Zapraszamy do obejrzenia filmu dokumentalnego pt. „Zapomniane ślady w Puszczy” związanego z badaniami na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej – obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Na kanale YouTube Lasów Państwowych dostępny jest od 6 kwietnia 2021 r.
Film dokumentalny o charakterze popularnonaukowym, będący swego rodzaju podsumowaniem badań prowadzonych w latach 2016-2019 na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej w ramach zadań „Inwentaryzacja dziedzictwa kulturowego” – projekt „Ocena i monitoring zmian stanu różnorodności biologicznej w Puszczy Białowieskiej na podstawie wybranych elementów przyrodniczych i kulturowych (kontynuacja)”. Produkcji, jak i samym badaniom przyświeca hasło / przesłanie – badając i popularyzując, uświadamiamy i uczymy o przeszłości Puszczy Białowieskiej i zabytkach w lasach, najnowszych technologiach, w tym teledetekcyjnych – nieinwazyjnych, jak i samych badaniach archeologicznych, a zarazem uwrażliwiamy na współistnienie dóbr kultury i środowiska, potrzebę łącznego działania na rzecz dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, podejmowania interdyscyplinarnych działań w tym zakresie.
Film związany jest bezpośrednio z badaniami naukowymi prowadzonymi na terenie polskiej części Puszczy Białowieskiej – obiektu Światowego Dziedzictwa UNESCO. Jest to pierwsza tego typu realizacja dotycząca badań naukowych, jak i ich wyników, związanych z niecodziennym przedsięwzięciem na terenie Puszczy Białowieskiej, z zastosowaniem technik teledetekcyjnych, w skali wielkoobszarowej. Produkcja o zabarwieniu edukacyjnym – przybliża nieznaną dotąd przeszłość Puszczy Białowieskiej, widzianą z perspektywy badań archeologicznych czy historycznych, z zastosowaniem najnowszych – nieinwazyjnych technologii, zwłaszcza LiDARu.
Niewątpliwym sukcesem prowadzonych badań było odkrycie nieznanych dotąd pozostałości po dawnych systemach rolnych, które zachowały się na terenie Puszczy Białowieskiej, dość dobrze w wielu miejscach i na znacznych obszarach Puszczy Białowieskiej. Jest to unikatowe znalezisko i osobliwy zbiór obiektów w skali Polski czy Europy. Wstępnie określono, że obiekty te wiązane są z epoką żelaza – okresem wpływów rzymskich lub ze średniowieczem. Ich zasięg i stan zachowania analizowano z zastosowaniem m.in. badań wykopaliskowych, prospekcji geofizycznej, analiz specjalistycznych, w tym analiz gleboznawczych, które potwierdziły w licznych miejscach funkcję oraz zasięg tych obiektów.
Zachęcamy do obejrzenia filmu wszystkich zainteresowanych Puszczą Białowieską, dziedzictwem archeologicznym na terenach leśnych, ale i tych zainteresowanych tajnikami archeologii XXI wieku. Wyniki dotychczasowych badań ukazały się już m.in. na łamach międzynarodowych, recenzowanych czasopism naukowych „Remote Sensing”1)STEREŃCZAK K., ZAPŁATA R., WÓJCIK J., KRASZEWSKI B., MIELCAREK M., MITELSZTEDT K., BIAŁCZAK M., KROK G., KUBERSKI Ł., … CIESZEWSKI C.J. 2020. … Więcej czy „Biological Conservation”2)BLICHARSKA M., ANGELSTAM P., GIESSEN L., HILSZCZAŃSKI J., HERMANOWICZ E., HOLEKSA J., JACOBSEN J.B., JAROSZEWICZ B., KONCZAL A., … WINKEL G. 2020. … Więcej, uzyskując obecnie wymiar popularyzatorski w formie filmu dokumentalnego.
Główny wykonawca filmu Fundacja Hereditas oraz Instytut Badawczy Leśnictwa (lider konsorcjum), producent wykonawczy Fundacja Sztuki Wszystkie. Film w reżyserii Marty Kądziela – autorki i/lub współautorki takich realizacji jak „Ginące gatunki” (2016), „Na szlaku Natura 2000″ (2013), „Mapa ginącego świata” (2016), „Poznaj swoją naturę” (2016), „Ocalony świat” (2013-14), „Załoga Eko” (2011-16) czy „Spróbujmy razem” (2004-11). Film powstał w ramach projektu finansowanego przez Dyrekcję Generalną Lasów Państwowych w latach 2017-2019.
Zachęcamy również do zapoznania się z wywiadem (powiązanym z ww. filmem i badaniami) pt. „Indiana Jones w polskich lasach. Archeologia XXI w.” z gościnnym występem prof. UKSW dr. hab. Rafała Zapłaty oraz prof. IBL dr. hab. Krzysztofa Stereńczaka – PODCAST „Między drzewami”.
Przypisy
| 1 | STEREŃCZAK K., ZAPŁATA R., WÓJCIK J., KRASZEWSKI B., MIELCAREK M., MITELSZTEDT K., BIAŁCZAK M., KROK G., KUBERSKI Ł., … CIESZEWSKI C.J. 2020. ALS-Based Detection of Past Human Activities in the Białowieża Forest—New Evidence of Unknown Remains of Past Agricultural Systems, „Remote Sensing”, 12 (16), https://doi.org/10.3390/rs12162657. |
|---|---|
| 2 | BLICHARSKA M., ANGELSTAM P., GIESSEN L., HILSZCZAŃSKI J., HERMANOWICZ E., HOLEKSA J., JACOBSEN J.B., JAROSZEWICZ B., KONCZAL A., … WINKEL G. 2020. Between biodiversity conservation and sustainable forest management – A multidisciplinary assessment of the emblematic Białowieża Forest case, „Biological Conservation”, 248 , s. 108614, https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.biocon.2020.108614. |
Doktor nauk historycznych / dr hab. nauk technicznych. Pracownik Instytutu Informatyki UKSW w Warszawie. Absolwent kierunku archeologia UAM w Poznaniu. Specjalista w zakresie m.in. geomatyki, teledetekcji, digitalizacji i metod nieinwazyjnych w badaniach archeologicznych i architektonicznych. Członek m.in. ICOMOS i Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków.
Wicedyrektor Instytutu Badawczego Leśnictwa, pracownik Zakładu Geomatyki w Instytucie Badawczym Leśnictwa. Specjalista w zakresie wykorzystania geomatyki w analizach środowiska leśnego. Absolwent Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Uniwersytetu w Salzburgu, Uniwersytetu Jagiellońskiego i Szkoły Głównej Handlowej.
