W NAJNOWSZYM NUMERZE „ARCHEOLOGII ŻYWEJ”
- TEMAT NUMERU
- 04 / Epoka neolitem zwana – cóż to takiego?
- 14 / Neolityczna rewolucja symboli
- 20 / Egipt na rozdrożu zmian: od zbieractwa do gospodarki wytwórczej
- 26 / Pierwsze prawdziwe domy. Techniki budowy i organizacja wczesnoneolitycznych osad
- 36 / Kręgi w zbożu. Tajemnice neolitycznych rondeli
- 44 / Komu żyło się lepiej: łowcom-zbieraczom na diecie „paleo” czy pierwszym rolnikom?
- TAJEMNICE PRZESZŁOŚCI
- 50 / Bursztynowa odyseja. Część 2: Początek światowej kariery
- 55 / Armageddon naprawdę istnieje. Część 2: Megiddo w epoce żelaza
- 60 / Oszałamiające wroga mury Niniwy
- 65 / Świątynie, ludzie i żetony. Życie religijne w Palmyrze
- ODKRYCIA
- 70 / Archeologia Holokaustu: hitlerowskie kobiece obozy koncentracyjne koło Sławy
- ARCHEOWARSZTAT
- 75 / Kultura pucharów lejkowatych. Budowniczowie grobowców kujawskich i górnicy z Krzemionek
- ARCHEOBIOGRAFIE
- 80 / Ciepłe. Pierwsze odkrycia pionierów archeologii
- POZA ARCHEOLOGIĄ
- 84 / Metalurg epoki miedzi
NAJNOWSZY ODCINEK NA YT
Reklama
WYDANIE PAPIEROWE
Dla wszystkich miłośników tradycyjnego druku w najlepszej odsłonie
19,95 zł
- Bez wychodzenia z domu
- Najwyższej jakości papier
- Oryginalne teksty
- 80 stron pełnych archeologii
WYDANIE CYFROWE
Dla wszystkich ceniących sobie miejsce na przeciążonych półkach
19,95 zł
- Bez wychodzenia z domu
- Dostępne od zaraz
- Dostępne wszędzie
- Także na urządzenia mobilne
PRENUMERATA ROCZNA
Zapłać raz i czytaj cały rok! 4 numery w ciągu roku wprost do domu
79,80 zł
- Bez wychodzenia z domu
- Każdy numer taniej
- Oszczędzasz na przesyłce
- Oszczędzasz na czasie
NAJNOWSZE WPISY
Masowy grób odkryty nad jeziorem Borówno. Nowe ślady Zbrodni Pomorskiej 1939
Wenus z Kołobrzegu! Odkryto kobiecą figurkę sprzed ponad 6000 lat
Garnek ze skarbem monet z XI wieku odkryty pod Kaliszem!
Ślady zbrodni sprzed 1000 lat odkryte przez polski zespół badawczy w Peru
Polecane aktualne wystawy czasowe
NAJCZĘŚCIEJ ZADAWANE PYTANIA DOTYCZĄCE ARCHEOLOGII
Krótko co to jest archeologia?
ARCHEOLOGIA to nauka zajmująca się badaniem przeszłości ludzkości poprzez odnajdywanie, analizowanie i interpretowanie materialnych pozostałości działalności człowieka, takich jak narzędzia, budowle, sztuka i inne przedmioty. Celem archeologii jest odtworzenie i zrozumienie sposobu życia, kultury, zwyczajów oraz zmian, które miały miejsce w różnych okresach historycznych. Archeologia łączy w sobie metody nauk przyrodniczych i humanistycznych, pozwalając na różnorodne badanie przeszłości.
Czy w Polsce jest jeszcze coś do odkrycia?
Oczywiście! Każdy tydzień dostarcza nie tylko nowych wyników analiz starych badań, ale również coraz to nowe, a czasem wręcz przełomowe odkrycia. Co roku tworzymy specjalną listę „Archeologicznych Sensacji”, które stanowią podsumowanie najważniejszych odkryć polskiej archeologii.
W jaki sposób badania archeologów wspomagają prace historyków?
