Archeologia pól bitewnych – wystawa we Wrocławiu

Wystawa we wrocławskim Muzeum Archeologicznym prezentuje wyniki badań archeologicznych na polach bitew i potyczek od epoki brązu aż pod czasy II wojny światowej. Wśród pokazywanych zabytków archeologicznych znalazły się te pamietające bitwy w pradziejach jak i bardziej współczesne, w tym fragmentów wraków samolotów z okresu II wojny. Na wystawie po raz pierwszy prezentowane będą elementy wraku amerykańskiego samolotu bombowego B-17 („Latająca forteca”) odkrytego na Dolnym Śląsku.

Archeologię pól bitewnych nazwano i zdefiniowano w połowie lat osiemdziesiątych XX w. kiedy to przeprowadzono badania starcia zbrojnego nad Little Big Horn (1876 r.) w Stanach Zjednoczonych. Podczas tej legendarnej bitwy wojsk amerykańskich z rdzennymi mieszkańcami Ameryki Północnej, głównie z plemienia Dakotów, śmierć ponieśli wszyscy żołnierze oddziału wydzielonego z 7. regimentu kawalerii. Poległ także dowódca płk George Custer. W pracach użyto nowoczesnych, jak na ówczesne czasy, wykrywaczy metali, a dokładną lokalizację każdego znalezionego zabytku ustalano na podstawie pomiarów geodezyjnych. Zastosowane metody i prezentacja wyników badań stały się wzorem dla innych tego typu projektów na całym świecie.

Druga połowa lat osiemdziesiątych oraz lata dziewięćdziesiąte XX w. to rozwój tej subdycypliny archeologii. Stosunkowo szybko okazało się, że pola bitew nie są jedynym obiektem zainteresowania archeologów. Oprócz miejsc starć zbrojnych takich jak bitwy, potyczki, boje czy oblężenia badano także relikty obozów wojskowych, obozów jenieckich, pozostałości fortyfikacji polowych i stałych, obozów zagłady, a także groby pojedyncze i masowe. Część z wymienionych obiektów, np. obozy wojskowe, fortyfikacje czy groby, mogła być związana z bitwą i znajdować się w miejscu starcia, innych, takich jak obozy jenieckie czy zagłady, nie można jednak powiązać z żadną batalią. Wymienione obiekty mogą równie dobrze być zlokalizowane na polu bitwy lub być niezwiązane z żadnym konkretnym starciem (np. groby masowe w Katyniu). Dlatego z uwagi na szeroki zakres tematyczny archeologii konfliktów i występujące w jej ramach specjalizacje często zaczyna się używać sformułowania „archeologie konfliktów”, stosując liczbę mnogą mającą podkreślić wielość zagadnień podejmowanych przez badaczy. Zgadzając się z takim podejściem, należy uznać archeologię pól bitewnych za część archeologii konfliktów.

Prezentowane na wystawie we wrocławskim muzeum zabytki pochodzą ze zbiorów własnych MMW oraz wypożyczeń m.in. z Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z/s w Świdnicy.

Kurator – dr hab. Maciej Trzciński prof. UWr

Informacje o cenie biletów oraz godzinach otwarcia  – www.mmw.pl