Archeowarsztat
Artefakty i zabytki
Genetyka
- przez Radosław BielMiędzynarodowy zespół naukowców opublikował wyniki badań, które ujawniają, jak dziedzictwo genetyczne neandertalczyków zmieniało się na przestrzeni ostatnich 50 tysięcy lat. W przeciwieństwie do wcześniejszych badań, koncentrujących się głównie na współczesnych genomach, nowa analiza po raz pierwszy obejmuje szeroki zakres czasowy […]
- przez Radosław BielMieszkańcy starożytnej Europy i basenu Morza Śródziemnego byli mniej mobilni niż wcześniej sądzono – wskazują międzynarodowe badania 204 genomów szczątków ludzkich z czasów istnienia Cesarstwa Rzymskiego. Tylko 7-11% zbadanych szczątków pochodziło z obszarów znacznie oddalonych od miejsca pochówku. W ostatnich […]
- przez RadekBW epoce środkowego brązu na tereny dzisiejszej Polski i Ukrainy napływały liczne fale migracji – piszą polscy naukowcy na łamach „Nature Communications”. Ich ślady odczytywane są dzięki nowym badaniom genetycznym. Badania populacyjne oraz studia nad pokrewieństwem społeczności z epoki brązu […]
Ludzie i społeczeństwa
- przez Marzena WoźnyW drugiej połowie XIX wieku, inspirowani europejskimi odkryciami w dziedzinie archeologii prehistorycznej, krakowscy uczeni zaczęli interesować się badaniami jaskiń. Postulat prowadzenia badań stanowisk jaskiniowych szczególnie mocno podkreślał Izydor Kopernicki po powrocie z międzynarodowego kongresu antropologii i archeologii prehistorycznej w Brukseli. […]
- przez Małgorzata KrólByła jedną z pierwszych kobiet, które zajmowały się archeologią na ziemiach polskich. Odkryła tzw. kopce kujawskie, megalityczne obiekty starsze niż słynne piramidy egipskie! Kim była Natalia Kicka? Urodziła się w 1801 r. lub 1806 r. w Wilnie w rodzinie ziemiańskiej […]
- przez Radosław Biel20 marca 2025 roku „National Geographic Polska” zaprezentowało projekt, który miał zrewolucjonizować nasze wyobrażenia o dynastii Jagiellonów. W ramach kampanii edukacyjnej „Nowy Poczet Jagiellonów” przedstawiono wizerunki kilkunastu królów oraz ich małżonek, stworzonych – jak deklarowano – na podstawie rzetelnej analizy […]
Ciekawostki
- przez Małgorzata KrólByła jedną z pierwszych kobiet, które zajmowały się archeologią na ziemiach polskich. Odkryła tzw. kopce kujawskie, megalityczne obiekty starsze niż słynne piramidy egipskie! Kim była Natalia Kicka? Urodziła się w 1801 r. lub 1806 r. w Wilnie w rodzinie ziemiańskiej […]
- przez Dawid SychPo dwóch ostatnich filmach z wiekowym już Harrisonem Fordem w roli głównej, większość fanów Indiany Jonesa straciła nadzieję, że słynny amerykański archeolog jeszcze kiedyś powróci do łask. Z odsieczą przyszło jednak studio MachineGames, które oddało w ręce graczy grę „Indiana […]
- przez Agnieszka MączyńskaPismo, jeden z największych wynalazków człowieka, pojawiło się niezależnie aż w czterech miejscach – w Mezopotamii, Egipcie, Chinach oraz Mezoameryce. Ta swoista rewolucja nie dokonywała się nagle i musi być rozpatrywana jako proces, w czasie którego język mówiony zyskiwał materialną […]
Prawo
- przez Marek FlorekUwagi w związku z projektem zmiany ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami w zakresie dotyczącym regulacji poszukiwań zabytków Dr hab. Marek FlorekInstytut Archeologii UMCS w Lublinie/Delegatura w Sandomierzu Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków […]
- przez Lubelski Wojewódzki Konserwator ZabytkówDo rejestru zabytków województwa lubelskiego, pod numerem A/65, zostało wpisane otoczenie wieży o charakterze sakralno-obronnym wraz ze wzgórzem w Stołpiu. Do podjęcia decyzji przyczyniły się odkrycia poczynione w latach 2015, 2018 i 2021. Sama wieża została uznana za zabytek w […]
- przez Marcin SabacińskiOdkrycia fascynują. Rozbudzają ciekawość, skupiają zainteresowanie i na chwilę wyrywają nas z przewidywalnej codzienności. Największe emocje rodzą u tych, którym dane było przez moment stać się odkrywcami. Dotyczy to każdego, a siła która każe nam zabrać do kieszeni kamień ze […]
Rekonstrukcje
Religie i rytuały