Mówi się, że historię piszą zwycięzcy, bo to najczęściej ich dokumenty studiują historycy. Archeologia bada jednak wszystkie materialne pozostałości po ludziach żyjących w przeszłości. Zniszczone przedmioty, zrujnowane budynki, spalone wsie, grody, osady, zapomniane miasta i cmentarzyska. W ten sposób nie tylko jesteśmy w stanie weryfikować na ile źródła historyczne mówią prawdę. Dowiadujemy się również wielu rzeczy na temat tego jak żyli „szarzy ludzie” różnych epok, o których wielkie kroniki czy traktaty najczęściej zapominają.
Czym zajmuje się archeolog?
Pracę archeologa można podzielić na dwie główne role: pracę w terenie – koncentrującą się na pracy na wykopaliskach i badaniach nieinwazyjnych, oraz pracę gabinetową, gdzie zajmuje się opracowaniem wyników prac wykopaliskowych.
Archeolodzy w firmach prywatnych koncentrują się ściśle na działalności wykopaliskowej, nadzorach archeologicznych inwestycji budowlanych oraz sporządzaniu raportów z badań. Archeolodzy zatrudnieni na uczelniach, jeśli pełnią również role dydaktyków poza prowadzeniem badań naukowych i pisaniem artykułów, kształcą kolejne pokolenia studentów. Archeolodzy zatrudnieni w urzędach ochrony zabytków zajmują się ochroną szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego. Archeolodzy będący muzealnikami zwykle mniej czasu spędzają na wykopaliskach i badaniach naukowych, a więcej na zajmowaniu się muzealnymi zbiorami, organizacją wystaw, edukacją muzealną i szeroko pojętą popularyzacją nauki. Wszystko jednak tak naprawdę zależy od konkretnego miejsca zatrudnienia, ponieważ różne instytucje kładą różny nacisk na inne aspekty pracy.
Co trzeba zrobić żeby zostać archeologiem?
Aby zostać archeologiem, należy ukończyć studia wyższe na uniwersytecie, na kierunku archeologia. Choć są one podzielone na dwa stopnie (pierwszy trzyletni oraz drugi dwuletni), to generalnie do podjęcia pracy w zawodzie jest wymagane jedynie uzyskanie tytułu magistra. Następnie po odbyciu roku praktyk każdy uzyskuje możliwość prowadzenia samodzielnych badań wykopaliskowych.
Studia na kierunku archeologia – gdzie studiować?
W Polsce archeologię można studiować na 11 uczelniach wyższych w 10 miastach. Należą do nich: Warszawa, Kraków, Poznań, Toruń, Łódź, Wrocław, Gdańsk, Rzeszów, Szczecin i Lublin. Przy rekrutacji na pierwszym miejscu brane są zawsze historia i język obcy nowożytny, a pozostałe przedmioty zależą od uczelni, dlatego zawsze warto najpierw się upewnić co się przyda. Studia te są idealnym wyborem dla osób interesujących się przeszłością odległą i bliską, a także szeroko pojętym dziedzictwem kulturowym – zabytkami i stanowiskami archeologicznymi, zabytkami architektury, muzealnictwem, pomnikami historii a nawet kryminalistyką. Każdemu studentowi i studentce dodatkowo przyda się dobra kondycja, łatwość pisania i sprawność technologiczna. Nie są one jednak obowiązkowe!
Czy archeologia to dobry kierunek? Co robić po archeologii?
Jeśli pasjonujesz się historią i odkrywaniem przeszłości, wierzysz, że praca musi być Twoją pasją oraz nie wyobrażasz sobie pracy w ścisłych ramach czasowych i zadaniowych, to możliwe, że archeologia jest dobrym kierunkiem. Ścieżka zawodowa w archeologii nie należy jednak do najłatwiejszy i wymaga dużego samozaparcia. Nie ma w niej łatwego, wypracowanego sposobu pięcia się po szczeblach kariery zawodowej, a wyższe pozycje choć wiążą się z większą odpowiedzialnością często nie idą w parze z wiele większymi zarobkami.
