Międzynarodowa konferencja KAFU 2026 w Złotowie – jubileusz 25-lecia jednej z najważniejszych organizacji archeologicznych Europy Środkowej

W dniach 4–5 lipca 2026 roku w Złotowie odbędzie się jubileuszowa konferencja naukowa międzynarodowej organizacji „Kommission zur Erforschung von Sammlungen archäologischer Funde und Unterlagen aus dem nordöstlichen Mitteleuropa (KAFU)”, obchodzącej 25-lecie działalności. Organizacja ta, skupiająca wiodących badaczy Europy Środkowej, specjalizuje się w rekonstrukcji wiedzy o zasobach archeologicznych utraconych wskutek wojen i innych zdarzeń XX wieku.

Od 25 lat KAFU dokumentuje, porządkuje i udostępnia dane z zakresu dziedzictwa archeologicznego, rekonstruując informacje o ponad 12 tysiącach znalezisk z 8 tysięcy lokalizacji i niemal 100 tysiącach zabytków. W dorobku 35 Członków Rzeczywistych znajduje się blisko 1000 publikacji naukowych. Do organizacji należy również 15 Członków Korespondentów oraz ponad 400 współpracowników. KAFU podejmuje działania na terenie Niemiec, Polski, Litwy, Łotwy, a od 2024 roku także Ukrainy (w miejsce wykluczonej z organizacji Federacji Rosyjskiej). Jednym z ważnych sukcesów ostatnich lat było zabezpieczenie zbiorów muzeum w Sumach w Ukrainie, położonym blisko linii frontu.

Decyzja o organizacji jubileuszowej konferencji w Złotowie zapadła jednogłośnie. W uzasadnieniu podkreślono, że miasto i region stały się modelowym przykładem wdrażania metodologii KAFU, a wcześniej należały do najsłabiej rozpoznanych pod względem archeologicznym części Europy. Konferencja odbędzie się dzięki współpracy organizatorów z władzami lokalnymi – Starostą Złotowskim Patrykiem Wrukiem i Burmistrzem Jakubem Pieniążkowskim – którzy objęli wydarzenie oficjalnym patronatem oraz powołali struktury wsparcia organizacyjnego.

Gospodarzem wydarzenia jest KAFU, a jego współorganizatorami są:

• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie (UMCS),
• Muzeum Okręgowe w Pile,
• Muzeum im. Stanisława Staszica w Hrubieszowie,
• Muzeum Ziemi Złotowskiej,
• Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych,
• Miasto Złotów,
• Powiat Złotowski.

Partnerem instytucjonalnym została Generalna Dyrekcja Lasów Państwowych, która współuczestniczyła w badaniach terenowych prowadzonych w lasach Krajny. Patronat medialny nad wydarzeniem objął magazyn „Archeologia Żywa”. Trwają również procedury uzyskania patronatów honorowych instytucji rangi państwowej oraz międzynarodowych instytucji naukowych i muzealnych.

Informacje organizacyjne

Konferencja będzie miała charakter dwudniowy. W części otwartej (4 lipca) przewidziano:

• uroczystości jubileuszowe,
• wystąpienie Prezydenta KAFU prof. Matthiasa Wemhoffa,
• prezentację działalności KAFU na terenie Krajny,
• prezentację popielnicy z wizerunkiem ludzkiej twarzy z miejscowości Tłukomy, uznawanej dotąd za zaginioną – przygotowaną przez Manfreda Navrota z Museum für Vor- und Frühgeschichte w Berlinie.

Równolegle otwarta zostanie wystawa jubileuszowa „3 x 25 + 1 = ćwierć wieku KAFU”, prezentująca:

• 25 nigdy niepokazywanych zabytków ze zbiorów berlińskich, odkrytych na Krajnie,
• 25 postaci kluczowych dla historii KAFU,
• 25 najważniejszych projektów zrealizowanych przez organizację,
• oraz dodatkowy zabytek – popielnicę z miejscowości Dolnik, uznawaną za zaginioną od II wojny światowej.

Druga część dnia konferencyjnego odbędzie się w nowej sali Biblioteki Miejskiej im. Cypriana Norwida. Przewidziano tu referaty wyłonione w konkursie, prezentujące międzynarodowy zasięg i aktualne projekty młodego pokolenia współpracowników KAFU.

5 lipca uczestnicy – członkowie Komisji oraz zaproszeni goście – wezmą udział w objazdowej sesji terenowej poświęconej efektom wieloletniej współpracy archeologów i leśników w lasach Krajny.

Wydarzenie promowane jest hasłem:
„Świat patrzy na Złotów – Konferencja KAFU 2026 / Die Welt schaut auf Złotów – KAFU-Tagung 2026 / The world is watching Złotów – KAFU 2026 Conference”.

Konferencja będzie wydarzeniem o szerokim zasięgu medialnym i międzynarodowym znaczeniu naukowym.