- przez Radosław BielNa szczycie jednego ze wzniesień w San Isidro w zachodnim Salwadorze odkryto unikatowy depozyt pięciu ceramicznych figurek datowanych na około 410–380 rok p.n.e. Odkrycie jest o tyle istotne, że podważa dotychczasowe przekonanie o izolacji kulturowej prekolumbijskiego Salwadoru. Wyraźne podobieństwa figurek […]
- przez Radosław BielNa zboczach andyjskich wulkanów Inkowie wznosili budowle, które były czymś więcej niż zwykłymi schronieniami. Tambos, wysokogórskie stacje postojowe, odgrywały kluczową rolę w pielgrzymkach ku świętym szczytom, gdzie składano ofiary bogom. Dzięki badaniom polskiego zespołu badawczego udało się lepiej zrozumieć funkcję […]
- przez Wojciech EjsmondZ dumą ogłaszamy powstanie Mummy Research Center (Międzynarodowego Centrum Badań nad Mumiami), które oficjalnie rozpoczęło swoją działalność z końcem 2024 roku. Centrum, będące unikalnym projektem w skali światowej, powstało w odpowiedzi na rosnące potrzeby interdyscyplinarnych badań nad mumiami oraz ludzkimi […]
Skarby i depozyty
Stanowiska archeologiczne
- przez Radosław BielNa zboczach andyjskich wulkanów Inkowie wznosili budowle, które były czymś więcej niż zwykłymi schronieniami. Tambos, wysokogórskie stacje postojowe, odgrywały kluczową rolę w pielgrzymkach ku świętym szczytom, gdzie składano ofiary bogom. Dzięki badaniom polskiego zespołu badawczego udało się lepiej zrozumieć funkcję […]
- przez Radosław Liwoch i 1 moreW najbliższych dniach ukaże się XIV tom z serii Biblioteka Muzeum Archeologicznego w Krakowie pt. „Dakowie nad górnym Dniestrem. Eponimiczne cmentarzysko kultury lipickiej w Lipicy Górnej (Ukraina)”. Ta wieloautorska książka współfinansowana jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jej tytuł […]
- przez Radosław BielNa początku 2025 roku polsko-egipska misja archeologiczna „Mastaba Faraona” powróci do Sakkary, aby zgłębić tajemnice jednego z najbardziej intrygujących grobowców starożytnego Egiptu – mastaby faraona Szepseskafa. Naukowcy z Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych Polskiej Akademii Nauk (IKŚiO PAN), wspierani przez […]
Wojna i polityka
- przez Radosław BielNowe badania znalezisk z pola bitwy w dolinie Tollense w północno-wschodnich Niemczech miały na celu ustalenie skąd przybyli wojownicy biorący udział w tym starożytnym konflikcie. Wnioski opublikowane w czasopiśmie „Antiquity”, skupiają się na analizie typów grotów strzał i ich rozmieszczeniu […]
- przez Radosław BielTegoroczne prace archeologiczne w starożytnym obozie legionowym Novae, położonym nad Dunajem w Bułgarii, przyniosły przełomowe odkrycie. Międzynarodowy zespół pod kierunkiem prof. Eleny Kleniny z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu potwierdził istnienie ogromnego arsenału I Legionu Italskiego, zajmującego imponującą powierzchnię 3200 […]
- przez Radosław BielWrocławscy badacze odkrywają zapomniane obozy pracy przymusowej, które skrywają tragiczne historie tysięcy ofiar II wojny światowej. Dzięki nowoczesnym technologiom i intensywnym badaniom, ukryte do tej pory w gęstych lasach Borów Dolnośląskich miejsca zniewolenia, teraz odsłaniają swoje tajemnice. W okresie II […]
Wykopaliska archeologiczne
- przez Radosław BielNa szczycie jednego ze wzniesień w San Isidro w zachodnim Salwadorze odkryto unikatowy depozyt pięciu ceramicznych figurek datowanych na około 410–380 rok p.n.e. Odkrycie jest o tyle istotne, że podważa dotychczasowe przekonanie o izolacji kulturowej prekolumbijskiego Salwadoru. Wyraźne podobieństwa figurek […]
- przez Agnieszka SzymczakArmeńsko-Polska Ekspedycja Archeologiczna zakończyła pierwszy sezon badań w Argisztikhinili – jednym z kluczowych miast królestwa Urartu, rywalizującego z Asyrią o dominację na starożytnym Bliskim Wschodzie. Stanowisko, choć pełne cennych śladów przeszłości, jest obecnie zagrożone – jeśli badania nie zostaną przeprowadzone […]
- przez Agnieszka SzymczakKuwejcko-Polska Misja Archeologiczna zakończyła właśnie tegoroczny sezon badań na stanowisku Bahra 1 na pustyni Al-Subiyah w północnym Kuwejcie. Datowane na połowę VI tysiąclecia p.n.e. stanowisko jest jedną z najstarszych i największych znanych neolitycznych osad na Półwyspie Arabskim. Od 2009 roku […]
