Kolejny raz przypadkowy, lecz świadomy wartości zabytku odkrywca, przyczynił się do poszerzenia wiedzy na temat historii oraz wzbogacił kolekcję pradziejowych zabytków z terenu Lubelszczyzny. Tym razem zabytek pochodzi z młodszej epoki kamienia.
Podczas przygotowania fundamentów pod budowę domu mieszkalnego w miejscowości Wysokie, gm. Jastków, pow. lubelski, właścicielowi nieruchomości – Panu Mariuszowi Skałeckiemu udało się znaleźć przedmiot jakim jest niewielka krzemienna siekierka.
Według wstępnych ocen znalezisko można datować na III- II tysiąclecie p.n.e. W otoczeniu miejsca odkrycia siekierki podczas przeprowadzonej później konserwatorskiej prospekcji terenowej nie natrafiono niestety na inny ruchomy materiał zabytkowy lub obiekty ziemne, które połączyć można byłoby ze zgłoszonym znaleziskiem. Ustalono jedynie, że w promieniu kilkudziesięciu metrów od wskazanego przez odkrywcę miejsca nie jest usytuowane żadne dotychczas zaewidencjonowane stanowisko archeologiczne.
Wymiary zabytku: długość 78 mm, szerokość ostrza 43 mm, obucha 25 mm. Wykonana z krzemienia pasiastego niewielka siekierka posiada regularnych kształt, w rzucie płaszczyznowym jest trapezowa, w przekroju poprzecznym czworokątna. W obrysie bocznym posiada kształt klina. Wszystkie jej boczne ściany, wraz z lekko wypukłym obuchem były intensywnie gładzone. Okaz zachował się w wyjątkowo bardzo dobrym stanie i pozbawiony jest śladów zużycia. Zaobserwować można jedynie drobne przetarcia przy partii przyobuchowej. Zabytek pozostaje w niewielkim stopniu uszkodzony. Egzemplarz posiada wyszczerbienia ostrza.
Cechy omawianego znaleziska (w połączeniu z wykorzystanym materiałem – krzemieniem pasiatym) wskazują, że mamy do czynienia z siekierką wytworzoną w tzw. stylistyce amforowej. Według badaczy pradziejowych broni obuchowych (J. Libera, 2009) egzemplarze krzemiennych, czterościennych siekier należy identyfikować z neolityczną kulturą amfor kulistych (3100 – 2600 p.n.e.) lub schyłkowo-neolityczną kulturą ceramiki sznurowej.
Odkryta w Wysokim siekierka została wykonana z wyjątkową starannością. Przedmiot został estetycznie wykończony, co może wskazywać na jego szczególną rangę (atrybut pozycji społecznej jej właściciela?) lub przeznaczenie (wyposażenie grobowe?). Odkryty przypadkowo oraz przekazany do urzędu konserwatorskiego artefakt, został zabezpieczony i w najbliższej przyszłości przekazany zostanie do instytucji muzealnej.
Przy okazji składamy odkrywcy zabytku – Panu Mariuszowi Skałeckiemu – podziękowanie za odnalezienie, zabezpieczenie i przekazanie służbom konserwatorskim tego wyjątkowego zabytku archeologicznego.
Źródło tekstu i zdjęcia: profil Facebook Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
Lubelski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Lublinie jest organem administracji zespolonej, działającej w imieniu Wojewody Lubelskiego. Artykuły publikowane na stronie Archeologii Żywej pochodzą z ich profilu Facebook, na którym informują o realizowanych obecnie i w przeszłości pracach konserwatorskich przy zabytkach ruchomych i nieruchomych na terenie woj. lubelskiego.