Absolwenci archeologii najczęściej odnajdują pracę jako technicy w badaniach archeologicznych (naukowych lub komercyjnych, w kraju i za granicą), pracownicy laboratoriów w placówkach naukowych, muzealnicy, pracownicy urzędów ochrony zabytków czy biegli sądowi. Jednak to oczywiście tylko te najpopularniejsze! Jak w przypadku każdych studiów wyższych, ukończenie archeologii sprawia, że absolwent nie tylko zdobywa wiedzę w tej dyscyplinie naukowej, ale również podnosi swoje ogólne kwalifikacje i umiejętności. Dlatego nie należy obawiać się, że do końca życia w grę wchodzi tylko praca w muzeum lub na wykopaliskach. Możliwości są nieskończone.
Czy warto iść na archeologię? Ile zarabia dobry archeolog?
Zarobki archeologa mogą się znacznie różnić w zależności od wielu czynników, takich jak lokalizacja, doświadczenie, specjalizacja, typ instytucji, w której pracuje (np. uniwersytet, muzeum, prywatna firma konsultingowa), oraz źródła finansowania (projekty publiczne, granty naukowe, prywatne zlecenia).
Zaraz po studiach w Polsce średnie zarobki archeologa mogą oscylować wokół kilku tysięcy złotych miesięcznie, choć też zależą od wyżej wymienionych czynników. Dane statystyczne wskazują, że w Polsce, średnie wynagrodzenie archeologa wynosi ok. 3600 zł brutto. W Europie zarobki również mogą być zróżnicowane, ale generalnie zawód archeologa nie jest umieszczany pośród najbardziej dochodowych. Dla wielu archeologów satysfakcja z pracy, możliwość odkrywania nieznanej nikomu przeszłości, podróżowania po całym świecie i uczestniczenia w ekscytujących projektach badawczych są równie ważne co aspekt finansowy. Jednak dodatkowo wraz z rozwojem kariery możliwości tylko się powiększają, szczególnie jeśli ktoś posiada zdolności organizacyjne w pozyskiwaniu dodatkowych źródeł finansowania.
Czym jest „Archeologia Żywa”?
Kwartalnik Archeologia Żywa to jedyne pismo popularnonaukowe w Polsce przeznaczone dla archeologów i pasjonatów tej nauki, a także specjalizacji pokrewnych. Słowem: dla wszystkich interesujących się przeszłością daleką i bliską. W końcu nie trzeba być archeologiem, by pasjonować się naszą prehistorią i historią!
Gdzie mogę kupić „Archeologię Żywą”?
Archeologię Żywą można kupić na terenie całej Polski w punktach i salonach sieci Ruch, Empik, Inmedio, Garmond-Press, Kolporter, Relay, Virgin, Discover, 1 Minute, Hubiz i Inmedio Trendy, a w wersji elektronicznej na e-Kiosk.pl. Prenumeratę czasopisma można zamówić na tej stronie internetowej.
PALEOLIT (ok. 500000 – 8000 p.n.e.)
Paleolit to pierwszy okres epoki kamienia, najstarszy i najdłuższy etap w dziejach rozwoju społeczności ludzkiej. Rozpoczyna się z chwilą pojawienia się form przedludzkich zdolnych do wytwarzania prymitywnych narzędzi i związany jest bezpośrednio z ewolucją rodzaju Homo. W historii geologicznej odpowiada epoce plejstocenu (2,58 mln – 11,0 tys. lat p.n.e.) i początkowi holocenu. Na ziemiach polskich najstarsze znaleziska datowane są na okres ok. 500 tys. lat p.n.e., zaś koniec paleolitu przypada na ok. 8 tys. lat p.n.e.
Neandertalczycy w naszym DNA: nowe odkrycia genetyczne
Polski zespół odkrył w Uzbekistanie narzędzia sprzed 70 tys. lat!
MEZOLIT (ok. 8000 – 4800 p.n.e.)
Mezolit to okres trwający od około 11 000–7 000 p.n.e. na Bliskim Wschodzie i około 8 000–4 800 p.n.e. na terenach Niżu Środkowoeuropejskiego, stanowiący stopniowe przejście od paleolitu do neolitu. Związany był z postępującymi przemianami klimatycznymi i końcem zlodowaceń.
