań nad przemianami kultury Gotów w młodszym okresie rzymskim. Lublin.
Walenta, K. (1992). Przyczynek do genezy wielbarskich cmentarzysk kurhanowych z kręgami kamiennymi. Folia Archaeologica, 16.
Walenta, K. (2006). Kręgi kamienne – legendy i rzeczywistość. [w:] Cultura et politico, Studia i rozprawy dedykowane Profesorowi Jerzemu Kmiecińskicmu, Łódź.