Już od jakiegoś czas wiadomo, że nawarstwienia kulturowe w jaskiniach zachowują DNA (a dokładniej eDNA, z ang. environmental DNA). Liczba sekwencji odzyskanych z osadów środowiskowych jest jednak na ogół niewielka, co utrudnia prowadzenie związanych z nimi analiz. Jednak zespół badaczy z powodzeniem pobrał trzy genomy ssaków z pojedynczej próbki gleby datowanej na ok. 25 000 lat temu. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie Current Biology1)GELABERT P., SAWYER S., BERGSTRÖM A., MARGARYAN A., COLLIN T.C., MESHVELIANI T., BELFER-COHEN A., LORDKIPANIDZE D., JAKELI N., … PINHASI R. 2021. … Więcej.
Jaskinia Satsurblia na Kaukazie (Gruzja) była zamieszkana przez ludzi w różnych okresach paleolitu. Do tej pory zsekwencjonowano z tego miejsca DNA jednego człowieka sprzed 15 000 lat. W starszych warstwach jaskini nie odkryto żadnych innych ludzkich szczątków.
Innowacyjne podejście zastosowane przez międzynarodowy zespół pod kierownictwem prof. Rona Pinhasiego i Pere Gelaberta z Susanną Sawyer z Uniwersytetu Wiedeńskiego we współpracy z Pontusem Skoglundem i Andersem Bergströmem z Instytutu Francisa Cricka w Londynie pozwala na identyfikację DNA w próbkach materiału środowiskowego. Wszystko dzięki zastosowaniu rozbudowanego sekwencjonowania i ogromnych zasobów analizy danych. Ta technika umożliwiła odzyskanie środowiskowego genomu człowieka z warstwy jaskini, datowanej na ok. 25 000 lat temu, czyli przed epoką lodowcową.
To nowe podejście dowiodło wykonalności odzyskiwania ludzkich genomów środowiskowych przy braku szczątków szkieletowych. Analiza materiału genetycznego wykazała, że ludzki genom środowiskowy SAT29 reprezentuje wymarły rodowód człowieka, który przyczynił się do powstania współczesnych populacji zachodnioazjatyckich. Aby potwierdzić wyniki, naukowcy porównali odzyskany genom z sekwencjami genetycznymi uzyskanymi ze szczątków kostnych pobliskiej jaskini Dzudzuana, uzyskując ostateczne dowody na podobieństwa genetyczne. Fakt ten potwierdza wyniki i wyklucza możliwość nowoczesnego zanieczyszczenia próbek.
Wraz ze zidentyfikowanym ludzkim genomem z próbek środowiskowych pobrano również inne genomy, takie jak wilk i żubr. Sekwencje zostały wykorzystane do zrekonstruowania historii populacji rasy kaukaskiej wilków i żubrów, dzięki czemu pomogą lepiej zrozumieć dynamikę populacji tych gatunków.
Zespół planuje teraz przeprowadzić dalsze analizy próbek gleby z jaskini Satsurbia w celu ujawnienia interakcji między wymarłą fauną a ludźmi oraz wpływu zmian klimatycznych na populacje ssaków. Możliwość odzyskania DNA z próbek gleby pozwala nam na odtworzenie ewolucji całych minionych ekosystemów.
Źródło: medienportal.univie.ac.at
Przypisy
| 1 | GELABERT P., SAWYER S., BERGSTRÖM A., MARGARYAN A., COLLIN T.C., MESHVELIANI T., BELFER-COHEN A., LORDKIPANIDZE D., JAKELI N., … PINHASI R. 2021. Genome-scale sequencing and analysis of human, wolf, and bison DNA from 25,000-year-old sediment, „Current Biology”,https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.cub.2021.06.023 |
|---|
Archeolog, doktor nauk inżynieryjno-technicznych, popularyzator. Pierwsza osoba, z którą powinno się kontaktować w sprawie patronatów i ewentualnej współpracy z „Archeologią Żywą”. Post-doc w Katedrze Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kultury materialnej późnego średniowiecza i wykorzystania nowoczesnych technologii w archeologii. Pasjonat multimediów i gier komputerowych. Prowadzący cyklu cotygodniowych popularnonaukowych webinarów pt. „Kontekst”