Nowy podcast „Blazing the Trail” opowiada o początkach ludzkości
Jak długo łowcy-zbieracze znad wschodniego Bałtyku opierali się rolnictwu?
NEOLIT (ok. 5200 – 2300 p.n.e)
Neolit rozpoczyna się na ziemiach polskich ok 5,5 tys. lat p.n.e. Doszło wówczas do wielkiego przełomu w życiu ówczesnych społeczności, co doprowadziło do powstania pierwszych cywilizacji w basenie Morza Śródziemnego. To w neolicie zaczęto prowadzić osiadły tryb życia, upowszechniło się rolnictwo i hodowla zwierząt, umiejętność produkowania ceramiki, na szerszą skalę niż dotąd rozpoczęto eksploatację zasobów naturalnych. Epoka ta kończy ok. 2 tys. lat p.n.e wraz z rozpowszechnianiem się umiejętności produkowania pierwszych narzędzi metalowych z brązu.
Wenus z Kołobrzegu! Odkryto kobiecą figurkę sprzed ponad 6000 lat
Archeologia Żywa 2 (96) 2025
EPOKA BRĄZU (ok. 2300 – 700 p.n.e.)
Epoka brązu rozpoczyna się najwcześniej w Egipcie i na Bliskim Wschodzie wraz z rozpowszechnieniem się umiejętności produkcji przedmiotów brązowych – stopu miedzi z cyną. Jej początek na ziemiach dzisiejszej Polski przypada na ok. 2300 lat p.n.e. Narzędzia i przedmioty z brązu zastąpiły nieliczne miedziane, a przede wszystkim wzbogaciły zasób używanych dotąd powszechnie narzędzi krzemiennych, kamiennych, kościanych i drewnianych. Umożliwiło to poważny skok technologiczny.
Mosiężny sztylet spod Dziwnowa nie ma 3000 lat – analiza ekspertów
Odkryto najstarsze dowody wydobycia ołowiu na terenie Polski!
EPOKA ŻELAZA (ok. 1200 p.n.e. do XIII w.)
Epoka żelaza to czas, w którym żelazo stało się głównym surowcem w wytwarzaniu narzędzi. Jej początki datować możemy na ok. 1200 lat p.n.e. Zwiększenie się dostępności o wiele tańszych i wytrzymalszych nowych przedmiotów i narzędzi metalowych, wpłynęło pozytywnie na postęp w prawie każdej dziedzinie życia. W znaczeniu historycznym epoka żelaza trwa do dziś, a w sensie archeologicznym skończyła się w XIII w.
Bornholm – centrum Bałtyku epoki żelaza? Store Frigård
Sztylet znad Bałtyku, czyli jak (nie) ogłaszać sensacyjnych odkryć archeologicznych
STAROŻYTNOŚĆ (ok. 3500 lat p.n.e. – 476 r. n.e.)
Starożytność to najwcześniejsza epoka historyczna trwająca od wynalezienia pisma (około 4-3,5 tys. lat p.n.e.). O ile antyk miał miejsce w starożytności, to nie cała starożytność to antyk. Tradycyjnie antykiem określa się okres rozkwitu cywilizacji i kultur starożytnej Grecji i Rzymu. Dla terenów dzisiejszej Polski nie mówimy o epoce starożytności, ponieważ pierwsze źródła pisane pochodzące bezpośrednio z naszych ziem znamy dopiero ze średniowiecza. Jako koniec starożytności najczęściej podawana jest data upadku cesarstwa zachodniorzymskiego (476 r. n.e.).
Pełna życia? Polskie badania pustyni Bayuda w Sudanie
Rekonstrukcje twarzy – jak bardzo mogą się różnić? Naukowcy to sprawdzili
ŚREDNIOWIECZE (476–1492 r.)
