Tuż obok biło serce miasta. Historia kościoła św. Wojciecha

Muzeum Archeologiczne w Krakowie serdecznie zaprasza na otwarcie nowej wystawy w podziemiach zabytkowego kościoła św. Wojciecha, położonego na Rynku Głównym w Krakowie.

Nowa ekspozycja, zatytułowana „Tuż obok biło serce miasta. Historia kościoła św. Wojciecha”, stanowi czwartą odsłonę projektu realizowanego przez Muzeum Archeologiczne w Krakowie. Wystawa jest zlokalizowana w podziemiach kościoła św. Wojciecha na Rynku Głównym, miejscu pełnym historii i kulturowych tajemnic. 

Otwarcie wystawy odbędzie się 29 sierpnia (czwartek) o godzinie 12:00 w sali konferencyjnej gmachu głównego Muzeum przy ul. Senackiej 3. Po części oficjalnej zaplanowane jest przejście na ekspozycję.

Kościół św. Wojciecha jest jednym z najstarszych obiektów sakralnych w Krakowie, a prezentowana wystawa ukazuje jego powstanie i rozwój, łącząc w sobie elementy legendy patrona oraz dzieje wczesnośredniowiecznego miasta i jego mieszkańców.

Od czasów Jana Długosza (1415–1480) kościół św. Wojciecha uważany jest za najstarszy spośród wszystkich kościołów Krakowa zbudowanych poza obrębem wawelskiego grodu. Obecna świątynia, poprzedzona drewnianą budowlą z przełomu X/XI w. i murowanym kościołem z wieżą, z wieku XI, wzniesiona została w początkach XII w. W źródłach pisanych kościół pojawia się w latach 1250 i 1286, a od roku 1404 uzyskuje status prebendy uniwersyteckiej.

W okresie 1611–18, z inicjatywy rektora Akademii Krakowskiej Walentego Fontany, nastąpiła gruntowna przebudowa świątyni (podwyższenie murów, nakrycie nawy kopułą, podniesienie poziomu posadzki). Kolejne remonty i rozbudowa przypadły na wiek XVIII: 1711 wzniesiono zakrystię, a w 1729 drewnianą kaplicę św. Jana Nepomucena (zamieniona na murowaną w 1778). W roku 1883, podczas renowacji kościoła, doszło do ujawnienia i częściowego odsłonięcia romańskich partii budowli. W latach 1957–67 przy obiekcie przeprowadzono gruntowne badania archeologiczne (m.in. odkryto budynki drewniane i tzw. kościół dolny) oraz odnowiono świątynię  (wykonano nowe zejścia do odsłoniętego pierwotnego poziomu otoczenia kościoła oraz pomieszczenie muzealne pod kościołem z eksponowanymi znaleziskami, dostępne przez portal południowy).

Nowa ekspozycja poświęcona jest przekształceniom architektonicznym kościoła, od budowli drewnianej z X/XI w., przez romański obiekt z wieku XI/XII, aż po nowożytne przebudowy. Na wystawie można zobaczyć również elementy związane z duchową i kulturotwórczą rolą kościoła, jak szkaplerze, krzyżyki, lichtarze, kaganki, paramenta liturgiczne, przedmioty nawiązujące do tradycji piśmienniczej, a także przedmioty związane z rozwojem architektury sakralnej.

Wystawa zaskakuje multimedialnością i różnorodnością środków przekazu, takich jak plansze, rekonstrukcje czy oryginalne zabytki. Ciekawym dodatkiem jest hologram z animacją 3D, który pokazuje przekształcenia architektoniczne kościoła św. Wojciecha na przestrzeni wieków. Dodatkowo, na nowej ekspozycji pokazane zostaną nieeksponowane dotąd fragmenty murów fundamentowych pierwszej fazy budowy kościoła romańskiego. 

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.

Patronat medialny: Archeologia Żywa

Kurator wystawy: Bogumił Pilarski