Zdrowie i higiena w dawnym Gdańsku

Na nowej wystawie Muzeum Archeologicznego w Gdańsku można zobaczyć 200 zabytków pochodzących z okresu od XVI wieku do czasów nowożytnych. Wśród zabytkowych przedmiotów znajdują się między innymi: grzebienie, szczoteczki do zębów, akcesoria kosmetyczne, nocniki, elementy dawnej infrastruktury wodociągowej, okulary, narzędzia chirurgiczne, strzykawki, butelki i pojemniki aptekarskie, fajki do tytoniu.

Dzięki ilustrowanym posterom wystawowym zwiedzający dowiadują się, jaki był stan zdrowia dawnych gdańszczan, skąd czerpano wodę pitną, jak funkcjonował system kanalizacji miejskiej, a także gdzie powstawały szpitale i apteki.

Dobrym wyznacznikiem stopnia higieny i warunków życia dawnych populacji jest występowanie zmian na szkielecie. Z badań antropologicznych dowiadujemy się, że w utrzymaniu kondycji pomagała gdańszczanom urozmaicona dieta, wynikająca z położenia miasta nad morzem i rzeką. Historię poznajemy na przykładzie szkieletu odkrytego w trakcie wykopalisk w kościele św. Jakuba w Gdańsku. Szczątki te należały do Gotthilfa Bergemanna, dzierżawcy gospody mieszczącej się przed wiekami w Domu Gildii Szyprów.

Oddzielny wątek poświęcono Wasserkunstowi, czyli kunsztowi wodnemu, który funkcjonował w Gdańsku od 1536 r. To wysoko wydajne, zaawansowane technicznie urządzenie jako jedno z pierwszych w Europie było wyposażone w pompy tłokowe; pisano o nim w XVII-wiecznych podręcznikach do mechaniki.

Dodatkowych atrakcji dostarczają multimedia:

• 14-minutowy film animowany pokazujący dawne lecznictwo – w tym rekonstrukcje zabiegów chirurgicznych, takich jak amputacja kończyny lub trepanacja czaszki – rozwój gdańskich szpitali oraz straszliwe zarazy nawiedzające miasto;
• aplikacja edukacyjna „Wyczyść kocmołucha”, gra typu drag & drop(przeciągnij i upuść) polegająca na wybieraniu przedmiotów, dzięki którym bohater odzyska higienę osobistą i schludny wygląd.

Opracowując aspekty medyczne wystawy, muzealnicy konsultowali się z pracownikami naukowymi Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego.

Wystawa została dofinansowana ze środków Miasta Gdańska.