Średniowiecze to epoka w historii Europy trwająca od V do XV wieku (476 – 1492 r.). Powstało na gruzach cesarstwa rzymskiego. Średniowiecze trwało ponad 1000 lat. To niemal tyle samo, co wszystkie późniejsze epoki razem wzięte. Nazwa średniowiecze w języku łacińskim brzmi media aeva, czyli wieki średnie (w lp. medium aevum). „Średnie” oznacza tu: w środku, pomiędzy. W tym przypadku – pomiędzy starożytnością a odrodzeniem antyku. Nazwa ta została epoce nadana przez uczonych i artystów renesansu.
Garnek ze skarbem monet z XI wieku odkryty pod Kaliszem!
Piastowie są spokrewnieni z Piktami? To nie jest takie proste
NOWOŻYTNOŚĆ (1492–1789 r.)
Nowożytność często nazywana jest epoką odkryć, nawet pomimo tego, że przez całe swoje istnienie ludzkość ciągle odkrywała coś nowego. Europejczycy poznali wtedy i podbili nowe lądy (przede wszystkim obie Ameryki), a w okresie tzw. oświecenia (XVIII w.) dokonali wielu odkryć z zakresu nauk przyrodniczych. Polska nowożytność to “złoty wiek XVI” za panowania ostatnich Jagiellonów zwieńczony ustanowieniem Rzeczypospolitej Obojga Narodów, “srebrny wiek XVII” ciągłych wojen z sąsiadami i wreszcie ostateczny upadek I Rzeczypospolitej w XVIII wieku.
„Nowy Poczet Jagiellonów”: między rekonstrukcją a wizją artystyczną
Równowartość tygodniowej pensji z XVII w. odkryta na Kujawach!
NOWY ŚWIAT
Nowy Świat to określenie wprowadzone w XVI wieku, w okresie wielkich odkryć geograficznych. Pod tym jednym mianem początkowo rozumiano ludy i ziemie obu Ameryk, a później objęto nim również Australię i Oceanię oraz Antarktydę. Jednocześnie znane Europejczykom od starożytności kontynenty: Europę, Azję i Afrykę zaczęto w opozycji do niego określać mianem Starego Świata.
Ślady zbrodni sprzed 1000 lat odkryte przez polski zespół badawczy w Peru
Przedkolumbijskie „lalki” z San Isidro. Odkrycie, które zmienia obraz Mezoameryki?
W cieniu wulkanów. Polskie badaczki odsłaniają tajemnice Inków
Archeologia Żywa to czasopismo o archeologii, odkryciach, badaniach, zabytkach, kulturze i historii Polski. Aktualności, artykuły i wydarzenia archeologiczne. To jedyne czasopismo popularnonaukowe w Polsce przeznaczone dla archeologów i pasjonatów tej nauki, a także specjalizacji pokrewnych.
JAK NAS WESPRZEĆ?
Nie masz czasu by odwiedzić najbliższy sklep? Nie możesz odnaleźć naszego numeru? Przestań mnożyć problemy! Spraw sobie prezent i zamów naszą prenumeratę!
PRENUMERUJ OD DZIŚ!Nasz kwartalnik finansowany jest w pełni ze środków prywatnych. Nie otrzymujemy, oraz nie chcemy żadnego wsparcia rządowego, oznacza to jednak, że nasza działalność w całości zależy od sprzedanych egzemplarzy czyli wsparcia naszych Czytelników! Dlatego każdego pasjonata archeologii zachęcamy do okazania wsparcia finansowego w formie zamówienia rocznej prenumeraty. W ten sposób nie tylko my możemy kontynuować to co kochamy, a Wy otrzymujecie każdy numer do rąk własnych.
Tylko u nas, w jednym miejscu, znajdziesz informacje na wszelkie interesujące tematy związane z archeologią. Najnowsze odkrycia wydobyte skarby czy rozwiązane tajemnice historii. To wszystko na naszej stronie, profilach społecznościowych i w druku.
Wszelkie instytucje naukowe, firmy, a także osoby prywatne zapraszamy do współpracy z nami. Archeologia Żywa z chęcią podzieli się z naszymi Czytelnikami informacjami na temat planowanych wydarzeń, czy wynikami badań.
