Jedną z najważniejszych osad południowego Cypru w epoce brązu, czyli sprzed ponad 3 tys. lat, bada międzynarodowy polsko-austriacko-włoski zespół archeologów. Za nimi pierwszy sezon badań, który ujawnił szereg nieznanych dotąd budynków.
Mowa o stanowisku archeologicznym Erimi Pitharka. Zlokalizowane jest w dolinie rzeki Kouris na Cyprze, w jednym z najbogatszych w pozostałości archeologiczne rejonów wyspy, a jednocześnie nadal w dużej mierze nieprzebadanym. Badania prowadzone są pod kierunkiem dr Katarzyny Zeman-Wiśniewskiej z Instytutu Archeologii UKSW, prof. Laerke Recht z Universität Graz (Austria) oraz dr Lorenzo Mazzotta z Università del Salento (Włochy).
Jak wynika z informacji przesłanych przez badaczy, Erimi Pitharka było prawdopodobnie jednym z najważniejszych ośrodków tego regionu w późnej epoce brązu (1600-1050 p.n.e.), o czym świadczy umiejscowienie, wielkość i ufortyfikowanie murami nadal widocznymi u podnóża wzgórza.
Głównym celem projektu jest rozpoznanie kluczowej części osady z późnej epoki brązu – kompleksu administracyjnego związanego z działalnością rolniczą, magazynową i produkcyjną. Pierwszy sezon badań odbył się w lipcu i sierpniu 2022 roku. Wykopaliska poprzedzono badaniami niedestrukcyjnymi, min. za pomocą georadaru. Dodatkowo badacze zastosowali drona. Dzięki temu wykonali trójwymiarowy model terenu stanowiska, który jest pomocny w czasie wyboru miejsc do prowadzenia przyszłych wykopalisk.
„Badania geofizyczne i analizy dały obiecujące wyniki wstępne wskazujące na intensywne wykorzystanie szczytu wzgórza w epoce brązu. Rozpoczęte badania wykopaliskowe jak dotąd potwierdzają wyniki prospekcji geofizycznej.” – podkreśla prof. Fabian Welc, dyrektor IA UKSW, który jest odpowiedzialny za badania nieinwazyjne w ramach projektu.
Późna epoka brązu, czyli czasy w których istniała badana osada, to okres szczególnego rozkwitu w całym wschodnim basenie Morza Śródziemnego.
„Jednak u schyłku tej epoki mieszkańcy Cypru zmagali się ze zmianami klimatycznymi i migracjami – wyzwaniami podobnymi do tych, z którymi zmagamy się obecnie. Jakie strategie wobec ówczesnych zmian i zagrożeń społecznych oraz klimatycznych przyjęli starożytni mieszkańcy Erimi Pitharka – to pytania, które nas szczególnie interesują” – podkreśla dr Zeman-Wiśniewska.
W projekcie obok badaczy i studentów z Polski uczestniczą specjaliści i studenci archeologii z Cypru, Austrii, USA i Grecji. Badania odbywają się za zgodą Cypryjskiego Departamentu Starożytności i są finansowane m.in. przez Uniwersytet w Graz i z grantu NCN.
Źródło powyższego tekstu: naukawpolsce.pap.pl, Autor: Szymon Zdziebłowski
Dodatkowy komentarz archeologów na temat wyników prac
Tegoroczne wykopaliska ujawniły pozostałości dużego budynku lub zespołu budynków zarówno w kierunku wschodnim, jak i północnym, niektóre bezpośrednio powiązane z wcześniej odkrytymi pozostałościami. Struktury obejmują kilka dodatkowych pomieszczeń, które wydają się być dziedzińcem z częścią dużego naczynia zasobowego (pitos) zachowanego in situ oraz ścianą powiązaną z terakotową instalacją.
W wielu miejscach naturalna skała została wycięta w celu budowy ścian, pomieszczeń i instalacji. Jak dotąd znaleziska obejmują min. ceramikę wskazującą głównie na okres późno cypryjski IIC (ok. 1300-1200 p.n.e), czy kamienie żarnowe, co potwierdza rolniczy charakter ośrodka. Znaleziska wskazują na związki z basenem Morza Egejskiego, zarówno stałym lądem jak i z Kretą oraz Lewantem.
