, , ,

Polscy archeolodzy odkryli najstarszą świątynię w rejonie Zatoki Perskiej

|


Słowa kluczowe: , , , , , ,

Kończący się sezon wykopaliskowy misji Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW na stanowisku Bahra 1 w Kuwejcie przyniósł świetne odkrycia. Przedstawiono je podczas prezentacji zorganizowanej w Ambasadzie RP w Kuwejcie.

Znaleziska dokonano na terenie pradziejowej osady, którą archeolodzy określają jako „Bahra 1”. Życie kwitło w niej pod koniec VI tysiąclecia p.n.e. Położona jest w północnym Kuwejcie, na pustyni Al-Subijah. Tam, wśród bardzo licznych zabudowań mieszkalnych rozciągających się na długości blisko 200 m, naukowcy natknęli się na bardzo nietypową – ich zdaniem – budowlę.

„Jest to prostokątny budynek z symetrycznie usytuowaną niszą w jednej ze ścian. W niszy znajdują się resztki po palenisku wypełnione popiołami” – opowiada PAP kierownik wykopalisk w Kuwejcie, prof. Piotr Bieliński z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. U schyłku jej istnienia budowlę otoczono kolistym murem, co – w ocenie naukowca – jest typowym rozwiązaniem dla miejsc kultu u pradziejowych społeczności pustynnych w tym rejonie świata.

Atrakcyjna kultura Ubaid

„To najstarsza do tej pory odkryta w rejonie Zatoki Perskiej budowla, która ma jakiś związek z kultem, a zatem jest to świątynia” – uważa prof. Bieliński. W jego ocenie jest to jednak „anomalia”, bo kolejne budowle o podobnym przeznaczeniu znane są dopiero z poł. III tysiąclecia p.n.e. Są zatem późniejsze o ponad 2,5 tysiąca lat.

Przykładowy fragment naczynia kultury ubaidzkiej (fot. S. Reihe za Centrum Archeologii Sródziemnomorskiej UW)
Przykładowy fragment naczynia kultury ubaidzkiej (fot. S. Reihe za Centrum Archeologii Sródziemnomorskiej UW)

Kierownik wykopalisk uważa, że inspiracja do jej wzniesienia pojawiła się z terenu Mezopotamii wraz z wpływami społeczności określanej przez archeologów jako Ubaid. Uważa się, że społeczność ta rozwinęła się w Mezopotamii, ale miała globalny zasięg oddziaływania, promieniując na tereny ościenne. Jej materialne ślady w postaci ceramiki i innych charakterystycznych przedmiotów znajdowane są od Turcji po Zatokę Perską.

„Nowo odkryta przez nas świątynia jest bardzo podobna do tej znanej już szeroko archeologom świątyni z Eridu w południowej części Międzyrzecza, co dodatkowo wspiera koncepcje na temat wpływu ludności z tamtego rejonu. Uprawomocnia też koncepcję, że nowo odkryty budynek to faktycznie świątynia” – mówi prof. Bieliński.

Nie tylko sama świątynia

W czasie kończącego się sezonu badawczego w sąsiedztwie wspomnianej budowli dokonano jeszcze jednego odkrycia. Odsłonięte zostały duże fragmenty usytuowanej w centrum osady przestrzeni niezabudowanej, otoczonej przynajmniej z trzech stron zwartą zabudową.

„Rozmiary i regularność granic tego placu każą myśleć o jakiejś formie planowania przestrzennego, co – biorąc pod uwagę okres, z którego pochodzi osada, jest czymś zaskakującym” – komentuje prof. Bieliński. W jego ocenie podobnych przykładów zagospodarowania przestrzeni naukowcy nie znają nawet z osad ubaidzkich z terenów Mezopotamii.

Uzyskane podczas tegorocznych badań dane wymagają jeszcze opracowania i publikacji naukowej. Ale już wiadomo, że te odkrycia znakomicie potwierdzają wyrażaną przez wielu naukowców intuicję, iż korzeni miejskiej cywilizacji należy szukać właśnie w okresie Ubaid i związanej z nim intensyfikacji kontaktów handlowych, wymiany dóbr i idei.

Jak podsumowuje prof. Bieliński – Bahra 1 jest świetnym przykładem „atrakcyjności” kultury Ubaid, która potrafiła silnie oddziaływać nawet na społeczności nierolnicze, żyjące w odmiennych strefach ekologicznych, przekazując im nie tylko elementy kultury materialnej, ale też pewne modele życia, które półkoczowniczy mieszkańcy kuwejckiej pustyni zaadaptowali do swoich potrzeb. Znaleźli się oni w ten sposób w ramach wspólnoty kulturowo-ekonomicznej, która sięgała od Zatoki po Palestynę.

Źródło: naukawpolsce.pl (autor: Szymon Zdziebłowski) / pcma.uw.edu.p (autorka: Agnieszka Szulc-Kajak)

Redaktor naczelny AŻ | Oficjalna strona

Archeolog, doktor nauk inżynieryjno-technicznych, popularyzator. Pierwsza osoba, z którą powinno się kontaktować w sprawie patronatów i ewentualnej współpracy z „Archeologią Żywą”. Post-doc w Katedrze Antropologii Instytutu Biologii Środowiskowej Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się wokół kultury materialnej późnego średniowiecza i wykorzystania nowoczesnych technologii w archeologii. Pasjonat multimediów i gier komputerowych. Prowadzący cyklu cotygodniowych popularnonaukowych webinarów pt. „Kontekst

CZY TEŻ W DZIECIŃSTWIE CHCIAŁEŚ BYĆ ARCHEOLOGIEM?

My od zawsze! Cześć, ARCHEOLOGIA ŻYWA to mały zespół osób kochających odkrywanie i pisanie o przeszłości. Czujemy jednak, że wciąż zna ją zbyt mało osób. Pytanie, czy chcesz nam pomóc w promocji naszej historii?

Dodaj komentarz

css.php