Zęby, kości, ozdoby i narzędzia krzemienne z jaskini Bacho Kiro we współczesnej Bułgarii ujawniły, że według najnowszych badań pierwsi Homo sapiens pojawili się w Europie nawet 47 000 lat temu.
Odnajdywane na stanowisku ozdoby wykonane z zębów zwierzęcych i narzędzia krzemienne były wcześniej przypisywane neandertalczykom, ale odkryte fragmenty kości i zęby pozwoliły na rewizję istniejącej hipotezy. Odkrycie to wskazuje, że przedstawiciele gatunku Homo sapiens przybyli do Europy ok. 2 tys. lat wcześniej niż to dotychczas zakładano, w efekcie czego okres koegzystencji pomiędzy naszymi bezpośrednimi przodkami a neandertalczykami zdecydowanie się wydłuża.
„Gdy pierwsi ludzie współcześni wkroczyli na tereny Eurazji 47 tys. lat temu przynieśli ze sobą całkowicie nowe strategie przetrwania i rozpoczęli interakcje z neandertalczykami. Wymieniali się nie tylko genami, ale również technikami. Ozdoby podobne do tych z Bacho Kiro później zaczęły być produkowane przez neandertalczyków w Europie Zachodniej” stwierdził Jean-Jacques Hublin – główny autor publikacji i kierownik wydziału Ewolucji Człowieka w Instytucie Antropologii Ewolucyjnej Maxa Plancka (MPI EVA) w swoim mailu do CNN.
Wyniki badań w jaskini Bacho Kiro opublikowano w czasopismach Nature1)HUBLIN J.-J., SIRAKOV N., ALDEIAS V., BAILEY S., BARD E., DELVIGNE V., ENDAROVA E., FAGAULT Y., FEWLASS H., … TSANOVA T. 2020. Initial Upper … Więcej i Nature Ecology&Evolution.
Prace badawcze prowadzono od 2015 r., jednak warstwy zalegające w jaskini były wprost usłane tysiącami zabytków i dopiero natrafienie na szczątki pięciu osobników gatunku Homo sapiens pozwoliły na przełom w badaniach. I choć odkryte kości były źle zachowane z powodu znaczącego rozdrobnienia, ich materia organiczna zachowała się świetnie co pozwoliło na określenie ich dokładnej chronologii bezwzględnej. Sama jaskinia Bacho Kiro znana była nauce jednak już od jakiegoś czasu, w latach 80’ działali tam również polscy archeolodzy z Januszem K. Kozłowskim i Bolesławem Ginterem na czele2)KOZŁOWSKI J.K., GINTER B. 1982. Excavation in the Bacho Kiro cave (Bulgaria) : final report, Warszawa..
W wyniku najnowszych badań naukowcy byli w stanie otrzymać precyzyjne datowanie kości, co jest stosunkowo rzadkie dla tak odległych czasów. Datowanie radiowęglowe pozwoliło oszacować wiek znaleziska z rozpiętością kilku tysięcy lat, tzn. między ok. 46 940 a 43 650 lat temu. Datowanie na podstawie mutacji DNA sugeruje podobny wiek – pomiędzy 44 830 a 42 616 lat. Badacze uważają, ze tego typu kombinacja datowania radiowęglowego w połączeniu z datowaniem na podstawie mutacji DNA wkrótce stanie się standardem przy tego rodzaju badaniach i wytłumaczy nam dokładnie w jaki sposób doszło do wyginięcia neandertalczyków.
Bacho Kiro stając się najstarszym stanowiskiem górnopaleolitycznym w Europie potwierdza, że jego początków powinniśmy doszukiwać się w południowo-zachodniej Azji, skąd Homo sapiens przez m.in. bułgarską Bacho Kiro rozprzestrzenił się na całą Eurazję zastępując w trakcie kolejnych tysięcy lat populacje neandertalczyków i denisowian. Do tej pory uważaliśmy, że to kultura oryniacka stanowiła początek górnego paleolitu w Europie jednak odkrycie z Bacho Kiro ukazuje nam jak dużo pracy przed nami.
Przypisy
| 1 | HUBLIN J.-J., SIRAKOV N., ALDEIAS V., BAILEY S., BARD E., DELVIGNE V., ENDAROVA E., FAGAULT Y., FEWLASS H., … TSANOVA T. 2020. Initial Upper Palaeolithic Homo sapiens from Bacho Kiro Cave, Bulgaria, „Nature”, 581 (7808), s. 299–302, https://doi.org/10.1038/s41586-020-2259-z. |
|---|---|
| 2 | KOZŁOWSKI J.K., GINTER B. 1982. Excavation in the Bacho Kiro cave (Bulgaria) : final report, Warszawa. |
Archeolog, doktor nauk inżynieryjno-technicznych, popularyzator. Pierwsza osoba, z którą powinno się kontaktować w sprawie patronatów i ewentualnej współpracy z „Archeologią Żywą”. Post-doc w Katedrze Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kultury materialnej późnego średniowiecza i wykorzystania nowoczesnych technologii w archeologii. Pasjonat multimediów i gier komputerowych. Prowadzący cyklu cotygodniowych popularnonaukowych webinarów pt. „Kontekst”
